Nhiều khuyến nghị đảm bảo an ninh tài chính, tiền tệ của Việt Nam trong bối cảnh Covid-19

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam

ANTD.VN - Tại Diễn đàn An ninh tài chính tiền tệ do Báo An ninh Thủ đô phối hợp với một số đơn vị tổ chức sáng nay, 24/12, các chuyên gia đã chỉ ra nhiều nguy cơ, đồng thời đưa ra các khuyến nghị đối với Việt Nam nhằm đảm bảo vấn đề an ninh tài chính, tiền tệ trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế toàn thế giới.

Covid-19 là thách thức lớn với an ninh tài chính, tiền tệ

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Tiến sĩ Chu Quốc Dũng, Phó Tổng Biên tập Báo An ninh Thủ đô cho rằng, bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay mang lại một số cơ hội, nhưng kèm theo đó là rất nhiều thách thức cho công cuộc đảm bảo an ninh tài chính, tiền tệ của Việt Nam. Năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, kinh tế thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng đã và đang đối mặt với bất ổn kinh tế vĩ mô, đe dọa đến an ninh tài chính, hệ thống tài chính xuất hiện nhiều rủi ro không nhỏ; một số chỉ tiêu kinh tế vĩ mô phục hồi, tuy nhiên rủi ro tiềm ẩn đến an ninh tài chính vẫn còn.

Do đó, theo TS Chu Quốc Dũng, đảm bảo an ninh tài chính tiền tệ là một đòi hỏi liên quan tới lợi ích quốc gia, liên quan đến sức khỏe của hệ thống tài chính và doanh nghiệp, liên quan đến quyền lợi của người dân, các cá nhân, tổ chức.

Việc duy trì được sự ổn định và lành mạnh tài chính trong quá trình vận hành của thị trường và hoạt động của các định chế tài chính là một yêu cầu cực kỳ quan trọng, có thể nói là sống còn đối với mỗi quốc gia, trong đó có Việt Nam, trên cơ sở đó giảm thiểu và hạn chế được rủi ro trên thị trường và hệ thống tài chính.

Đảm bảo an ninh tài chính đang ngày càng trở thành vấn đề cấp thiết đối với mỗi quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập toàn cầu và tự do hóa kinh tế - tài chính đang diễn ra nhanh và mạnh như hiện nay.

Chia sẻ tại diễn đàn, các chuyên gia các chuyên gia đã chỉ ra nhiều nguy cơ, đồng thời đưa ra các khuyến nghị đối với Việt Nam nhằm đảm bảo vấn đề an ninh tài chính, tiền tệ trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế toàn thế giới.

Các chuyên gia trình bày quan điểm tại Diễn đàn An ninh tài chính tiền tệ (Ảnh Lam Thanh)

Các chuyên gia trình bày quan điểm tại Diễn đàn An ninh tài chính tiền tệ (Ảnh Lam Thanh)

TS Cấn Văn Lực – chuyên gia tài chính, ngân hàng - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia cho rằng, diễn biến phức tạp, kéo dài của dịch Covid-19 đã đang và sẽ là thách thức lớn với triển vọng phục hồi kinh tế năm 2020-2021, nhiều quốc gia và khu vực đã chính thức rơi vào suy thoái kinh tế.

Theo dự báo tháng 10 và 12/2020 của IMF và WB, tăng trưởng GDP toàn cầu năm 2020 sẽ ở mức âm (-4 đến -4,4%), tuy mức giảm ít hơn dự báo tháng 6/2020 (-5,2%), song vẫn là mức giảm mạnh nhất kể từ năm 1930.

Một cách tổng quát nhất, vị chuyên gia khái quát: Khủng hoảng tài chính được hiểu là “trạng thái sụt giảm mạnh trong ngắn hạn về giá trị các tài sản tài chính, sự mất khả năng thanh toán, luân chuyển vốn của các tổ chức tài chính và sự đổ vỡ dây chuyền trong hệ thống tài chính”. Theo nghiên cứu 395 cuộc khủng hoảng tài chính trong giai đoạn 1970-2007, hai tác giả Laeven và Valencia (2008) đã chỉ ra 7 dấu hiệu rủi ro bất ổn tài chính đặc trưng.

