Hai cựu Chủ tịch Đà Nẵng bị phạt tù và phải bồi thường hơn 540 tỷ đồng

ANTD.VN - Sau 12 ngày xét xử và nghị án, chiều 13-1, TAND TP Hà Nội đưa ra phán quyết về vụ án hai cựu Chủ tịch Đà Nẵng và 19 bị cáo liên quan.

Trong vụ án này, Trần Văn Minh (cựu Chủ tịch TP Đà Nẵng, từ năm 2006-2011); Văn Hữu Chiến (cựu Chủ tịch TP Đà Nẵng, từ năm 2011-2014) cùng các bị cáo liên quan lần lượt bị xét xử về các tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" và "Vi phạm các quy định về quản lý đất đai". Cáo trạng truy tố xác định, các bị cáo đã gây thiệt hại hơn 22.047 tỷ đồng cho Nhà nước

Cựu Chánh văn phòng được miễn tội trạng

Xác định cáo trạng truy tố các bị cáo về các tội danh nêu trên là có căn cứ, đúng pháp luật, HĐXX sơ thẩm TAND TP Hà Nội quyết định tuyên phạt Trần Văn Minh 12 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” và 5 năm tù về tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”, tổng hợp hình phạt cả 2 tội danh là 17 năm tù.

HĐXX sơ thẩm vụ án do Thẩm phán Lưu Ngọc Cảnh làm chủ tọa.

Tương tự, bị cáo Văn Hữu Chiến bị tuyên phạt 9 năm tù về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí” và 3 năm tù về tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”, tổng hợp hình phạt là 12 năm tù.

HĐXX tuyên phạt Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”) 17 năm tù về “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí”, 8 năm tù tội “Vi phạm các quy định về quản lý đất đai”, tổng hợp hình phạt là 25 năm tù và tổng hợp với hình phạt 30 năm tù ở vụ án trước đây là 30 năm tù.

Với các tội danh bị truy tố, Nguyễn Ngọc Tuấn (cựu Phó Chủ tịch Đà Nẵng) bị tuyên phạt 5 năm tù; Phan Xuân Ít (cựu Phó chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng) bị áp dụng 6 năm tù; Nguyễn Quang Thành (cựu Giám đốc Công ty TNHH Minh Hưng Phát), Phan Minh Cương (cựu Giám đốc Công ty TNHH I.V.C, Tổng Giám đốc Công ty Xây dựng 79) cùng bị áp dụng 3 năm tù.

Nhóm bị cáo kế tiếp, Nguyễn Thanh Sang (cựu Phó Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng); Nguyễn Thị Thu Hà (Phó Giám đốc Sở Tài chính Đà Nẵng) và bị cáo Nguyễn Điểu (cựu Giám đốc Sở TN&MT Đà Nẵng) cùng bị áp dụng 3 năm tù; Nguyễn Công Lang (Giám đốc Công ty Quản lý nhà Đà Nẵng) bị tuyên phạt 4 năm 6 tháng tù;

Các bị cáo trong vụ hai cựu Chủ tịch Đà Nẵng tại phiên tòa sơ thẩm.

Tiếp đến, các bị cáo Phan Ngọc Thạch (cựu Giám đốc Công ty CP Du lịch Đà Nẵng); Đào Tấn Bằng (cựu Phó Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng); Lê Anh Tuấn (cựu Chủ tịch Công ty CP Cung ứng tàu biển Đà Nẵng) và Huỳnh Tấn Lộc (cựu Giám đốc Công ty Công nghệ phẩm Đà Nẵng) đều bị tuyên phạt cùng mức án 18 tháng tù.

