Nội dung vụ án
Hàng trăm người dân đã dùng nước và bình CO2 tại chỗ để dập lửa. Tuy nhiên do gió to và trời nắng đã khiến ngọn lửa nhanh chóng lan rộng và bao trùm toàn bộ bãi xe. Sở Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy TPHCM đã điều động 14 xe nước, 80 cán bộ chiến sĩ đến hiện trường để dập lửa. 1 tiếng sau, đám cháy đã được dập tắt hoàn toàn. Đến chiều 9-4, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận 8, TP.HCM cho biết con số thiệt hại trong vụ cháy bãi xe của Công ty TNHH TM DV ô tô Phát Đạt gồm 325 chiếc xe gắn máy các loại, 1 ôtô, 2 xe ba gác máy, 2 xe sinh tố, 1 xe xích lô và 6 camera ghi hình, ước tính giá trị tài sản khoảng 2,5 tỉ đồng. Theo chủ bãi xe, số xe trên chủ yếu là của 4 cửa hàng cầm đồ gửi. Trước khi gửi xe, chủ xe đã yêu cầu rút bỏ hết xăng.
Được biết, Sở Cảnh sát PCCC TP.HCM đã hoàn tất hồ sơ vụ việc, chuyển qua Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an quận 8 để tiến hành khởi tố điều tra vụ án và tìm ra người đã đốt rác kế bên bãi giữ xe khiến ngọn lửa lan vào bãi xe gây ra vụ cháy như đã nêu.
Vấn đề được đưa ra thảo luận là ai sẽ phải đền số tài sản bị mất mát lên đến 2,5 tỷ đồng và liệu có ai bị truy cứu trách nhiệm hình sự không?
Ý kiến bạn đọc
Nếu là nguyên nhân bất khả kháng, chủ bãi không phải bồi thường?
Theo chủ bãi xe, bãi giữ xe này có đầy đủ giấy phép kinh doanh, giấy chứng nhận đủ tiêu chuẩn về PCCC. Ngoài ra, Phòng Cảnh sát PCCC quận 8 cũng đã kiểm tra, ghi nhận các điều kiện an toàn về phòng cháy và chữa cháy của bãi giữ xe. Bãi xe chủ yếu giữ xe cho 4 tiệm cầm đồ và các xe này đều được rút hết xăng nhằm phòng cháy nổ. Việc đám cháy xảy ra giữa thời tiết hanh nắng và gió, lửa từ ngoài lan vào bãi giữ xe rồi bốc cháy ngùn ngụt cần được coi là thiên tai hoặc sự kiện bất khả kháng. Tuy nhiên, để xác định nguyên nhân bất khả kháng thì cần phải chờ kết quả từ phía cơ quan điều tra. Nếu có người đốt rác gây cháy thì phải xác định người đó là ai để chủ bãi giữ xe “níu áo” người này. Nhưng đó là việc khác bởi theo quy định, chủ bãi giữ xe phải chịu trách nhiệm trực tiếp đối với những hư hỏng, mất mát gây ra cho người gửi xe. Nếu cho rằng đây là sự kiện bất khả kháng để được miễn trừ trách nhiệm bồi thường thì chủ bãi xe cần phải chứng minh bãi giữ xe đã tuân thủ đầy đủ các quy định về phòng cháy và chữa cháy, đồng thời đã thực hiện hết khả năng trong việc quản lý, chữa cháy.
Chủ bãi xe phải bồi thường
Theo Bộ luật dân sự, khi người dân thực hiện việc gửi xe cho bãi giữ xe và có lấy vé (thẻ xe) là đã thực hiện một loại hợp đồng gửi tài sản. Trong trường hợp này, quan hệ gửi và giữ xe giữa các bên là một dạng hợp đồng gửi giữ tài sản.
Theo điều 526 Bộ Luật Dân sự, nghĩa vụ của bên giữ tài sản là phải bảo quản tài sản như đã thỏa thuận, trả lại tài sản cho bên gửi theo đúng tình trạng như khi nhận giữ; phải bồi thường thiệt hại nếu làm mất mát, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng. Trong vụ án này, đã có thể xác định bãi xe không đảm bảo an toàn PCCC. Ông Nhân đã không phát cỏ và dọn dẹp quanh bãi xe, tạo điều kiện cho lửa cháy vào các cây khô ở tường rào, lan vào bạt che bãi gây cháy lớn. Như vậy, chủ bãi giữ xe nhận trông giữ xe là trông giữ tài sản cho khách và anh ta sẽ phải bồi thường nếu làm mất mát và hư hại tài sản trong mọi hoàn cảnh.
Ông Trần Văn Bá (Thạch Thành, Thanh Hóa)
Người đốt rác gây cháy lan vào bãi xe có dấu hiệu phạm tội hình sự
Theo tin mới nhất, vụ án đã được khởi tố điều tra và cơ quan điều tra đang truy tìm người đốt rác bất cẩn gây cháy lớn. Theo đó, người đốt rác gây cháy lớn có thể bị truy tố theo điều 145 Bộ luật Hình sự với tội danh Vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản. Tuy vậy, trong trường hợp này, nếu nguyên nhân cháy được xác định là do người đốt rác gây ra, thì người phải có trách nhiệm đền bù tài sản cho người gửi xe vẫn là chủ bãi xe. Sau khi xác định trách nhiệm của người đốt rác, chủ bãi có thể kiện người đốt rác ra tòa án để đòi người đốt rác phải đền bù mọi thiệt hại của mình, tính cả khoản chủ bãi phải đền bù cho những người gửi xe.