Đó là: Nợ quốc gia (gồm cả nợ công và nợ tư) và thâm hụt ngân sách tăng nhanh; Nguy cơ đảo chiều hoặc giảm sút của dòng vốn bên ngoài (đặc biệt dòng vốn đầu cơ tài chính ngắn hạn); Thị trường chứng khoán (TTCK) và thị trường bất động sản (BĐS) giảm mạnh;

Sức ép mất giá mạnh và đột ngột của đồng nội tệ so với USD buộc một quốc gia phải phá giá đồng nội tệ (trường hợp tỷ giá cố định); Nợ xấu tăng nhanh, vốn của ngân hàng thương mại (NHTM) bị xói mòn, hệ thống ngân hàng yếu kém/khả năng chống đỡ yếu; Thể chế, chính sách không theo kịp sự phát triển của thị trường tài chính (TTTC); và Rủi ro tội phạm tài chính - ngân hàng.

Nâng cao khả năng chống chịu của Việt Nam

Theo TS Cấn Văn Lực, với xu hướng vay nợ nhiều do lãi suất thấp thời gian qua cộng với suy thoái kinh tế toàn cầu do tác động bởi đại dịch Covid-19 khiến Chính phủ các nước phải bơm tiền hỗ trợ nền kinh tế, rủi ro tài chính toàn cầu (nhất là bong bóng nợ và bong bóng tài sản) đang tăng lên. Chính phủ các nước đã nhận diện, nhưng vẫn phải tiếp tục cung cấp các gói hỗ trợ, chấp nhận rủi ro thâm hụt ngân sách, nợ công và nợ xấu tăng.

Mặc dù vậy, các tổ chức quốc tế (IMF, WB, FSB…) đã và đang cảnh báo rủi ro, kêu gọi đánh giá, theo dõi và thúc đẩy hợp tác quốc tế trong phòng chống dịch, khôi phục kinh tế và kiểm soát rủi ro tài chính toàn cầu.

Việt Nam cũng không nằm ngoài bối cảnh và xu hướng trên, tuy nhiên, theo vị chuyên gia, dựa trên 7 tiêu chí trên, ông đánh giá thị trường tài chính Việt Nam ở mức độ rủi ro và sức chịu đựng Trung bình - khá.

Trong đó, với quy mô thị trường tài chính Việt Nam (gồm cả 3 khu vực: ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm) tương đương 366,3% GDP thì tác động của các nguy cơ, rủi ro tài chính toàn cầu đối với Việt Nam là không nhỏ trong khi các rủi ro không loại trừ lẫn nhau mà có thể cùng tác động vào nhiều lĩnh vực và có tính lan truyền. Tuy nhiên, khả năng ứng phó và giảm thiểu tác động tiêu cực từ nguy cơ bất ổn tài chính được khẳng định bởi nền tảng kinh tế vĩ mô, thị trường tài chính khá vững chắc và ổn định trong 5 năm qua.

Cùng với đó, Việt Nam có nhiều cơ hội để nâng cao vị thế, tăng niềm tin của người dân, doanh nghiệp và cộng đồng quốc tế với khả năng kiểm soát tốt dịch bệnh, tăng trưởng kinh tế dương và ở mức cao nhất thế giới và khu vực năm 2020, sức mạnh tài chính khá tốt và vị thế quốc tế không ngừng được tăng lên; là một trong số ít quốc gia giữ vững xếp hạng tín nhiệm ở mức Ổn định (theo đánh giá của Fitch, S&P cập nhật tháng 9/2020).

“Đánh giá tổng thể cho thấy mức độ rủi ro hệ thống tài chính Việt Nam và khả năng chống chịu các cú sốc, bất ổn tài chính bên ngoài của Việt Nam ở mức Trung bình – khá. Dù vậy, Việt Nam cần vận dụng linh hoạt mô hình 5Rs, theo dõi, đánh giá, lượng hóa các tác động tiêu cực đối với ổn định hệ thống tài chính và có giải pháp ứng phó phù hợp.

Đồng thời, cần có chiến lược, giải pháp để hoàn thiện thể chế, tiếp tục nâng cao năng lực của cơ quan quản lý và các định chế tài chính (nhất là năng lực phân tích, dự báo, kiểm soát rủi ro hệ thống), phát triển đồng bộ thị trường tài chính cùng với nguồn nhân lực, CNTT, hạ tầng tài chính – ngân hàng và đa dạng hóa sản phẩm – dịch vụ, công cụ điều tiết vừa tăng sức đề kháng, vừa đảm bảo phát triển bền vững” – TS Cấn Văn Lực khuyến nghị.

Chương trình có sự đồng hành của Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank), Công ty TNHH MTV My Health, Công ty Cổ phần Vibiz Việt Nam.