Cuối cùng, Trần Văn Toán (cựu Phó Giám đốc Sở TN&MT Đà Nẵng) bị áp dụng 30 tháng tù; Lê Cảnh Dương (cựu Giám đốc Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư Đà Nẵng); Nguyễn Viết Vĩnh (cựu Trưởng phòng Quản lý đô thị thuộc Văn phòng UBND Đà Nẵng); Trần Phi (cựu Tổng Giám đốc Công ty Xuất nhập khẩu Đà Nẵng) và Nguyễn Đình Thống (cựu Giám đốc Công ty Quản lý và khai thác đất Đà Nẵng) cùng bị tuyên phạt 18 tháng tù. Riêng bị cáo Nguyễn Văn Cán (cựu Chánh Văn phòng UBND TP Đà Nẵng) được miễn trách nhiệm hình sự.

 Lợi dụng quan hệ thâu tóm nhà đất

Tóm tắt diễn biến phiên xét xử, HĐXX cho rằng đại diện Viện kiểm sát (VKS) tiếp tục giữ quan điểm các bị cáo là lãnh đạo, cán bộ tại Đà Nẵng hoặc các doanh nghiệp Nhà nước đã giúp Phan Văn Anh Vũ thâu tóm 22 nhà đất công sản và 7 dự án bất động sản. Vì vậy, các bị cáo phạm tội cần nhận hình phạt như truy tố.

Về dân sự, các nhà đất, dự án cần tịch thu, hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; UBND TP Đà Nẵng giải quyết quyền lợi của bên mua thứ 3 ngay tình trong vụ án... Với các tài sản đứng tên Phan Văn Anh Vũ hoặc cả Vũ và vợ cùng đứng tên cần tiếp tục kê biên để đảm bảo thi hành án.

Trong khi đó, các bị cáo Trần Văn Minh, Phan Văn Anh Vũ cho rằng bản thân không phạm tội; không vi phạm các quy định của nhà nước; cách tính thiệt hại trong vụ án không chính xác vì lấy giá thời điểm khởi tố vụ án để áp cho tài sản đã bán trước đó khoảng 10 năm....

Cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Trần Văn Minh.

Các bị cáo còn lại thừa nhận sai phạm nhưng cho rằng thực hiện hành vi theo sự phân công của cấp trên hoặc được tác động. Hầu hết các luật sư bào chữa đều cho rằng cáo buộc của viện kiểm sát là không theo hướng có lợi cho các bị cáo; Hội đồng giám định không đúng thẩm quyền, không theo quy định và tính thiệt hại tại thời điểm khởi tố là không đúng; các bị cáo không phạm tội với vai trò đồng phạm giúp sức... nên đề nghị trả hồ sơ điều tra bổ sung hoặc xử lý hành chính với một số bị cáo.

Dù vậy, theo HĐXX, căn cứ vào hồ sơ vụ án cùng các tài liệu, chứng cứ được thẩm tra công khai tại phiên tòa đủ cơ sở xác định Phan Văn Anh Vũ có quan hệ với lãnh đạo Đà Nẵng, đặc biệt là cố Bí thư, kiêm Chủ tịch HĐND TP Đà Nẵng; các vụ án khác cũng thể hiện Vũ có quan hệ với lãnh đạo cấp cao nên lợi dụng các mối quan hệ này để thâu tóm nhà đất...

Do đó, HĐXX khẳng định các bị cáo trong vụ án thuộc UBND TP Đà Nẵng đã làm trái các quy định, giao Phan Văn Anh Vũ nhà đất công sản ở vị trí đắc địa, có giá trị cao nên VKSND Tối cao truy tố bị cáo Vũ phạm tội là đúng pháp luật. Vũ dù không thuộc đối tượng mua nhà đất công sản nhưng đã lợi dụng quan hệ yêu cầu các doanh nghiệp nhà nước (vốn được mua nhà công sản) để mua tài sản rồi chuyển quyền sử dụng sang tên mình hoặc người thân.

Cựu Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Văn Hữu Chiến.

Hành vi của Vũ tại 4 dự án bất động sản đã gây thiệt hại hơn 18.200 tỷ đồng; tại 15 nhà công sản, Vũ gây thiệt hại hơn 1.700 tỷ đồng. Tại tòa, các bị cáo Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến và các bị cáo từng là cấp dưới đều khai nhận đúng như cáo trạng truy tố.

