Nỗi ám ảnh vong về bắt người thân
Chúng tôi đến chùa Hàm Long vào ngày đầu tháng 12 âm lịch, đây là thời điểm chùa vắng nhất trong năm nhưng cũng phải có 4-5 chiếc ôtô biển số các tỉnh miền Bắc đỗ ở sân chùa, chưa kể những người ở gần đi xe máy hoặc dân địa phương. Hầu hết đều có chung một mục đích là đến chùa gửi vong, cúng vong hoặc chuộc vong về. Ông Nguyễn Văn Thành (Thạch Thất, Hà Nội) buồn bã chia sẻ, gia đình ông lên đây để cúng vong cho người cháu mới mất năm 2013. Chả là dòng họ nhà ông chỉ trong vòng 6 năm trở lại đây đã có tới 10 người chết, điều đáng nói là những người chết toàn là người trẻ, đang khỏe mạnh hoặc có bệnh tật cũng không đến nỗi nghiêm trọng quá.
“Trong họ nhà tôi, các cụ trên dưới trăm tuổi cũng phải 6-7 cụ, nhưng người già không chết, lại chết toàn người trẻ, càng người chết sau càng trẻ dần. Mộ người này chưa xanh cỏ thì lại phải chôn người khác. Riêng năm 2013 có tới 3 người cùng sinh năm Bính Ngọ, toàn những người 60-70kg đổ ra chết khiến cả họ hoang mang. Gia đình tôi các cụ cũng toàn thầy đồ cả nên xem sách và xem thầy thì biết nguyên nhân do trùng tang. Vì vậy khi người cháu mới mất, gia đình đã bàn bạc thống nhất đem vong cháu lên chùa để gửi”.
Ông Hà Mạnh Uyển (TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên) đến chùa Hàm Long cũng với mục đích gửi vong người vợ quá cố của mình. Ông cho biết vợ ông mất năm kia do đột quỵ, đi xem thì thầy bảo mất vào “giờ độc”, nếu không “nhốt trùng” thì gia đình sẽ gặp nhiều điều xúi quẩy, thậm chí vong có thể về bắt con cháu đi theo. Tá hỏa, gia đình ông đã tìm hiểu khắp nơi và được biết chùa Hàm Long nổi tiếng về việc “nhốt trùng” nên đã mang vong vợ ông lên đây gửi, chờ được 3 năm thì sẽ lại rước về.
Trùng tang có lẽ là nỗi lo lắng, khiếp sợ nhất của gia đình có người chết. Vì vậy gia đình nào có người mất mà xem thầy phán là trùng tang thì dòng họ ăn không ngon, ngủ không yên, không biết rồi đây tai họa sẽ rơi vào ai. Một bà cụ bán hàng sát cổng chùa Hàm Long dường như đã “thuộc lòng” những chuyện trùng tang. Cụ cho biết: Trùng tang thì có ba loại là trùng nhật, trùng niên và trùng tam sa. Hậu quả nhẹ thì gia đình, con cháu làm ăn trắc trở, nặng thì thần trùng sẽ về bắt con cháu đi theo. Có gia đình bị bắt 1 người, nhưng có gia đình bị bắt đến 9 người trong vòng có 3 năm. Vì vậy, khi gia đình có người qua đời thì thường đi xem thầy xem người chết có “sạch giờ” không, nếu chết đúng vào giờ trùng, rơi vào kiếp sát (Dần, Thân, Tỵ, Hợi) thì phải đi cắt trùng hoặc gửi vong.
