“Một nghìn lẻ một” kiểu hoang tin
Mới đây, dư luận không khỏi “sốt” với hoang tin một Tổng giám đốc của một ngân hàng lớn bị bắt. Hoang tin này phát đi khá nhanh và rồi hàng loạt các hoạt động đầu tư tài chính bị ảnh hưởng cho dù ngay sau đó, vị tổng giám đốc đã chính thức có mặt trên phương tiện thông tin đại chúng, bác bỏ hoang tin trên. Mặc dù vậy, để bảo toàn nguồn vốn đầu tư, hàng loạt cổ phiếu, các giao dịch do hoang tin gây ra đã giảm mạnh. Qua thống kê sơ bộ cho thấy, hoang tin trên đã gây ra thiệt hại về kinh tế ước tính nhiều tỷ đồng.
Trong một trường hợp khác, chiều 18-2, bà Vũ Hoàng Điệp (SN 1980, ở phường Phương Mai, quận Đống Đa) đến CAP Nam Đồng (quận Đống Đa) trình báo vài giờ trước đó, có một phụ nữ vào cửa hàng mỹ phẩm của bà tại 490 Xã Đàn (phường Nam Đồng) hỏi mua hàng. Sau đó, người phụ nữ bỗng xõa tóc ra để buộc lại khiến nạn nhân hoa mắt, choáng váng, ngất xỉu. Sau tỉnh dậy, người này phát hiện mất 35.000 Euro, 1.900 USD, 48 triệu đồng, 2 điện thoại iPhone 5 và 3, cùng 1 thẻ ATM. Tổng tài sản bị mất theo bà Điệp khai báo ước tính hơn 1 tỷ đồng.
Sau khi vụ việc được cơ quan điều tra vào cuộc và triệu tập Vũ Ngọc Lan (SN 1996) đang sử dụng chiếc điện thoại Iphone 3 nghi là tang vật vụ án. Lan khai đây là chiếc điện thoại do mẹ là Lê Thị Hồng Thiệp (SN 1976, ở phường Phương Liệt, quận Thanh Xuân, Hà Nội) cho vào ngày 19-2. Qua đó, cơ quan CSĐT phát hiện đây là chiếc điện thoại bị mất của bà Điệp nên đã bắt khẩn cấp Lê Thị Hồng Thiệp. Khám xét nơi ở của Thiệp cơ quan CSĐT phát hiện thu giữ chiếc túi xách của bà Điệp. Tuy nhiên, qua truy xét, cơ quan điều tra cũng đã làm rõ, bà Điệp chỉ mất túi có hai điện thoại, còn số tiền lớn là bà tự nghĩ ra. Bà Điệp cho rằng, khai báo mất số tài sản lớn với hy vọng cơ quan công an thấy vụ án nghiêm trọng nên sẽ nhanh chóng vào cuộc điều tra.
Phải bổ sung chế tài xử lý
Theo Thượng tá Nguyễn Xuân Hùng – Đội trưởng Đội Thanh tra pháp luật - Văn phòng cơ quan CSĐT (CATP Hà Nội), thực tế nhiều vụ án mà đối tượng tung hoang tin gây mất an ninh trật tự, hoang mang trong dư luận quần chúng và thậm chí gây thiệt hại, ảnh hưởng lớn về kinh tế. Tuy nhiên, việc xử lý đối với loại hình tội phạm này thì cơ quan chức năng gặp phải không ít khó khăn. Trong những trường hợp đối tượng tung ra hoang tin, không chỉ ảnh hưởng đến lợi ích chung mà còn xâm phạm ảnh hưởng đến con người cụ thể thì sẽ bị xử lý hình sự Điều 122 - BLHS, hoặc nhẹ hơn có thể bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 2 - Điều 7 Nghị định 73/2010. Đối với những trường hợp đối tượng tung hoang tin, hoặc khai báo không đúng sự thật tùy theo mức độ cơ quan điều tra có thể áp dụng khởi tố hình sự hoặc xử lý bằng các hình thức khác. Và thường trong trường hợp này đối tượng sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 17- Nghị Định 73/2010, quy định về vi phạm người tham gia tố tụng và bị phạt tiền từ 1 đến 2 triệu đồng.
Luật sư Trịnh Anh Dũng - Trưởng VPLS Trịnh cũng khẳng định, những đối tượng bị khởi tố, truy tố theo Điều 122 - BLHS có mức hình phạt cao nhất là 7 năm tù thường ngoài việc tung hoang tin gây thiệt hại chung còn ảnh hưởng và xâm phạm cụ thể đến một cá nhân. Đơn cử như trong trường hợp vụ hoang tin lãnh đạo một ngân hàng lớn bị bắt vào ngày 21-2 vừa qua. Việc đối tượng xấu cố tình loan truyền thông tin này được cơ quan điều tra chính thức xác nhận là bịa đặt, gây ảnh hưởng xấu đến thị trường tài chính, ngân hàng nói riêng, thị trường chứng khoán nói chung nhằm mục đích trục lợi, gây thiệt hại cho thị trường chứng khoán khoảng 1,6 tỷ USD. Hành vi bịa đặt, loan truyền những thông tin sai sự thật nêu trên có dấu hiệu phạm vào tội vu khống quy định tại điểm a (có tổ chức), điểm đ (phạm tội đối với người thi hành công vụ), khoản 2, Điều 122 - BLHS với khung hình phạt từ 2 đến 7 năm tù. Ngoài ra, đối với những đối tượng tung ra hoang tin nhưng chưa đến mức độ xử lý hình sự gây bất ổn xã hội, thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật khiến cho cơ quan điều tra gặp không ít khó khăn trong điều tra nhưng rồi chỉ bị xử phạt hành chính. Tuy pháp luật hình sự đã có quy định tương đối rõ về hành vi phạm tội nêu trên, nhưng có lẽ khi ban hành luật, nhà làm luật chưa đánh giá đúng tính chất, mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội nêu trên nên khung hình phạt áp dụng đối với loại tội phạm này còn quá nhẹ, chưa đảm bảo được tính răn đe, phòng ngừa chung do vậy cần phải bổ sung những chế tài xử lý “nặng” hơn.
(Một số nhân vật trong bài đã được thay tên)
Chiều 27-2, trao đổi với phóng viên Báo ANTĐ, Đại tá Bùi Văn Đại - Trưởng CAQ Đống Đa cho biết, liên quan đến vụ hoang tin do Vũ Hoàng Điệp (SN 1980, ở phường Phương Mai, quận Đống Đa) trình báo bị kẻ xấu “thôi miên” lấy đi số tiền hơn 1 tỷ đồng xảy ra tại số 490 phố Xã Đàn vào ngày 18-2, sau khi cơ quan điều tra vào cuộc và đã bắt được đối tượng gây án. Mặc dù là bị hại trong vụ án này nhưng Vũ Hoàng Điệp tung hoang tin không đúng sự thật nên đã bị Cơ quan CSĐT ra quyết định xử phạt hành chính, theo quy định tại khoản 2, Điều 7 - Nghị định 73 quy định xử phạt hành chính đối với việc khai báo gian dối.