Bình luận của luật sư
Hợp đồng gửi xe tại bãi xe là loại hợp đồng gửi tài sản, theo đó trách nhiệm của người giữ tài sản (xe) được quy định tại điều Điều 562 Bộ Luật Dân sự về nghĩa vụ của bên giữ tài sản. Bên giữ tài sản có các nghĩa vụ sau đây: 1. Bảo quản tài sản như đã thỏa thuận, trả lại tài sản cho bên gửi theo đúng tình trạng như khi nhận giữ; 2. Chỉ được thay đổi cách bảo quản tài sản, nếu việc thay đổi là cần thiết nhằm bảo quản tốt hơn tài sản đó nhưng phải báo ngay cho bên gửi biết về việc thay đổi; 3. Báo kịp thời bằng văn bản cho bên gửi biết về nguy cơ hư hỏng, tiêu hủy tài sản do tính chất của tài sản đó và yêu cầu bên gửi cho biết cách giải quyết trong một thời hạn; nếu hết thời hạn đó mà bên gửi không trả lời thì bên giữ có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết để bảo quản và yêu cầu bên gửi thanh toán chi phí;4. Phải bồi thường thiệt hại, nếu làm mất mát, hư hỏng tài sản gửi giữ, trừ trường hợp bất khả kháng.
Như vậy, nếu không phải trường hợp bất khả kháng, chủ bãi xe phải đền bù toàn bộ tài sản của người gửi, đúng tình trạng như lúc gửi. Về bất khả kháng, là một thuật ngữ có nguồn gốc tiếng Pháp “force majeure” có nghĩa là “sức mạnh tối cao” hoặc “sức người không thể kháng cự nổi”. Sự kiện này xảy ra chỉ sau khi ký hợp đồng, không phải do lỗi của bất kỳ bên tham gia hợp đồng nào, mà xảy ra ngoài ý muốn và các bên không thể dự đoán trước, cũng như không thể tránh và khắc phục được, dẫn đến không thể thực hiện hoặc không thể thực hiện đúng hoặc đầy đủ nghĩa vụ, bên chịu sự cố này có thể được miễn trừ trách nhiệm của hợp đồng hoặc kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng. Đối chiếu với thực tiễn xảy ra vụ việc, chúng ta thấy đây không phải là trường hợp bất khả kháng. Đám cháy lan từ ngoài bãi cỏ qua các dây leo khô trên hàng rào, chứng tỏ sự tắc trách của chủ bãi xe, đám cháy lan qua các dây leo hang rào không thể là đám cháy lớn nếu phát hiện, cứu chữa kịp thời. Mùa này trời phía Nam hanh khô, chính quyền địa phương đã cảnh báo nhiều, nhưng chủ xe thiếu cảnh giác, tạo điều kiện để một đám cháy nhỏ thành lớn, gây thiệt hại nghiêm trọng tài sản của người khác. Chủ bãi xe phải có trách nhiệm đền bù là hợp lý.
Theo cơ quan điều tra, đã phát hiện được một clip ghi lại hình ảnh người đốt rác bất cẩn để cháy lan ra cỏ rồi lan vào bãi xe qua tường rào. Cơ quan điều tra đang tích cực truy tìm người đốt rác. Nếu xác định đám cháy bãi xe do đốt rác bất cẩn gây ra, người đốt rác có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 145 Bộ LHS: Tội vô ý gây thiệt hại nghiêm trọng đến tài sản: 1. Người nào vô ý gây thiệt hại cho tài sản của người khác có giá trị từ năm mươi triệu đồng đến dưới năm trăm triệu đồng, thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến hai năm hoặc phạt tù từ ba tháng đến hai năm. 2. Phạm tội gây thiệt hại cho tài sản của người khác có giá trị từ năm trăm triệu đồng trở lên, thì bị phạt tù từ một năm đến ba năm.
Cũng cần lưu ý những vấn đề nảy sinh khi xác định chính xác giá trị tài sản bị hư hại. Ở đây có vấn đề nảy sinh đó là chiếc thẻ (vé giữ xe) không thể hiện tình trạng tài sản được gửi là như thế nào nên người gửi xe có thể nói xe đã gửi là xe tay ga đắt tiền, nhưng thực chất đó chỉ là xe số rẻ tiền. Bởi vậy, để thực hiện việc đền bù này phải xác định được giá trị tài sản gửi thông qua giấy đăng ký xe (cà vẹt) thể hiện số của chiếc xe được ghi trên thẻ và cà vẹt. Tuy nhiên, có tình huống người có xe để luôn giấy đăng ký xe trong cốp và như vậy rất khó chứng minh chiếc xe bị mất có trị giá bao nhiêu tiền. Người gửi xe bắt buộc phải trình chứng cứ về tình trạng tài sản lúc gửi khi yêu cầu chủ bãi xe đền bù tài sản cho mình. Một lưu ý nữa, mỗi chủ xe có một yêu cầu đền bù khác nhau nên mỗi chủ xe phải có đơn riêng yêu cầu chủ bãi đền bù cho mình. Các quy định pháp luật không cho phép gộp các yêu cầu của nhiều người thành một nhóm. Luật sư Nguyễn Văn Hướng (Đoàn Luật sư Hà Nội)
