- Dùng xe Camry chở động vật quý hiếm đi tiêu thụ
- Một cá nhân tàng trữ hàng trăm kg động vật hoang dã
- Rao bán động vật hoang dã trên Internet, phạm tội gì?
Vụ việc được cơ quan chức năng phát hiện vào tháng 3-2015, Hạt Kiểm lâm Sơn Trà đã khởi tố vụ án nhưng VKSND Q. Sơn Trà cùng cấp chưa phê chuẩn các quyết định khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam của cơ quan CSĐT CAQ vì vướng quy định về định giá tang vật, sau đó vụ án bị tạm đình chỉ. Tuy nhiên, sau khi có ý kiến của VKSND tối cao, VKSND Sơn Trà đã có văn bản đề nghị cơ quan CA phục hồi vụ án để tiến hành điều tra.
Bao đựng thịt, xương voọc cùng nồi niêu và các dụng cụ để Sơn và các đối tượng “cắm chốt” trong khu bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà
Trong khi thực hiện tuần tra tại Tiểu khu 64 thuộc Khu Bảo tồn thiên nhiên Sơn Trà, lực lượng Kiểm lâm bắt quả tang Vi Văn Sơn, Vi Văn Hoàng cùng 3 đối tượng khác (trú cùng địa phương) đang thực hiện hành vi đặt bẫy, làm thịt voọc chà vá chân nâu. Tại hiện trường, lực lượng chức năng thu giữ 90 dây bẫy thép, 10 bẫy kẹp sắt và 3,11kg thịt động vật gồm xương, da, thịt, nội tạng đã cắt rời, hong khói sấy khô. Qua lời khai của các đối tượng cũng như kết quả giám định, cơ quan chức năng xác định đây là thịt của một số cá thể voọc chà vá chân nâu. Từ đó, Chi cục Kiểm lâm TP đã khởi tố vụ án và chuyển toàn bộ hồ sơ, tang vật sang Cơ quan CSĐT CAQ Sơn Trà điều tra làm rõ. Đây là vụ án giết voọc chà vá chân nâu (nhóm IIB, thuộc loài quý hiếm nằm trong sách đỏ Việt Nam và thế giới) gây xôn xao dư luận, kéo dài suốt hơn một năm qua.
Theo chức năng, cơ quan điều tra CAQ Sơn Trà đã ra quyết định khởi tố Sơn về tội vi phạm các quy định về bảo vệ động vật thuộc danh mục loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ theo khoản 2 Điều 190 BLHS. Tuy nhiên, VKSND cùng cấp đã không phê chuẩn với lý do theo Điều 21 Nghị định 157/2013 của Chính phủ (quy định xử phạt vi phạm hành chính về quản lý rừng, phát triển rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản) thì giá trị của tang vật thu giữ thuộc nhóm IB phải hơn 100 triệu đồng mới xử lý hình sự). Do đó, cơ quan chức năng bắt buộc phải định giá xem số thịt, xương voọc chà vá chân nâu thu giữ được trong vụ này trị giá bao nhiêu mới có phương án xử lý. Theo một cán bộ điều tra, vào thời điểm đó, ba cấp định giá tài sản trong tố tụng hình sự của quận, thành phố và Bộ Tài chính đều cho rằng, voọc chà vá chân nâu không lưu hành trên thị trường nên không có cơ sở để định giá.
Trong khi vụ án tạm đình chỉ điều tra thì ngày 20-6-2015, Nghị định 40/2015 của Chính phủ (sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị định số 157/2013) đã có hiệu lực. Trong phần sửa đổi, bổ sung Điều 1 của Nghị định 157/2013 nêu rõ: “Nghị định này không điều chỉnh đối với động vật rừng, thực vật rừng thuộc danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ theo quy định của Chính phủ”.
Như vậy, việc xử lý hình sự người vi phạm lúc này sẽ căn cứ vào Điều 190 BLHS và Thông tư liên tịch số 19/2007 của liên bộ trung ương (hướng dẫn áp dụng một số điều của BLHS về các tội phạm trong lĩnh vực quản lý rừng, bảo vệ rừng và quản lý lâm sản). Theo Thông tư 19/2007 và bảng phụ lục kèm theo thì chỉ cần đặt bẫy, săn bắt, giết, vận chuyển, buôn bán... trái phép từ một cá thể thuộc loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ trở lên là phải chịu trách nhiệm hình sự theo Điều 190 BLHS (khung hình phạt từ 2 năm tù đến 7 năm tù).
Với việc không còn vướng vào quy định định giá tang vật, cơ quan điều tra CAQ Sơn Trà đã phục hồi vụ án, ra quyết định khởi tố bị can đối với Sơn và Hoàng theo khoản 2 Điều 190 BLHS. Với mức độ vi phạm của mình Sơn và Hoàng có thể đối mặt với mức hình phạt từ 2 đến 7 năm tù.
Trao đổi với chúng tôi, đại diện Chi cục Kiểm lâm Đà Nẵng cho rằng, việc xử lý hình sự đối với những người đặt bẫy, giết hại voọc chà vá chân nâu ngay trong khu bảo tồn thiên nhiên là rất cần thiết để giáo dục, răn đe, phòng ngừa và làm gương cho các đối tượng khác.