Hai cựu Chủ tịch Đà Nẵng giữ vai trò chính

Tòa án cho rằng đã đủ căn cứ xác định bị cáo Minh là người ra chủ trương quyết định trong việc bán nhà đất công sản, đồng thời chỉ đạo Văn Hữu Chiến và các bị cáo khác thực hiện hành vi phạm tội. Vì vậy truy tố các bị cáo Minh, Chiến giữ vai trò chính trong vụ án là đúng pháp luật.

Đối với từng bị cáo, HĐXX nhận định, bị cáo Trần Văn Minh là người giữ vai trò chính, ban hành các chủ trương, chính sách pháp luật, trực tiếp quyết định giao nhà đất công sản, chỉ đạo cho các bị cáo dưới quyền và trực tiếp thực hiện hành vi phạm tội cùng các bị cáo. Bị cáo chưa nhận thức rõ hành vi sai phạm và chịu trách nhiệm là người đứng đầu nên phải chịu trách nhiệm và mức án cao so với các bị cáo.

Bị cáo Văn Hữu Chiến tiếp nhận ý chí của bị cáo Trần Văn Minh trong giai đoạn làm Phó Chủ tịch, bị cáo là đồng phạm với bị cáo Trần Văn Minh trong việc ký chuyển nhượng các dự án, nhà công sản trái quy định pháp luật. Trong giai đoạn làm Chủ tịch UBND bị cáo tiếp tục ra chủ trương ban hành quy định trái pháp luật, chỉ đạo các bị cáo và trực tiếp cùng thực hiện hành vi phạm tội. Do vậy, bị cáo này phải chịu mức hình phạt cao hơn so với các bị cáo khác.

Bị cáo Phan Văn Anh Vũ tại phiên tòa.

HĐXX cũng nhận định, bị cáo Phan Văn Anh Vũ giữ vai trò đặc biệt trong vụ án. Tại cơ quan điều tra và phiên tòa bị cáo không thừa nhận hành vi phạm tội. Bị cáo biết rõ, các công ty không thuộc diện được chỉ định nhận đất, dự án mua nhà công sản nhưng lợi dụng mối quan hệ với các lãnh đạo để được chỉ định nhận đất, mua nhà công sản… và bàn bạc với giám đốc các công ty là các đơn vị được mua chỉ định với giá rẻ hơn nhiều song sang tên bị cáo, gây thiệt hại cho ngân sách đặc biệt lớn.

Hành vi của bị cáo gây mất đoàn kết trong bộ máy chính quyền Đà Nẵng. Bị cáo Vũ thâu tóm nhiều nhà đất đắc địa trên địa bàn Đà Nẵng và được hưởng lợi đặc biệt lớn. Tại phiên tòa bị cáo không thành khẩn khai báo. Mặc dù bị cáo Vũ phạm tội với vai trò đồng phạm nhưng phải chịu mức hình phạt cao hơn so với các bị cáo khác.

Về dân sự, HĐXX nhận định, Phan Văn Anh Vũ dù là đồng phạm nhưng được hưởng lợi đặc biệt lớn nên phải chịu trách nhiệm chính trong việc bồi thường thiệt hại cho Nhà nước. Các bị cáo khác phải liên đới bồi thường tùy theo mức độ phạm tội.... Đối với 18 bị cáo trong vụ án, HĐXX cũng đã đưa ra những nhận định, đánh giá trước khi áp dụng những mức án cụ thể.

Ngoài những hình phạt tù vụ thể nêu trên, HĐXX cũng tuyên buộc bị cáo Phan Văn Anh Vũ phải bồi thường, khắc phục hậu quả hơn 3.000 tỷ đồng; Trần Văn Minh phải bồi thường gần 400 tỷ đồng; Văn Hữu Chiến phải bồi thường 146 tỷ đồng. Các bị cáo khác phải liên đới bồi thường tổng cộng hơn 400 tỷ đồng.