- Chính thức tổ chức tha người được đặc xá vào ngày 1-5
- Hướng dẫn mới nhất về đối tượng, điều kiện được đề nghị đặc xá
- Mới: Thủ tục lập hồ sơ đề nghị đặc xá trong trường hợp đặc biệt
Theo Khoản 1 Điều 3 Luật Đặc xá 2018, đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước do Chủ tịch nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc trong trường hợp đặc biệt.
Còn tha tù trước thời hạn có điều kiện là biện pháp được Tòa án áp dụng đối với người đang chấp hành án phạt tù khi có đủ các điều kiện theo quy định của BLHS, xét thấy không cần buộc họ phải tiếp tục chấp hành án phạt tù tại cơ sở giam giữ.
Thẩm quyền quyết định đặc xá thuộc Chủ tịch nước, còn thẩm quyền quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện là Tòa án nhân dân cấp tỉnh; Tòa án quân sự cấp quân khu nơi phạm nhân đang chấp hành án phạt tù.
Về đối tượng áp dụng, đặc xá chỉ áp dụng cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn đang chấp hành hình phạt tù; Người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù.
Trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu về đối nội, đối ngoại của Nhà nước, Chủ tịch nước quyết định đặc xá cho người đang chấp hành án phạt tù có thời hạn, người đang được hoãn chấp hành án phạt tù, người đang được tạm đình chỉ chấp hành án phạt tù, người đang chấp hành án phạt tù chung thân mà không phụ thuộc vào các điều kiện quy định.
 |
Đặc xá thể hiện sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước (ảnh minh hoạ) |
Còn đối tượng áp dụng của tha tù trước thời hạn có điều kiện là người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng mà đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù hoặc người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm ít nghiêm trọng có đủ điều kiện theo quy định.
Về thời điểm áp dụng, với đặc xá, đó là khi Chủ tịch nước xem xét, quyết định về đặc xá nhân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đất nước hoặc Chủ tịch nước xem xét, quyết định đặc xá trong trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu đối nội, đối ngoại của Nhà nước.
Còn với tha tù trước thời hạn có điều kiện, việc rà soát, lập hồ sơ xét, đề nghị và thẩm định hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện phải hoàn thành trước ngày 15/4 đối với phạm nhân đủ điều kiện sau khi đánh giá, xếp loại chấp hành án phạt tù Quý I, trước ngày 15/8 đối với phạm nhân đủ điều kiện sau khi đánh giá, xếp loại chấp hành án phạt tù 6 tháng và trước ngày 31/12 với phạm nhân đủ điều kiện sau khi đánh giá, xếp loại chấp hành án phạt tù năm để đề nghị Tòa án có thẩm quyền xem xét, quyết định, đồng thời chuyển cho Viện kiểm sát cùng cấp với Tòa án để thực hiện chức năng kiểm sát theo quy định.
Như vậy, đặc xá và tha tù trước thời hạn có điều kiện tuy đều là các biện pháp thể hiện chính sách nhân đạo đối với người phạm tội song lại là hai hình thức khác nhau. Mặc dù kết quả là các đối tượng đều sẽ được tha tù trước thời hạn nhưng đối tượng của đặc xá là người phạm tội trong giai đoạn đã hoặc chưa bị truy tố, xét xử, thi hành án, còn đối tượng của tha tù trước thời hạn có điều kiện là người đang chấp hành án phạt tù…