Còn nhớ cách đây 2 năm, tại một gia đình ở Yên Nghĩa, Hà Đông trong 1 ngày có đến 2 cái chết của bố chồng và con dâu. Bố chồng là ông Nguyễn Đức M. mất chưa đầy 2 tiếng thì người con dâu là Nguyễn Thị D. cũng ra đi, trước đó vài tháng thì cháu ruột của ông M cũng vì bệnh hiểm nghèo mà mất. Những cái chết của gia đình ông Nguyễn Văn M làm người dân quanh làng và những người còn sống trong gia đình ông hoang mang tột độ, cho rằng “thần trùng” về bắt. Hay một gia đình khác ở Tây Hồ, Hà Nội cũng rơi vào cảnh tương tự khi bố chồng mất khoảng 5 tiếng thì người con dâu đang khỏe mạnh cũng ngã ra chết… Tất cả những cái chết đó vì không thể có sự lý giải rõ ràng nào nên người ta đều cho rằng gia đình bị trùng tang.
Ngôi chùa “nhốt trùng” lớn nhất Việt Nam
Theo dân gian, nhà có người chết trùng phải lập tức gửi vong người đó lên chùa, tuy nhiên không phải chùa nào cũng giữ được vong chết trùng mà người ta cho rằng chùa có nhốt được vong hay không phụ thuộc vào sự linh thiêng của chùa và mức độ cao tay của vị sư trụ trì. Người dân quanh chùa Hàm Long cho biết, ngôi chùa này hôm nào cũng đông, đông nhất là rằm mùng một. Ngay cả những ngày chúng tôi có mặt được cho là thời điểm ít khách nhất trong năm thì số lượng khách vẫn khá đông, đa phần là người nhà đến sắm lễ để cúng vong linh người quá cố nhân ngày giỗ.
Thông thường khi đến gửi vong, người nhà cần đem đến một bức ảnh và những thông tin về người mất như tên, tuổi, ngày, giờ mất, giờ liệm, giờ chôn cất người quá cố. Nhà chùa sẽ cho những người thân trong gia đình một lá bùa để đeo trong 3 năm nhằm tránh tai họa. Hiểu một cách nôm na, việc gửi vong lên chùa Hàm Long giống như việc “nhốt vong” vào trong ngục. Nếu vong chết vào ngày, giờ xấu sẽ không siêu thoát được mà đi lung tung, quỷ sứ bắt được nó sẽ tra tấn khiến vong khai ra tên họ người nhà và người nào càng hợp với vong càng dễ bị bắt đi. Người đem vong đi gửi, kiêng người cùng huyết thống trực hệ. Trong thời gian gửi vong (3 năm), thì gia đình không được cúng, hay thắp hương gọi người quá cố vì như vậy vong nghe thấy gọi tên mình sẽ theo về, việc gửi vong thất bại. Sau 3 năm, khi “thay nhà” cho người chết, và sau khi xin vong từ chùa về, thì gia đình mới được cúng như bình thường.
Sở dĩ chùa Hàm Long được dân gian cho là nơi có khả năng “nhốt trùng” vì ngôi chùa là nơi tu tập của Hòa thượng Trịnh Thập, pháp danh là Như Trừng Lân Giác - người đã phát tâm viết kinh “Thập nguyện cứu sinh” để tụng trì. Sau khi sư tổ viên tịch để lại 2 ngọn tháp: tháp xây gạch chứa xá lợi của ngài, còn tháp bằng đá gọi là tháp tổ Như Trừng Lân Giác (Cứu Sinh) chứa công phu tu tập cả đời của ngài. Sinh thời, sư tổ thấy chúng sinh quá lo sợ vì những cái chết liên tục trong gia đình, dòng họ - mà nay ta gọi là “trùng tang”, ngài đã tạo ra kinh “Thập nguyện cứu sinh”, và bộ ván in khắc phù giải, giúp cho những vong hồn được siêu linh. Ngôi chùa này cũng là nơi tu tập của các cao tăng như ngài Dương Không Lộ có pháp theo vạn pháp quy tông của phái Bắc Tông chữa trị các loại trùng hiệu quả.
