- Cựu TGĐ Công ty Pharma bị thay đổi biện pháp ngăn chặn tại tòa
- Còn nhiều vấn đề cần làm rõ trong vụ cựu TGĐ Công ty Pharma
- Tiếp tục nghị án kéo dài vụ cựu TGĐ Công ty Pharma cùng đồng phạm
Cụ thể, tại phiên tòa phúc thẩm (diễn ra từ ngày 18 đến 30-10), Nguyễn Minh Hùng (SN 1978) – cựu Chủ tịch HĐQT, kiêm Tổng giám đốc (TGĐ) Công ty Cổ phần VN Pharma (Công ty Pharma) bị đưa ra xem xét lại tội danh “Buôn lậu”.
Giữ vai trò đồng phạm, Nguyễn Trí Nhật (SN 1975), Ngô Anh Quốc (SN 1984), Phan Cẩm Loan (SN 1973), Lê Thị Vũ Phương (SN 1982), đều là cựu lãnh đạo, cán bộ Công ty Pharma và Võ Mạnh Cường (SN 1978) – cựu Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Hàng hải Quốc tế H&C (Công ty H&C) cũng bị xem xét lại hành vi phạm tội, theo Điều 153-BLHS.
Liên quan, Bùi Ngọc Duy (SN 1986) – cựu nhân viên Công ty Pharma, Phạm Văn Thông (SN 1954) – Dược sỹ và Phạm Anh Kiệt (SN 1963) – nguyên TGĐ Công ty TNHH Một thành viên Dược Sài Gòn thì bị xem xét lại tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”, quy định tại Điều 267.
Quang cảnh phiên xử phúc thẩm cựu TGĐ Công ty Pharma cùng đồng phạm
Phiên tòa phúc thẩm được mở theo kháng nghị của VKSND Cấp cao tại TP HCM theo hướng hủy toàn bộ bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử sơ thẩm lại nhằm tránh bỏ lọt tội phạm. Trong khi đó, Nguyễn Minh Hùng các bị cáo thì có đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt và kêu oan.
Trước đó, tháng 8-2017, đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm, TAND TP HCM đã tuyên phạt cựu TGĐ Công ty Pharma Nguyễn Minh Hùng và Võ Mạnh Cường cùng mức án 12 năm tù về tội “Buôn lậu”. Những bị cáo liên quan lần lượt phải nhận từ 2 năm tù (cho hưởng án treo) đến 5 năm tù về tội “Buôn lậu” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”.
Nội dung vụ án cho thấy, tháng 4-2014, khi Công ty Pharma nhập khẩu 9.300 hộp thuốc H-Capita 500 mg Caplet (thuốc trị bệnh ung thư) về kho và do nghi vấn nguồn gốc cũng như chất lượng lô hàng nên Nguyễn Minh Hùng đề nghị cơ quan chức năng kiểm định, đồng thời niêm phong lô thuốc.
Quá trình giải quyết vụ án xác định, toàn bộ 9.300 hộp thuốc nói trên đều không phải do Canada sản xuất (theo giấy phép nhập khẩu từ Canada), đồng thời cũng không rõ nguồn gốc, xuất xứ và không dùng để chữa bệnh cho người.
Các bị cáo trong vụ cựu TGĐ Công ty Pharma tại phiên tòa phúc thẩm
Và để nhập khẩu được thuốc H-Capita 500 mg Caplet, các bị cáo đã làm giả một số giấy tờ, con dấu nhằm hợp thức hóa việc nhập khẩu. Ngoài ra, cựu TGĐ Công ty Pharma còn thuê Phạm Văn Thông viết bảng chuẩn thuốc, dựa trên dược điển của Mỹ. Tổng giá trị lô hàng nhập lậu được xác định tương đương với 5,3 tỷ đồng hàng hóa thật.
Quá trình xét xử phúc thẩm, VKS tiếp tục giữ nguyên quan điểm như trong quyết định kháng nghị là hủy toàn bộ bản án sơ thẩm của TAND TP HCM với các lập luận Kết luận giám định 9.300 hộp thuốc ung thư thiếu khách quan; ngoài hành vi buôn lậu, một số bị cáo còn có dấu hiệu làm giả tài liệu, con dấu; cần xem xét trách nhiệm của một số cán bộ Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) và xem xét thay đổi tội danh đối với một số bị cáo.
Về phía các bị cáo, Nguyễn Minh Hùng cũng giữ nguyên kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt với các lý do mức án cấp sơ thẩm áp dụng quá nặng; bản thân không có ý thức nhập khẩu thuốc không rõ nguồn gốc, không đảm bảo chất lượng; thành khẩn khai báo; chủ động đưa vụ việc ra cơ quan chức năng và lô thuốc chưa được đưa ra thị trường.
Đại diện VKSND Cấp cao tại TP HCM bày tỏ quan điểm hủy toàn bộ bản án sơ thẩm
Đối với Võ Mạnh Cường thì kháng cáo kêu oan khi cho rằng chỉ là người môi giới cho Công ty Pharma mua bán thuốc với doanh nghiệp nước ngoài. Quá trình trao đổi, mua bán thuốc với Nguyễn Minh Hùng, bị cáo có giấy ủy quyền của đại diện doanh nghiệp bán thuốc cho Công ty Pharma.
Bị quy kết là giúp sức cho cựu TGĐ Công ty Pharma, bị cáo Phan Cẩm Loan ban đầu kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt nhưng sau đó khi phiên tòa phúc thẩm mở ra thì thay đổi kháng cáo sang kêu oan. Lý do được đưa ra là bị cáo chỉ là người làm công ăn lương và không được bàn bạc gì trong việc buôn lậu lô thuốc trị ung thư. Các bị cáo còn lại thì kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt.
