Sau 1 ngày xét xử, hôm qua (15-1), TAND TP Hà Nội đã quyết định tuyên phạt Tạ Duy Lập (SN 1987, trú ở thôn Đồng Nhân, xã Đông La, Hoài Đức-ảnh) 5 năm tù về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” và 12 năm tù về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Tổng hợp hình phạt của cả 2 tội danh, “đầu nậu” đất đai này phải chấp hành chung là 17 năm tù giam. Điều đáng nói là hành vi của bị cáo không chỉ khiến nhiều gia đình điêu đứng mà còn làm cho một cán bộ địa chính xã phải đối diện với “án” kỷ luật nghiêm khắc.
Diễn biến tại phiên xử cho thấy, Tạ Duy Lập vốn hành nghề kinh doanh vận tải. Khi cơn “sốt đất” tràn về Hoài Đức, Lập chuyển sang môi giới và kinh doanh đất đai một cách không chính thức. Thời kỳ đầu mua bán bất động sản đã đem lại cho Lập lợi nhuận lớn, vì thế, đối tượng dấn sâu vào bất động sản như “con thiêu thân”. Vậy nhưng chỉ sau một thời gian ngắn, cơn “sốt đất” dần hạ nhiệt, rồi “đóng băng”. Bao nhiêu tiền của trong nhà “đầu nậu” bất động sản này cứ dần “đội nón ra đi” theo những món nợ tính bằng lãi ngày. Bức bách về tiền bạc, Lập tặc lưỡi làm liều khi nhận tiền bán đất cho một người, nhưng sau đó lại chuyển nhượng cho người thứ ba. Cụ thể, đầu tháng 11-2010, đối tượng mua mảnh đất 100m2 của ông Nguyễn Văn Đông (người cùng xã) với giá 650 triệu đồng. Tuy nhiên, Lập đã không thực hiện việc “sang tên đổi chủ” theo quy định pháp luật để trốn thuế. Đầu tháng 1-2011 thấy được giá, Lập bèn bán mảnh đất này cho bà Nguyễn Thị Phương và ông Đỗ Năng Thá (đều ở huyện Ứng Hòa) với giá 757 triệu đồng.
Vì mảnh đất chưa đứng tên Lập nên đối tượng đã nhờ ông Đông trực tiếp đứng tên trong hợp đồng chuyển nhượng thửa đất 100m2 cho anh em ông Thá. Và cũng chính vì phải làm thủ tục lằng nhằng nên bà Phương cùng ông Thá tạm giữ lại 57 triệu đồng để chờ bên bán hoàn tất thủ tục sang tên. Lợi dụng việc này, ngày 21-7-2011, Lập đã mang tấm “sổ đỏ” đứng tên ông Đông đến thế chấp để vay của ông Nguyễn Ngọc Điệp (cán bộ địa chính xã Đông La, Hoài Đức) 200 triệu đồng với lãi suất 4.000 đồng/triệu/ngày. Hai bên thỏa thuận nếu Lập không trả được nợ thì ông Điệp có quyền làm thủ tục chuyển nhượng mảnh đất 100m2 mang tên ông Đông sang tên mình. Và thực tế là mảnh đất Lập bán cho anh em bà Phương sau đó nhanh chóng được chuyển sang tên vợ ông Điệp. Đến cuối năm 2011, bà Phương mới phát hiện ra việc bị Lập lừa đảo chiếm đoạt 700 triệu đồng.
Cũng vào thời điểm bị thua lỗ vì buôn đất, Lập còn nhờ bà Hà Thị Lan (cũng ở xã Đông La, Hoài Đức) thế chấp nhà đất để vay 500 triệu đồng của ngân hàng cho đối tượng. Khi nhờ vay tiền hộ, Lập ngon ngọt là sẽ chịu trách nhiệm trả lãi ngân hàng hàng tháng, nhưng rồi lại ăn quỵt cả gốc lẫn lãi, khiến bà Lan phải nai lưng ra trả nợ thay. Ngay trước đó, Lập cũng đã được bà Lan cho vay 650 triệu đồng. Hiện Lập mới trả được bà Lan 220 triệu đồng và vẫn còn chiếm đoạt 930 triệu đồng. Ngoài ra, cũng với thủ đoạn nhờ người thế chấp nhà đất vay tiền ngân hàng hộ để hưởng lãi suất chênh lệch, Lập còn khiến một số gia đình khác ở cùng xã lâm vào cảnh điêu đứng. Sau này, khi số nợ “ngập đầu”, không còn khả năng thanh toán, Lập bỏ trốn cho tới ngày 27-3-2014 mới bị bắt giữ theo lệnh truy nã.
Quá trình điều tra và tại phiên tòa cũng cho thấy, tuy “đầu nậu” đất đai này vướng vào rất nhiều khoản nợ khác nhau, nhưng đa phần đều là quan hệ dân sự nên các cơ quan tố tụng hình sự không đề cập xử lý hết. Về hành vi của ông Điệp, cơ quan công an xác định giao dịch mua bán mảnh đất 100m2 nêu trên chỉ là giao dịch giả hòng che đậy cho một khoản nợ nần. Từ đó, cơ quan công an đề nghị UBND huyện Hoài Đức hủy bỏ “sổ đỏ” mang tên vợ ông Điệp, đồng thời có hình thức xử lý kỷ luật đích đáng đối với ông này… Tiến hành phiên xử, Tòa án Hà Nội cho rằng hành vi của bị cáo là rất nghiêm trọng vì đã xâm phạm vào chế độ sở hữu tài sản của công dân được Nhà nước bảo hộ với số tiền chiếm đoạt rất lớn. Trên cơ sở đó, HĐXX sơ thẩm TAND TP Hà Nội đã quyết định tuyên phạt Tạ Duy Lập tổng cộng 17 năm tù giam về cả 2 tội danh bị đưa ra truy tố.
