 |
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TP HCM) phát biểu thảo luận |
Chiều 2-12, Quốc hội thảo luận về Chủ trương đầu tư Chương trình Mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026 – 2035.
Các ĐBQH đều tán thành và cho rằng, việc phân bổ hơn 580.000 tỷ đồng cho Chương trình này trong giai đoạn 2026–2035 là quyết sách mang tính chiến lược nhằm thay đổi diện mạo toàn diện của nền giáo dục, nhằm đảm bảo mọi người dân đều được tiếp cận giáo dục chất lượng và bình đẳng.
Các ĐBQH góp ý, để Chương trình thực sự mang tính đột phá và nhân văn, cần tập trung ưu tiên cho các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như con em công nhân lao động, trẻ em tự kỷ và khuyết tật; đồng thời cần có cơ chế đặc thù cho đội ngũ giáo viên vùng dân tộc thiểu số...
Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TP HCM) dẫn chứng, với con em công nhân lao động tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, đa phần gia đình các cháu chỉ ở trong phòng trọ 10–12 m², không có không gian học tập, thiếu kết nối xã hội, không có điều kiện tiếp cận hoạt động ngoại khóa.
“Có nơi, hơn 70% trẻ em ở khu công nghiệp không được học các môn năng khiếu, ngoại ngữ hay các hoạt động ngoài giờ vì điều kiện kinh tế gia đình không cho phép” – nữ đại biểu thông tin và đề nghị Chương trình mục tiêu quốc gia phải xác định rõ con em công nhân lao động là một nhóm đối tượng cần ưu tiên hỗ trợ.
 |
Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) phát biểu |
Về vấn đề sách giáo khoa, nhiều đại biểu nhấn mạnh, đây là nhiệm vụ có ý nghĩa nền tảng. Đại biểu Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) bày tỏ trăn trở về tính cần thiết của một bộ sách giáo khoa chuẩn, thống nhất trên toàn quốc. Ông nhấn mạnh sách giáo khoa gắn bó với cả quá trình học tập của mỗi người và có ảnh hưởng sâu sắc đến việc hình thành tri thức và nhân cách.
Theo đại biểu, một bộ sách giáo khoa chuẩn phải bảo đảm tính cập nhật, hiện đại, không có lỗi, đồng thời thấm đượm văn hóa Việt Nam và chứa đựng giá trị đạo đức, nhân văn. Chỉ khi có sách giáo khoa chuẩn, chương trình dạy học thống nhất toàn quốc mới có thể thực hiện hiệu quả.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng lưu ý, để xây dựng được bộ sách chuẩn, cần đầu tư bài bản, không chắp vá hay tạm thời. Việc này cần có Ban Soạn thảo quốc gia gồm những người giỏi, có trách nhiệm và tâm huyết.
 |
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP HCM) phát biểu |
Về phân bổ vốn của chương trình, nhiều đại biểu góp ý, việc phân bố cơ cấu tỉ trọng vốn giữa hai giai đoạn 2026–2030 và 2031–2035 đang có "độ vênh" lớn, có nguy cơ ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ hoàn thành mục tiêu nền tảng.
Cụ thể, trong dự thảo Nghị quyết nêu, hơn 415.000 tỷ đồng (hơn 70% tổng vốn) được dành cho giai đoạn 2031–2035, còn giai đoạn 2026–2030 chỉ có 30%.
Theo một số ĐBQH, việc dồn 70% vốn sang giai đoạn sau là rủi ro lớn, dễ dẫn tới dồn việc, dồn chỉ tiêu. Trong khi đó, giai đoạn 2026–2030 được xác định hoàn thành hàng loạt mục tiêu nền tảng như kiên cố hóa phòng học, nhà công vụ giáo viên, đầu tư cho 18 trường cao đẳng, đạt chuẩn 30% cơ sở giáo dục đại học… nhưng nguồn lực phân bổ lại không đủ để tạo chuyển biến rõ rệt.
Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP HCM) nhấn mạnh, giai đoạn đầu của chương trình (2026-2030) quyết định nền móng nhưng lại chưa được phân bổ tương xứng để tạo chuyển biến thực chất.
Ông Ngân cũng cho rằng, các trường Đại học không cần quá nhiều vốn mà cần cơ chế tự chủ thực chất, do đó cần xem xét giảm phần đầu tư quá lớn dành cho các dự án đại học mà ưu tiên cho mầm non – phổ thông – giáo dục nghề nghiệp, nơi “đang khuyết” và chịu tác động mạnh nhất từ chênh lệch vùng, miền.