Cũng tại phiên tòa phúc thẩm, hàng loạt tình tiết trong vụ án tiếp tục được những người tiến hành và tham gia tố tụng thẩm vấn rất kỹ lưỡng. Đó là quy trình nhập khẩu; hồ sơ nhập khẩu thuốc trình cơ quan chức năng; những cá nhân và doanh nghiệp nước ngoài tham gia vào thương vụ mua bán hàng hóa; số tiền 7,5 tỉ đồng chi “hoa hồng” cho bác sĩ và kết luận giám định thuốc…
Đặc biệt, tại phiên tòa phúc thẩm, cơ quan tố tụng một lần nữa khẳng định 9.300 hộp thuốc H-Capita 500 mg Caplet nêu trên là thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ; không dùng để chữa bệnh cho người và doanh nghiệp nước ngoài ký hợp đồng bán thuốc cho Công ty Pharma là doanh nghiệp “ma”.
Cựu TGĐ Công ty Pharma Nguyễn Minh Hùng và bị cáo Võ Mạnh Cường tại phiên xử
Nhưng tại giai đoạn phúc thẩm, bị cáo Võ Mạnh Cường bất ngờ xuất trình tài liệu thể hiện doanh nghiệp nước ngoài bán thuốc cho Công ty Pharma là có thật. Thậm chí nó còn được cơ quan chức năng cấp phép hoạt động tại Việt Nam. Tương tự, bị cáo Phạm Văn Thông cũng gửi tới HĐXX tập tài liệu thể hiện lô thuốc H-Capita 500 mg Caplet có nguồn gốc từ Ấn Độ.
Ngoài ra, tại phần tranh luận, luật sư bào chữa cho cựu TGĐ Công ty Pharma còn cho rằng cáo trạng truy tố cũng như bản án sơ thẩm kết tội các bị cáo đã có sự nhầm lẫn tai hại, gây bất lợi cho các bị cáo. Và nghiêm trọng hơn là nó còn khiến dư luận xã hội hiểu không đúng về chất lượng lô thuốc.
Cụ thể, tại bản Kết luận giám định số 31/KLGĐ-BYT ngày 22-4-2015 thể hiện “phần tạp chất liên quan không định danh lớn nhất” theo tiêu chuẩn cơ sở phải dưới 0,1% nhưng thuốc thành phẩm (Mẫu Giám định) có tạp chất là 0,17%. Tuy nhiên, cáo trạng và bản án sơ thẩm đều trích dẫn là “thuốc thành phẩm có tạp chất lên đến 17%”.
Với rất nhiều tình tiết trong vụ án chưa được làm sáng tỏ, thế nên trước khi HĐXX phúc thẩm rút vào nghị án, không chỉ có đại diện VKS đề nghị hủy bản án sơ thẩm mà hầu hết các luật sư bào chữa cũng đều bày tỏ mong muốn vụ án cần phải được điều tra, xét xử lại từ đầu để làm rõ sự thật khách quan trong hành vi phạm tội của cựu TGĐ Công ty Pharma cùng đồng phạm.
Và rồi sau tổng cộng 12 ngày xét xử, nghị án kéo dài, TAND Cấp cao tại TP HCM đã quyết định hủy toàn bộ bản án sơ thẩm của TAND TP HCM đối với Nguyễn Minh Hùng cùng đồng phạm về các tội “Buôn lậu” và “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức”.
Quyết định hủy toàn bộ bản án sơ thẩm, HĐXX phúc thẩm cho rằng giám định về lô thuốc chưa rõ, chưa khách quan nên cần phải giám định lại. Cấp sơ thẩm xử lý các bị cáo về tội “Buôn lậu” là chưa phù hợp, chưa toàn diện và không phản ánh đúng bản chất vụ án. Bởi ý chí của các bị cáo là buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh.
Về việc bỏ lọt người, lọt tội, TAND Cấp cao tại TP HCM cho rằng cấp sơ thẩm chưa làm rõ hành vi làm giả con dấu, tài liệu đối với một số bị cáo. Ngoài các bị cáo trong vụ án thì vẫn còn một số cán bộ, nhân viên của Công ty Pharma biết rõ việc nhập thuốc trên nên có dấu hiệu đồng phạm nhưng chưa bị đề cập xử lý.
Đối với sai phạm của Cục Quản lý Dược, HĐXX phúc thẩm nhận định, việc nhập lô thuốc của Công ty Pharma là có sự tắc trách của một số cán bộ. Việc thẩm định có nhiều thiếu sót. Bởi yêu cầu truy xuất, xác minh nguồn gốc công ty ở Canada là cần thiết như đại diện của cơ quan này trả lời trước tòa là yêu cầu bắt buộc nhưng thực tế lại không thực hiện nghiêm túc.
Nhận định về những thiếu sót của cấp tòa sơ thẩm, TAND Cấp cao tại TP HCM cho rằng quá trình giải quyết vụ án, TAND TP HCM đã phát hiện có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm nên nhiều lần trả hồ sơ điều tra bổ sung. Tuy nhiên, VKS cùng cấp vẫn giữ nguyên quan điểm truy tố. Do đó, việc cấp sơ thẩm xét xử Nguyễn Minh Hùng cùng các bị cáo liên quan như bản án sơ thẩm xác định là phù hợp với phạm vi xét xử.
