- Đánh cắp thông tin facebook, chiếm đoạt hàng trăm triệu đồng
- Cảnh giác với thủ đoạn lừa tiền của "shipper"
- Cảnh báo lừa đảo nhờ nhận tiền qua mạng xã hội Facebook
Theo CS phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Hà Nội, vụ án này là lời cảnh tỉnh, là “bài học lớn” trong mua bán, giao dịch online đang ngày càng phát triển.
Niềm tin…trao nhầm chỗ
Như Báo ANTĐ thông tin, cuối năm 2017, CQĐT Công an tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện biện pháp tố tụng đối với Đoàn Mai Thanh (SN 1982, trú tại Hạ Long, Quảng Ninh), nguyên cán bộ tín dụng thuộc chi nhánh một ngân hàng lớn ở Quảng Ninh, đối tượng bị truy nã về tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, vừa ra đầu thú.
Đoàn Mai Thanh ra đầu thú sau khi bị CQĐT Công an tỉnh Quảng Ninh truy nã
Đáng chú ý, Đoàn Mai Thanh cũng là đối tượng bị Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao của Công an Hà Nội lâu nay đưa vào diện điều tra, xác minh về những biểu hiện bất minh trong hoạt động giao dịch mua bán qua mạng Internet.
Một trong những bị hại tố cáo Thanh đến cơ quan Công an, là chị Hồng (trú ở phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội). Chị Hồng kinh doanh trên mạng Internet nên có tham gia một số nhóm của những người mua bán hàng hiệu và các loại hàng hóa có giá trị cao.
Khoảng cuối năm 2016, có một tài khoản Facebook là “Vicky Doan” tham gia vào nhóm này và đăng thông tin bán điện thoại iPhone hàng xách tay Mỹ với giá rẻ hơn thị trường. Chị Hồng và nhiều người đã liên hệ với “Vicky Doan” để đặt mua hàng, giá rẻ hơn thị trường từ 5-7 triệu đồng/chiếc.
Lúc này, “Vicky Doan” giao hàng rất đúng thời hạn, nên đã dễ dàng chiếm được niềm tin của các đối tác. Quá trình giao dịch, “Vicky Doan” gửi cho chị Hồng bản chụp CMND mang tên Đoàn Mai Thanh (SN 1982) ở Quảng Ninh và số tài khoản mở tại Ngân hàng Vietcombank cũng mang tên Đoàn Mai Thanh. Khi ấy, “Vicky Doan” tự giới thiệu đang kinh doanh spa tại ngõ Cống Trắng, Khâm Thiên (Hà Nội). Để chắc chắn, một số người đã đến cửa hàng spa này gặp “Vicky Doan”.
Khoảng tháng 9-2017, Đoàn Mai Thanh sử dụng tài khoản “Vicky Doan” thông báo nhận đặt hàng các bản iPhone mới nhất, bản quốc tế Mỹ có “giá tốt”, rẻ hơn thị trường 10 triệu đồng/chiếc. Tuy nhiên, điều kiện đặt ra là phải mua cả lô số lượng lớn và phải đặt trước 100% giá trị hàng. Hàng sẽ về sau 2-3 tháng kể từ ngày chuyển tiền.
Tin “Vicky Doan” ở những lần giao dịch nhỏ lẻ trước đó, hơn nữa giá bán điện thoại quá rẻ, nên chị Hồng đã chuyển vào tài khoản mang tên Đoàn Mai Thanh 300 triệu đồng để mua 30 chiếc điện thoại iPhone 7plus, theo lịch sẽ về vào ngày 10-12-2017.
Thời gian sau đó, thỉnh thoảng Vicky Doan lại mời chào khách hàng đặt mua các lô hàng mới sẽ về Việt Nam trong thời gian tháng 1 và 2-2018. Không chút nghi ngờ, chị Hồng tiếp tục chuyển tiền đặt hàng với tổng số trên 1,3 tỷ đồng.
Trung tuần tháng 12-2017, “Vicky Doan” thông báo lô hàng chị Hồng đặt từ tháng 9-2017 đã về; và có khách trả 16,5 triệu đồng/chiếc. Nếu chị Hồng muốn thì “Vicky Doan” sẽ bán hộ. Nhẩm tính thấy lãi hơn 6 triệu đồng/chiếc, chị Hồng đồng ý và chỉ giữ lại 1 chiếc cho người bạn. Trị giá lô hàng 29 chiếc điện thoại sẽ là 478 triệu đồng.
Khoảng 1 tuần sau, “Vicky Doan” chuyển khoản trả cho chị Hồng 100 triệu đồng, hẹn số tiền còn lại sẽ gửi nốt trong thời gian tháng 12-2017.
Tuy nhiên đến ngày 20-12-2017 thì chị Hồng không liên lạc được với “Vicky Doan” tức Đoàn Mai Thanh. Chỉ đến khi đọc thông tin trên báo, chị Hồng mới biết Đoàn Mai Thanh là đối tượng trốn truy nã.