Để cúng thí thực cho các vong hồn, nhà chùa hôm nào cũng nấu hai nồi cháo lớn, làm 2 lần để cho vong ăn, đồng thời tụng kinh niệm phật để vong hồn được siêu thoát. Theo những lời truyền lại thì nếu hôm nào nhà chùa không cúng cháo thì đêm hôm đó gia súc, gia cầm trong làng lăn ra chết hàng loạt, đó là vì vong đói nên đi tìm thức ăn. Tuy nhiên trao đổi với phóng viên về vấn đề này, hòa thượng Thích Thanh Điệp (chùa Hàm Long) cho rằng thực tế từ trước đến giờ không hôm nào nhà chùa không nấu cháo cúng vong nên câu chuyện trên chưa được chứng thực.
“Nhốt trùng” - liệu có phải mê tín dị đoan?
Thực tế thì chưa có giải thích khoa học chính thống nào về trùng tang và khả năng nhốt vong mà đó chỉ là quan niệm dựa trên những đúc kết của dân gian. Lý thuyết thì trùng tang phải là 3 năm liền xảy ra liên tiếp những cái chết mới được coi là trùng tang. Tuy nhiên do nỗi lo sợ của người dân nên cứ thấy gia tộc có nhiều người chết trong thời gian ngắn thì họ coi đó là trùng tang.
Tuy nhiên, ở khía cạnh khoa học, có nhà khoa học thì cho rằng việc gia đình, dòng họ có nhiều người cùng mất trong một thời gian ngắn là do cơ chế cộng hưởng sóng điện từ và trường năng lượng mang tính chất huyết thống, dòng họ; có người thì cho rằng trùng tang đơn giản chỉ là sự trùng hợp mang tính ngẫu nhiên. Dù chưa có giải thích nào được chứng minh rõ ràng theo kiểu “mắt thấy, tai nghe” nhưng rõ ràng trùng tang chỉ là một quan niệm “siêu thực” tồn tại trong tín ngưỡng, thế giới tâm linh của con người. Nó càng trở nên đáng sợ khi con người luôn luôn lo lắng về sinh mạng của mình, bởi “sinh có hẹn, tử bất kỳ”, người ta luôn muốn giải tỏa những lo lắng ấy bằng những niềm tin tâm linh.
Thật ra ngay cả trong Phật giáo cũng chưa có quan niệm về trùng tang. Hòa thượng Thích Thanh Điệp cho hay, Phật giáo quan niệm sống chết là chuyện thường niên, do nghiệp lực của tự thân mỗi người chi phối. Sống và chết chỉ là hai hiện tượng trong tiến trình luân hồi bất tận. Nghiệp tuy có chung và riêng song nghiệp riêng vẫn giữ vai trò chủ động, quyết định, có tính cách độc lập, không ai có thể thay thế cho ai. Vì thế trong Phật giáo không có tài liệu nào nói về việc ngày giờ mất cũng như chôn cất của một người mà có thể ảnh hưởng đến sự sống chết của người khác.
Nói về việc “nhốt trùng” của nhà chùa, Hòa thượng cho hay, nhà chùa không khuyến khích mê tín dị đoan, tuy nhiên vì tín ngưỡng của chúng sinh nhà chùa nhận làm để an ủi tâm linh, giúp chúng sinh an tâm về tâm lý. Tuy nhiên có một điều lạ là rất nhiều trường hợp bị “vong nhập” khi đến chùa được nhà chùa làm lễ, tụng kinh thì họ trở lại bình thường. Có trường hợp người con dâu được cho là bị ông nội nhà chồng nhập vào, tự nhiên đổi giọng nói, chỉ tay vào mặt gọi bố chồng bằng con, quát mắng đủ thứ. Khi đến chùa làm lễ thì chị ta tỉnh lại và không nhớ sự việc trước đó. Hoặc cũng có người được cho là bị “vong hành”, gia đình phải trói tay chân chở ô tô đến chùa làm lễ một lúc thì người này cũng bình thường trở lại. Đây là điều mà chính nhà chùa cũng chưa có lý giải thỏa đáng chỉ biết rằng có thể do tâm lý của họ được cân bằng trở lại khi đến chùa nên các hiện tượng bất thường không còn nữa.
