Nộp đơn ra tòa có thể lấy lại đất, nhà

ANTD.VN - Năm 1979, tôi đưa tiền cho bố tôi để mua 500m2 đất, xây nhà. Do thời điểm đó, tôi phải đi công tác nước ngoài nên không thể đứng tên mua bán. Khi bố mẹ tôi còn sống, toàn bộ diện tích đất này chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. 

Năm 1991, mẹ tôi qua đời không để lại di chúc. Các anh chị em của tôi khi trưởng thành đều được bố mẹ xây dựng gia đình và có nhà cửa nơi khác. Năm 2014, bố tôi qua đời, không để lại di chúc. Sau đó, tôi có ý định sửa lại nhà cho khang trang sạch đẹp hơn thì vợ chồng em trai út của tôi cho biết, bố tôi đã làm thủ tục tặng cho vợ chồng người em út toàn bộ nhà đất này.

Hiện nay, vợ chồng người em trai út đã được đứng tên trong Giấy chứng nhận QSDĐ.Qua tìm hiểu, tôi được biết, toàn bộ diện tích đất này đã được cơ quan chức năng cấp sổ đỏ cho bố tôi với sự thống nhất của các thành viên khác trong gia đình. Do tôi vắng mặt nên bố tôi đã tự ý viết bản cam kết rằng sẽ thông báo việc này với tôi và không có tranh chấp gì. Việc bố tôi được cấp sổ đỏ khi không có chữ ký của tôi có đúng quy định? Để đòi lại quyền lợi của mình, tôi phải làm như thế nào?

Nguyễn Văn Chức (Huyện Thường Tín, Hà Nội)

Khởi kiện công ty nào là đúng?

Năm 2007, công ty tôi ký hợp đồng mua bán xăng dầu với Công ty TNHH  MTV X (xin được giấu tên). Thời gian đầu, công ty thực hiện nghĩa vụ thanh toán rất đúng hạn, nhưng sau đó, kể từ năm 2010, công ty này không trả nợ cho chúng tôi theo hợp đồng. Chúng tôi đã nhiều lần có văn bản đề nghị thanh toán, nhưng công ty này không có phản hồi gì. Tìm hiểu, chúng tôi được biết, Công ty X đã được bán cho Công ty H làm chủ sở hữu và được đổi tên thành Công ty V.

Khi chúng tôi nộp đơn khởi kiện Công ty V đến TAND huyện - nơi công ty đó đặt trụ sở thì TAND huyện này đã trả lại đơn khởi kiện của chúng tôi với lý do phải khởi kiện công ty chủ sở hữu là Công ty H có địa chỉ tại nơi khác mới đúng thẩm quyền. Điều này có đúng quy định pháp luật hay không?

Bùi Huy Hoàng (TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương)

Nộp đơn ra tòa có thể lấy lại đất, nhà ảnh 1Luật sư Lê Hồng Vân - Công ty Luật TNHH Labor Law
Địa chỉ: Phòng 702 tòa nhà Viện công nghệ mới, số 8 Láng Hạ, quận Đống Đa, Hà Nội

Theo quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự (tòa án nơi bị đơn có trụ sở), công ty anh khởi kiện Công ty V đến TAND nơi công ty đó đặt trụ sở là đúng quy định pháp luật, đúng thẩm quyền. Việc TAND huyện này hướng dẫn công ty anh khởi kiện Công ty H là sai, không phù hợp với quy định tại Bộ luật Tố tụng dân sự, bởi lẽ công ty anh không bán hàng trực tiếp cho công ty này.

Theo quy định tại khoản 2 Điều 73 Luật Doanh nghiệp, Công ty TNHH  một thành viên có tư cách pháp nhân độc lập, do vậy, Công ty TNHH V phải có trách nhiệm tự thực hiện các nghĩa vụ của mình. Công ty anh có quyền làm đơn khiếu nại Thông báo trả lại đơn khởi kiện đến TAND để yêu cầu hủy Thông báo này và phải nhận lại đơn khởi kiện để thụ lý giải quyết theo đúng thẩm quyền trong thời hạn 10 ngày làm việc kể từ ngày nhận được thông báo trả lại đơn khởi kiện của Tòa án nhân dân huyện này theo quy định của Bộ luật TTDS.

