Nhà giáo nhân dân Hoàng Dương: Nhạc sĩ “năm trong một”

ANTĐ - Là một nghệ sĩ đa tài, Phó Giáo sư, Nhà giáo nhân dân Hoàng Dương tung hoành trong cả ba lĩnh vực: biểu diễn, giảng dạy, sáng tác. Nhưng nếu tính cho đầy đủ thì phải gọi ông là nhạc sĩ “năm trong một” vì ông còn là một cây bút bình luận văn chương dồi dào và một nhà dịch thuật cần mẫn của ngành âm nhạc.

Kinh nghiệm của các lĩnh vực hoạt động khác nhau nói trên đều để lại dấu ấn trong tác phẩm thanh nhạc cũng như khí nhạc của ông, từ nội dung giàu chất văn học, kỹ thuật diễn tấu phong phú đến cấu trúc chặt chẽ và cân đối trên những nguyên tắc chính thống.

Thi ca, đặc biệt thơ tình luôn là nguồn cảm hứng cho sáng tác của một người rất nhạy nén trong cảm thụ văn chương. Chất thơ lan tỏa trong cảnh sắc thiên nhiên với những thu buồn, mưa rơi, chiều tím. Chất thơ cất cánh từ cảm xúc nội tâm, với những chia ly, tiếc nuối hoài niệm. Cảnh và tình luôn hòa trong nhau: “Tiếng hát trong chiều thu, mênh mang niềm trông chờ/ “Tiếng hát hay lời thơ, xôn xao lòng mong nhớ/ Tiếng hát anh tìm em như hoa tìm nắng ấm/ Như gió yêu rừng cây, xao xuyến cả trời mây” (Ca khúc ‘Tiếng hát anh tìm em”).

Tính văn học không mất đi trong nhạc không lời. Phần lớn tác phẩm khí nhạc của Hoàng Dương có tiêu đề và lấy cảm hứng từ thơ. Tổ khúc “Tiếng hát sông Hương” là một biên niên sử gồm 6 chương được dẫn dắt bằng thơ. Câu chuyện cố đô được mở đầu từ: “Mây núi hiu hiu, chiều lặng lặng/ Mưa nguồn gió biển, nắng xa khơi” (Tố Hữu). Chất dân ca cũng là một nét nổi bật. Con người lãng mạn trong ông luôn được khích lệ bằng những giai điệu trữ tình giàu chất hát của dân ca. Bên cạnh “Vũ khúc H rê”, ở đây còn bắt gặp âm điệu dân ca Nam bộ trong “Hát ru” và hò Mái Nhì trong “Tiếng hát sông hương”.

Tâm hồn thơ ca luôn thôi thúc ông đi theo logic cảm xúc chứ không coi logic lý trí. Ở đây vạn vật đều xoay theo quỹ đạo của một chữ “tình” – tình chia xa, tình mong nhớ, tình muộn màng, tình lỡ làng, tình thủy chung, tình son sắt, tình không tuổi, tình vĩnh cửu…. Và tình đôi lứa rộng thành tình quê hương.