Nô lệ thời hiện đại ở Libya

ANTD.VN - Không chỉ chịu nạn bạo lực, tống tiền và lao động cưỡng bức, nhiều người di cư đến từ Tây Phi còn đang bị mua bán công khai tại các chợ nô lệ thời hiện đại ở Libya - điểm khởi hành cho những ai mơ đổi đời ở trời Âu bằng con đường vượt biển. 

Một người di cư 34 tuổi người Senegal may mắn được Tổ chức Di cư quốc tế (IOM) giải cứu hồi đầu tháng 4-2017 kể rằng, anh bị bọn buôn người đưa qua Niger để tới thành phố Sabha, phía Nam Libya trên một chiếc xe buýt lèn chặt người. Nhóm của anh đã trả tiền để được đưa tới bờ biển, nơi mà họ sẽ mạo hiểm lên những con thuyền tồi tàn băng biển để đến châu Âu. Tuy nhiên, khi đang đi giữa đường, lái xe đột nhiên đổi giọng nói rằng kẻ trung gian đã không trả đủ tiền cho nên ông ta sẽ bán hành khách.

200-500 USD cho 1 mạng người 

“Những hành khách trên xe thường bị đưa tới một quảng trường, hay một bãi đậu xe, nơi các hoạt động mua bán nô lệ diễn ra công khai. Có nhiều người dân địa phương đã mua người nhập cư ở vùng Nam Sahara. Mức giá dao động từ 200-500 USD/người”, Livia Manante, một quan chức IOM đang hoạt động tại Niger cho biết. Bà Manante cho biết, một số người di cư khác cũng mô tả về kiểu chợ nô lệ và mua bán tù nhân ở khắp Libya. Trước đây, IOM cũng đã ghi nhận những câu chuyện liên quan tới mua bán người di cư làm nô lệ tương tự ở miền Nam Italia.

“Những người di cư đến Libya với hy vọng tiếp tục hành trình sang châu Âu mà không hề biết nguy hiểm đang chờ họ phía trước. Ở đó (Libya), họ trở thành hàng hóa bị mua bán và vứt đi khi không còn giá trị nữa”. 

Ông Leonard Doyle, Người phát ngôn Tổ chức Di cư quốc tế (IOM)

Sau khi bị bán tại chợ nô lệ, người đàn ông Senegal bị đưa đến một nơi giam giữ tù nhân. Tại đây, anh bị ép buộc phải làm việc không lương hoặc bị bỏ đói trong khi những kẻ giam hãm liên hệ với gia đình anh cũng như các nạn nhân để đòi tiền chuộc. Theo lời người này, những người di cư lưu lại trại giam này quá lâu mà không được trả tiền chuộc sẽ bị đem đi hành quyết. Một số người đã chết vì điều kiện sống thiếu vệ sinh, đói khát hoặc dịch bệnh, thế nhưng số lượng tù nhân không hề giảm, bởi những kẻ bắt cóc lại ra các khu chợ nô lệ để mua thêm.

Gia đình người đàn ông 34 tuổi này dù nghèo khó nhưng vẫn cố gắng chạy vạy khắp nơi để vay được 500 USD trả tiền chuộc. Với khả năng nói lưu loát tiếng Anh, Pháp và một số ngôn ngữ địa phương, anh làm phiên dịch cho các cai ngục để kéo dài thời gian trong lúc gia đình gom góp tiền.

“Điểm nóng” Libya

Hiện nay, rất nhiều người di cư từ các nước châu Phi đã rời khỏi Libya với những câu chuyện tương tự - Giuseppe Loprete, Trưởng phái đoàn IOM tại Niger cho hay. Được biết, Văn phòng của ông Loprete đã sắp xếp hồi hương cho khoảng 1.500 người bị bán làm nô lệ chỉ trong 3 tháng đầu năm nay - gần bằng tổng số lượng người mà họ cứu giúp trong cả năm 2015. Ông Loprete lo ngại rằng nạn này sẽ còn tiếp tục diễn biến theo chiều hướng xấu trong tương lai. 

Hiện IOM đang nỗ lực tuyên truyền giúp cộng đồng người dân trên khắp khu vực Tây Phi thêm hiểu biết và cảnh giác với các chiêu trò của băng nhóm buôn bán người. Dù phần lớn người di cư đều hiểu sự rủi ro của hành trình vượt biển đến châu Âu, nhưng ít người biết rằng họ phải đối mặt với nhiều hiểm họa hơn khi tới Libya. 

Mới đây, ngày 1-4, một tổ chức cứu trợ của Tây Ban Nha đã giải cứu hơn 200 người di cư, khi họ được phát hiện đang trôi dạt ngoài khơi bờ biển của Libya. Những người di cư này chủ yếu đến từ Ghana, Nigeria, Bangladesh và Sri Lanka, trong đó có 20 phụ nữ và một bé sơ sinh 4 ngày tuổi đến từ Nigeria. Họ sẽ được đưa đến cảng Pozzallo ở Sicily, Italia. Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) ước tính, từ đầu năm đến nay, gần 650 người di cư thiệt mạng khi cố gắng từ Bắc Phi vượt biên trái phép sang Italia, sau khi đã có 4.600 trường hợp tương tự bỏ mạng trên biển hồi năm ngoái.