- Người dân phản đối việc đổ trụ bê tông chặn ô tô qua cầu Việt Trì cũ
- Kiến nghị bỏ trạm thu phí Đại Xuyên
- Trạm thu phí tự động không dừng: Lợi nhưng vẫn phải từ từ!
Thu phí tự động không dừng giúp minh bạch hóa việc thu phí trạm BOT
Nhập nhèm thu phí thủ công
Kết quả kiểm tra của Tổng cục Đường bộ Việt Nam tại trạm thu phí Bắc Thăng Long - Nội Bài cho thấy nhiều vi phạm như hệ thống dữ liệu thu phí bị lỗi, cơ quan chức năng không thể hậu kiểm việc thu phí. Dư luận cho rằng, lưu lượng xe qua trạm mỗi ngày rất lớn nhưng thời gian thu phí hoàn vốn của trạm này lại kéo dài tới hơn 16 năm.
Ngoài ra, theo phản ánh của rất nhiều lái xe, qua nhiều trạm BOT, nhân viên chỉ thu tiền mà “quên” xé vé, chỉ đến khi lái xe đòi vé thì nhân viên mới đưa. Ông Nguyễn Hồng Trường - Thứ trưởng Bộ GTVT đánh giá, việc thu phí qua các trạm BOT bằng thủ công như hiện nay rất lèm nhèm, thiếu minh bạch.
Trong khi đó, công nghệ thu phí không dừng (ETC) đã được chứng minh giúp tiết kiệm thời gian cho lái xe, giảm nhân lực xé vé, giảm ùn tắc, đặc biệt là công khai, minh bạch được tài chính tại các trạm BOT. Đến nay, Bộ GTVT đã lựa chọn được nhà đầu tư để triển khai đồng loạt công nghệ ETC. Theo đó, việc triển khai lắp đặt trạm thu phí không dừng là bắt buộc với các nhà đầu tư BOT.
Bộ GTVT đã đưa ra lộ trình đối với các nhà đầu tư BOT, đến 30-6-2016 phải hoàn thành lắp đặt trạm thu phí không dừng tại trạm BOT trên các tuyến đường xây dựng trong năm 2014 và 2015; đến 2018 cơ bản hoàn thiện trên tất cả tuyến quốc lộ cả nước và đến 2020, tất cả trạm thu phí toàn quốc (gồm cả cao tốc) sẽ thu phí tự động không dừng không dùng barie chắn. Lãnh đạo Bộ GTVT cho biết, Bộ này sẽ làm việc với Bộ Tài chính để cân đối mức chi phí mà các nhà đầu tư BOT phải trả hàng năm cho nhà đầu tư trạm thu phí không dừng.
Không ký hợp đồng sẽ dừng thu phí
Nếu các nhà đầu tư BOT còn chây ỳ như hiện tại thì tiến độ sẽ khó đạt. Theo tiến độ của Bộ GTVT, sẽ có 28 trạm thu phí BOT buộc phải lắp đặt công nghệ ETC trước ngày 30-6, nhưng mới có 10 nhà đầu tư ký hợp đồng. Mặc dù đại diện các nhà đầu tư BOT đều cho rằng, họ ủng hộ chủ trương lắp đặt công nghệ thu phí ECT nhưng lý do chậm trễ đưa ra khá mập mờ.
Một số nhà đầu tư cho rằng, chưa biết thu xếp số nhân lực dôi dư như thế nào nếu lắp đặt công nghệ ETC hay chế độ bảo dưỡng, duy tu như thế nào để không rơi vào tình trạng độc quyền và đòi “bôi trơn”… Hay tiền thu phí hàng ngày của các nhà đầu tư BOT sẽ được chi trả như thế nào, có tình trạng can thiệp vào hệ thống máy móc để gian lận phí…?
Ông Vũ Quang Lâm - Tổng Giám đốc VETC (Công ty CP Tasco - đơn vị được Bộ GTVT lựa chọn làm nhà thầu lắp đặt công nghệ ETC) Việt Nam khẳng định, việc chi trả tiền thu phí hàng ngày cho các nhà đầu tư BOT sẽ được thực hiện theo những điều khoản trong hợp đồng giữa hai bên và tùy thuộc vào nhu cầu của nhà đầu tư BOT.
Bên cạnh đó, nếu thất thoát trong việc VETC không thu được phí thì VETC sẽ chịu trách nhiệm bồi thường cho nhà đầu tư BOT. “Không bao giờ có chuyện con người can thiệp vào hệ thống máy móc để làm sai lệch số liệu thu phí. Vì hệ thống thu phí ETC sẽ được giám sát bởi một số bên liên quan như Bộ GTVT, Bộ Công an…”, ông Vũ Quang Lâm cho hay.
Theo đánh giá việc triển khai lắp đặt trạm thu phí không dừng gặp khó không phải bởi kinh phí hay công nghệ, mà do phần lớn các nhà đầu tư BOT không muốn minh bạch việc thu phí qua trạm BOT. Đây cũng chính là điểm khúc mắc, mập mờ gây bức xúc bấy lâu nay trong việc xã hội hóa đầu tư hạ tầng giao thông.
Buộc các nhà đầu tư BOT phải lắp đặt trạm thu phí không dừng, Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường ra tối hậu thư: “18 nhà đầu tư BOT trong tuần này phải ký kết hợp đồng lắp đặt công nghệ thu phí ECT. Sang tuần sau, nếu đơn vị nào chưa ký kết Bộ GTVT sẽ ra quyết định dừng thu phí, tránh trường hợp các doanh nghiệp cứ đi họp, nghe chỉ đạo rồi để đấy”.
Bộ GTVT cũng yêu cầu các nhà đầu tư công nghệ thu phí ECT phải ngồi lại với nhau, cùng thống nhất về công nghệ thu phí ETC để mỗi lái xe chỉ phải dán một loại thẻ thu phí lên xe là có thể lưu thông qua tất cả các trạm, dù trạm thu phí đó là của nhà đầu tư nào, công nghệ ra sao.
