Những ngôi nhà đất dưới chân Mẫu Sơn

ANTĐ - Từ thành phố Lạng Sơn, ngược về hướng cửa khẩu Chi Ma, Quốc lộ 4B sẽ đưa bạn đến một thung lũng độc đáo bậc nhất vùng biên giới của mảnh đất xứ Lạng.

 Nằm thấp thoáng dưới những tán hồi xanh um, những ngôi nhà độc đáo được dựng lên từ đôi bàn tay khéo léo của đồng bào Tày từ hàng trăm năm qua như khúc đồng dao cất lên tiếng nói của đất. Màu đỏ của đất, màu xanh của rừng hồi, màu xám của những chiếc áo chàm tạo nên bản sắc mà có lẽ chỉ nơi này mới có được. Bản Khiểng thuộc xã Hữu Khánh, huyện Lộc Bình sẽ mở đầu cho hành trình khám phá những ngôi nhà độc đáo tường đất. Ở đây, ta sẽ được chiêm ngưỡng những khối kiến trúc bằng đất như pháo đài của dân bản. Chẳng cần xi măng, cốt thép cầu kỳ, chỉ có đất và đất mà đồng bào Tày đã khéo léo kết trình lên những ngôi nhà 2 tầng “hoành tráng”.

Ông Hà Văn Dẩn, ở bản Khiểng, xã Hữu Khánh cho biết: “Xưa thì chẳng mấy khi thấy ai để ý đến bản này, thời gian gần đây nhiều khách du lịch tìm đến đông vào dịp cuối tuần. Đặc biệt, giới nhiếp ảnh và các bạn sinh viên trường Đại học kiến trúc Hà Nội đã về đây tìm hiểu. Bản này, ngôi nhà trình tường làm gần đây nhất vào năm 1979. Còn sau đó, không ai làm nhà tường trình nữa”.

Qua lời kể của ông Hà Văn Dẩn, được biết, làm những ngôi nhà trình tường thế này, nguyên liệu chủ yếu chỉ là đất và nước. Để làm nhà 2, 3 tầng từ chất liệu này không khó, chỉ cần khuôn gỗ vam chắc chắn rồi dùng sức người nện vồ cho đến khi tất cả kết chặt thành khối vững. Theo kinh nghiệm của dân bản, làm nhà tường đất, tường phải có ít nhất độ dày nửa mét trở nên. Và mỗi nhà làm thì phải huy động cả dân bản đến giúp đỡ…

Kiến trúc độc đáo bản nhà tường trình, thể hiện ý thức cộng đồng cao đưa du khách đến một cuộc sống rất đỗi gần gũi với thiên nhiên. Những bản như thế ta chỉ có thể thấy được, nếu đặt chân đến dưới chân Mẫu Sơn của xứ Lạng.