- Xe có tiêu chuẩn khí thải thấp sẽ bị dán tem riêng, trả phí cao hơn?
- Vướng hành lang pháp lý để kiểm soát khí thải, thu hồi xe máy cũ nát
- Thu hồi xe máy cũ nát: Cần nhưng vẫn thiếu hành lang pháp lý
Ưu tiên xe "già" tuổi
Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, hiện tại, phương tiện ô tô lưu hành đang áp dụng tiêu chuẩn khí thải: phương tiện lắp động cơ cháy cưỡng bức (xăng): CO - 4,5%; HC - 1200ppm; phương tiện lắp động cơ cháy do nén (diesel): độ khói HSU - 72%.
Trong khi đó, tỷ lệ phương tiện kiểm định không đạt qua các năm đối với động cơ diesel như sau: năm 2011 là 12,8%; năm 2012 là 13,3%; năm 2014 là 15,02%; năm 2016 giảm còn 11,44% và năm 2017 là 12,1%.
Với xe động cơ xăng, tỷ lệ không đạt ở mức thấp hơn: năm 2011 là 5,7%; năm 2012 là 6,1%; năm 2014 là 5,36%; năm 2016 là 4,07% và năm 2017 là 4,11%.
Ô tô có thể sẽ phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 2 từ 1-1-2020
Căn cứ vào số liệu phân tích và đánh giá, Cục Đăng kiểm Việt Nam đề xuất phương án xây dựng lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải xe cơ giới đang lưu hành cụ thể: ô tô tham gia giao thông được sản xuất trước năm 1999 được phép áp dụng mức 1 theo quy định tại TCVN 6438; ô tô tham gia giao thông được sản xuất từ năm 1999 - 2008 phải áp dụng mức 2 theo quy định tại TCVN 6438 kể từ ngày 1-1-2021; ô tô tham gia giao thông được sản xuất sau năm 2008 phải áp dụng mức 2 theo quy định tại TCVN 6438 kể từ ngày 1-1-2020.
Lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với xe cơ giới đã qua sử dụng nhập khẩu, áp dụng mức 3 từ 1-1-2022.
Tác động nhỏ
Theo đánh giá, đến hết năm 2019, phương tiện ô tô chở người trên 9 chỗ sản xuất trước 1999 sẽ hết niên hạn sử dụng, không còn được hoạt động. Như vậy tất cả các loại ô tô chở người trên 9 chỗ đều là loại phương tiện hiện đại, có đủ công nghệ kỹ thuật đế đáp ứng được mức tiêu chuẩn 2.
Báo cáo đến đến tháng 5-2018, Việt Nam có 184.124 phương tiện trên 20 tuổi, trong đó sẽ có 2.613 ô tô chở người trên 9 chỗ sẽ hết niên hạn sử dụng. Như vậy đến hết năm 2019, sẽ có khoảng 181.151 phương tiện sản xuất trước năm 1999 vẫn còn hoạt động và được phép áp dụng mức tiêu chuẩn khí thải hiện tại (mức 1). Đây sẽ là nhóm phương tiện không bị ảnh hưởng việc áp dụng tiêu chuẩn mới.
Cục Đăng kiểm Việt Nam thông tin, nếu áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2 cho năm 2017 thì tỷ lệ toàn bộ lượt kiểm định không đạt trong lần kiểm định thứ nhất đối với hợp chất độc hại CO là 6,08 % (so với mức tiêu chuẩn 1 là 2,73%); số lượt không đạt tiêu chuẩn HC là 3,09 % (so với mức tiêu chuẩn 1 là 1,22%).
Xét riêng nhóm phương tiện sử dụng động cơ xăng chủ yếu là ô tô con với 850.142 lượt kiểm định trong năm 2017, trong đó phương tiện có độ tuổi dưới 10 tỷ lệ không đạt khí thải rất thấp (dưới 1%) trong cả 2 trường hợp áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 1 và mức 2. Đối với các nhóm phương tiện ô tô khách và ô tô tải thì tỷ lệ lượt kiểm định không đạt cao nhất thuộc nhóm xe có độ tuổi trên 10 vào khoảng 25%.
Đối với ô tô sử dụng nhiên liệu diesel, nếu áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 2 cho năm 2017 thì tỷ lượt kiểm định không đạt trong lần kiểm định thứ nhất đối với phương tiện động cơ diesel là 32,94% (so với mức tiêu chuẩn 1 là 11,10%).
Nếu phân tích theo độ tuổi phương tiện, với ô tô tải 16-20 tuổi, tỷ lệ không đạt mức 1 là 18,4%; với mức 2 sẽ là 46,07%. Với ô tô khách độ tuổi trên 16, tỷ lệ không đạt tương tự ô tô tải, ô tô chuyên dùng, tăng khá cao với 37,27% số lượt kiểm định không đạt mức tiêu chuẩn 2.
Trường hợp thử áp tiêu chuẩn mức 2 cho nhóm xe khách, xe tải, chuyên dùng tỷ lệ không đạt lên mức khá cao (khoảng 35%- 46%). Đây là nhóm xe thương mại có tần suất hoạt động lớn, chất lượng phương tiện không được đảm bảo như nhóm xe con (xe cá nhân) nên tỷ lệ không đạt khí thải nếu áp dụng mức 2.
Các phương tiện không đạt khí thải cần thực hiện kiểm tra hệ thống khí thải, bảo dưỡng, sửa chữa hoặc thay thế phụ tùng. “Việc cho phép các xe sản xuất trước năm 1999 sẽ là giải pháp tạo điều kiện cho các chủ xe cũ vẫn được hoạt động nhưng có cũng cảnh báo xe có mức khí thải cao trên tem kiểm định qua đó giảm tác động đến xã hội khi thay đổi chính sách”, Cục Đăng kiểm Việt Nam nêu quan điểm.
Đối với các phương tiện trong nhóm tuổi còn lại có thể đạt được mức tiêu chuẩn mới thông qua bảo dưỡng, sửa chữa thông thường. Việc áp dụng tiêu chuẩn mức 2 theo lộ trình nêu trên đã giảm thiểu các tác động đến chủ phương tiện.