Vỏ bọc quá hoàn hảo
Cho đến khi Thanh bị bắt, những người bị hại mới có điều kiện để…suy ngẫm, rồi nhận ra vỏ bọc quá hoàn hảo của siêu lừa. Đó là ở Facebook cá nhân “Vicky Doan”, Đoàn Mai Thanh không bao giờ đăng ảnh và thông tin cá nhân, chỉ đăng ảnh các hoạt động từ thiện, trong đó có thông tin cảm ơn sự đóng góp, ủng hộ của “Vicky Doan”.
Nhiều giao dịch chuyển số tiền lớn và chỉ "xác nhận" qua những tin nhắn
Theo thống kê, riêng trên địa bàn Hà Nội có khoảng 70 người đã chuyển cho Đoàn Mai Thanh tổng số tiền hàng tỷ đồng để mua điện thoại iPhone, nhưng chưa nhận được hàng; trong đó có người trình báo bị lừa nhiều nhất lên đến hơn 20 tỷ đồng.
Theo trinh sát phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, đa phần những người bị hại của Đoàn Mai Thanh còn rất trẻ. Có lẽ, do quá ham kinh doanh online và bị “nhiễu” bởi lợi nhuận do mà Thanh đưa ra đã khiến họ dễ dàng chuyển hàng tỷ đồng cho siêu lừa qua hệ thống Internet Banking.
“Cách thức giao dịch tiền tỷ nhưng chỉ xác lập trên mạng bằng tin nhắn, hầu như không hề có bất cứ hợp đồng nào. Những người bị hại đã tự đặt mình vào thế…cầm dao đằng lưỡi”, trinh sát phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao đánh giá và nhìn nhận, hiện tượng giao dịch mua bán hàng hóa… bằng niềm tin đang khá phổ biến trên mạng xã hội. Thế nhưng chuyển một khoản tiền lớn cho một người mà chỉ biết nhau trên mạng một thời gian ngắn thì chẳng khác nào đánh bạc.
Điều xót xa là nhiều người bị hại không chỉ dốc hết tiền để mong mua được điện thoại “giá tốt”, mà còn đi vay hoặc đi gom các đại lý nhỏ hơn chung tiền mua hàng.
Có thông tin cho biết, ngoài chiêu trò bán iPhone “xịn” giá rẻ, Đoàn Mai Thanh còn vay tiền khách hàng, hứa trả lãi suất cao từ đó chiếm đoạt. Và việc vay tiền này cũng chỉ thông qua tin nhắn chát trên Facebook, sau đó chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng của “siêu lừa”.
Hội chứng…tin dây chuyền
Theo chỉ huy phòng Cảnh sát phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao – CATP Hà Nội, Internet phát triển kéo theo nhiều nghề mới, trong đó có kinh doanh online. Nhiều cá nhân đã lập tài khoản trên các mạng xã hội có số lượng đông người tham gia như Zalo, Facebook để bán hàng.
Ngoài hình thức bán hàng của cá nhân thì các hội nhóm cũng được thành lập. Nhiều người tưởng rằng khi vào hội nhóm này, người tham gia sẽ được sàng lọc kỹ hơn, hàng hóa được chọn lọc kỹ hơn. Nhưng thực tế không hoàn toàn như vậy. Hiện tượng lừa đảo vẫn xảy ra. Không ít đối tượng xấu tìm cách tham gia vào các hội nhóm để khai thác thông tin, nhu cầu của khách hàng, từ đó thực hiện hành vi lừa đảo với chiêu trò chuyển tiền trước để “giữ hàng” mới được hưởng “chính sách” giảm giá nhằm chiếm đoạt tài sản.
Khi giao dịch mua bán với các cá nhân trên mạng xã hội, rủi ro xảy ra rất cao bởi người mua không xác định được chính xác danh tính, nhân thân của người bán hàng; không đánh giá được khả năng cung cấp hàng hóa và chất lượng hàng mà chỉ căn cứ trên hình ảnh đăng tải trên mạng.
Các giao dịch được thực hiện thông qua tin nhắn chát mà không có hợp đồng giao dịch viết tay nên khi xảy ra sự cố như không có hàng, chậm trả hàng hoặc chất lượng hàng không đúng như hình ảnh quảng cáo, hàng giả, hàng nhái... đã gây khó khăn cho công tác điều tra xử lý.
Trong giao dịch online, khi người mua hàng chuyển tiền qua ngân hàng, trường hợp đối tượng lừa đảo sử dụng tài khoản ngân hàng của người khác để rút tiền, gần như người mua bị mất trắng vì không xác định được nguồn tiền. Đây là rủi ro lớn nhất trong mua bán online.
“Khi giao dịch online, người mua cần tìm hiểu kỹ về người bán hàng. Các thông tin về người bán hàng như CMND, hộ khẩu, tài khoản ngân hàng phải gắn với thông tin cá nhân của người đó. Đối với những giao dịch lớn, người mua hàng phải thận trọng kiểm tra và xem xét thật kỹ trước khi chuyển tiền”, Cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao khuyến cáo.