Để đảm bảo quyền lợi của mình, ông phải khởi kiện đến tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và trả lại phần tài sản mà ông được hưởng.

Năm 1991, mẹ ông qua đời không để lại di chúc, thời điểm đó Nhà nước chưa cấp sổ đỏ cho gia đình ông. Đến khi mảnh đất này được cấp sổ đỏ, đúng ra, sổ phải mang tên bố mẹ ông, phần người vợ ghi là “đã chết”. Nếu chỉ ghi tên người chồng còn sống thì phải được sự đồng ý của các con.

Theo ông trình bày, bố ông đã lập biên bản họp gia đình có nội dung các thành viên trong gia đình thống nhất để bố ông đứng tên trên sổ đỏ nhưng không có chữ ký của ông là không đúng quy định pháp luật. Do đó, việc bố ông tự ý tặng cho toàn bộ quyền sử dụng đất cho vợ chồng con trai út là không hợp pháp vì bố ông không có toàn quyền sử dụng và định đoạt đối với toàn bộ diện tích đất này. Hiện nay, bố ông đã mất, đất đã được đứng tên vợ chồng người em trai nên ông có quyền yêu cầu hủy Giấy chứng nhận QSDĐ đã cấp cho vợ chồng em trai ông.

Ngỡ ngàng trước thông báo phát mại tài sản

Bố mẹ tôi có một mảnh đất diện tích 240m2. Khi bố tôi còn sống, bố mẹ tôi thống nhất cho hai người con trai mảnh đất này. Tôi là con trai cả, sau khi đi bộ đội về tôi lấy vợ và xây nhà trên một phần diện tích đất bố mẹ cho. Em trai tôi sau đó cũng lập gia đình và cũng xây nhà cấp 4 trên một phần diện tích đất này. Sau khi lập gia đình, em trai tôi đi làm ăn xa, ít khi về nhà.

Năm 1994, huyện có chủ trương cấp Giấy chứng nhận QSDĐ tại địa phương, tôi đã tự đứng ra kê khai toàn bộ diện tích đất với ý nghĩ rằng sau này người em về thì sẽ tách sổ đỏ để chia lại cho em một nửa. Trong quãng thời gian đó, gia đình bên vợ tôi làm ăn kinh doanh và mượn sổ đỏ của gia đình tôi để chứng minh tài chính. Một năm sau, chúng tôi thấy có người đến tận nhà xưng là nhân viên ngân hàng và nói rằng chúng tôi phải trả nợ cho ngân hàng, nếu không sẽ bị ngân hàng phát mại bởi gia đình vợ tôi đã thế chấp sổ đỏ của gia đình tôi tại ngân hàng. Để đảm bảo quyền lợi của tôi và em trai tôi, chúng tôi phải làm gì để không bị ngân hàng phát mại tài sản?

Đào Duy Khoát (TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ)

Trước hết việc nhân viên ngân hàng đến gia đình anh nói rằng nếu không trả nợ thì ngân hàng sẽ phát mại tài sản của gia đình anh là không đúng pháp luật. Trong trường hợp này, chỉ Tòa án mới có thẩm quyền ra bản án hoặc quyết định phát mại tài sản.

Trường hợp của anh, tài sản là đất đai được bố mẹ anh cho hai anh em, việc anh tự ý đứng ra kê khai mang tên cá nhân là không đúng và ảnh hưởng đến quyền lợi của em trai anh. Mặt khác, như anh trình bày, trên mảnh đất này có hai căn nhà đã được xây dựng của hai gia đình, nhưng ngân hàng đã không chú ý đến chi tiết này và đã không tiến hành các bước kiểm tra thẩm định tại chỗ tài sản.

Để đảm bảo quyền và lợi ích của anh em anh, anh cần khởi kiện ngân hàng đến tòa án nhân dân có thẩm quyền để yêu cầu tuyên Hợp đồng bảo lãnh, hợp đồng tín dụng vô hiệu. Theo quy định tại Bộ luật Dân sự, nếu hợp giao dịch dân sự vô hiệu, hai bên phải trả lại cho nhau những gì đã nhận. Do đó, ngân hàng phải trả lại cho gia đình anh Giấy chứng nhận QSD đất và khởi kiện người trực tiếp vay tiền ngân hàng có trách nhiệm trả toàn bộ nợ gốc và lãi vay ngân hàng.