Ảnh chụp tại cây xăng số 9 Tràn Hưng Đạo chiều 20-7
Giảm giá chiếu lệ
Cuối tuần qua, Công ty cổ phần Chứng khoán TP.HCM (HSC) đưa ra dự báo: “Giá xăng có thể giảm 700-800 đồng/lít hoặc giảm 400 đồng/lít cộng với tăng mức trích lập quỹ bình ổn của các đơn vị đầu mối”. Ngày 20-7, liên bộ Công Thương - Tài chính yêu cầu các doanh nghiệp giảm giá xăng RON 92 thêm 260 đồng/lít về mức 20.120 đồng/lít, RON 95 giảm 425 đồng/lít về mức 19.625 đồng/lít; dầu diesel giảm 1.112 đồng/lít về mức 14.681 đồng/lít; dầu hỏa giảm 1.128 đồng/lít về mức 13.750 đồng/lít; dầu ma zút giảm 872 đồng/kg, xuống còn 11.434 đồng/kg. Như vậy, mức giá xăng giảm thấp hơn so với kỳ vọng trước đó của thị trường.
Bộ Công Thương cho biết, bình quân giá thành phẩm xăng dầu thế giới trong 15 ngày kể từ ngày 5 đến 19-7 giảm từ 3-7% so với bình quân 15 ngày trước đó. Do đó, cùng với việc điều chỉnh giá, cơ quan quản lý cũng yêu cầu ngừng sử dụng quỹ bình ổn đối với các mặt hàng xăng, lần lượt là 527 đồng/lít xăng RON 92 và 362 đồng/lít đối với xăng E5. Tổng hợp các lần điều hành giá xăng dầu từ đầu năm 2015 đến nay, một chuyên gia kinh tế cho biết, giá xăng tăng tổng cộng 5.040 đồng/lít trong gần 7 tháng qua, nhưng mức giảm chỉ 2.800 đồng/lít.
Trong đó, riêng kỳ điều hành ngày 21-1, giá xăng giảm mạnh 1.900 đồng/lít, còn lại 3 lần giảm giá khác, xăng chỉ giảm giá nhẹ. Giá dầu giảm mạnh hơn. “Mức tăng giá gần gấp đôi mức giảm giá thể hiện những bất hợp lý trong công tác điều hành. Đương nhiên cơ quan quản lý căn cứ vào giá thế giới, nhưng nhiều ý kiến đã thắc mắc về tình trạng giá thế giới xuống mà giá trong nước vẫn giữ nguyên hoặc tăng” - vị chuyên gia này nói. Chuyên gia này cho biết thêm, những bất cập trong điều hành xăng dầu không có gì mới, bởi việc điều hành giá xăng dầu vẫn theo Nghị định 83.
Cùng quan điểm, chuyên gia kinh tế Nguyễn Minh Phong cho hay: “Theo Nghị định 83 về kinh doanh xăng dầu, giá cơ sở vẫn còn bao gồm cả thuế, phí, cả lãi của doanh nghiệp nên giá bán lẻ xăng dầu trong nước có lúc “lỗi nhịp” với giá thế giới. Để giá xăng theo thị trường thì cần tách các khoản thuế, phí, lợi nhuận và tách dự trữ quốc gia với kinh doanh thì giá xăng dầu mới có thể theo thị trường”. Các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, nhìn vào chênh lệch lớn giữa mức giảm giá xăng và dầu ngày 20-7 có thể thấy, bất hợp lý vẫn nằm ở quỹ bình ổn giá. Bị ngừng chi sử dụng quỹ bình ổn giá từ các kỳ điều hành trước, nên giá dầu giảm sâu, ngược lại giá xăng giảm ít hơn.
Người tiêu dùng mừng hụt
Chờ đợi giá xăng giảm từ cuối tuần qua, chị Phạm Hồng Hạnh (nhân viên công ty quảng cáo, dịch vụ truyền hình) chia sẻ: “Chúng tôi sốt ruột chờ giá xăng giảm từ ngày Chủ nhật (19-7), nhưng đến tận chiều 20-7 xăng mới giảm giá. Lần đổ này tôi tiết kiệm được gần… 600 đồng khi đổ 2 lít xăng! Trong khi đó, giảm giá muộn hơn 1 ngày, doanh nghiệp lãi hàng tỷ đồng”. Theo Nghị định 83, nếu kỳ điều hành giá trùng vào ngày nghỉ, quyết định điều hành giá sẽ được công bố vào ngày làm việc liền kề. Doanh nghiệp đương nhiên được hưởng lợi trong trường hợp giá xăng dầu thế giới giảm, nhất là khi lượng tiêu thụ xăng dầu trong nước lên đến hàng chục triệu tấn mỗi ngày.
Kinh nghiệm điều hành xăng dầu từ các nước cho thấy, bên cạnh việc thu các khoản thuế, phí hợp lý, công khai thì nên tách phần dự trữ quốc gia riêng. Ví dụ, Mỹ có quỹ dự trữ xăng dầu quốc gia riêng, khi cần sẽ sử dụng. Trong khi đó, các doanh nghiệp chỉ làm nhiệm vụ kinh doanh đơn thuần, tự cạnh tranh và tăng, giảm giá theo thị trường.
Theo các chuyên gia kinh tế, với mức giảm giá dầu lên đến hơn 1.000 đồng/lít và giảm liên tục trong những kỳ điều hành gần đây, các hãng vận tải nên xem xét để giảm giá cước.
Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) cho biết, tính đến 15h ngày 20-7, quỹ bình ổn giá xăng dầu (BOG) tại Petrolimex còn dư 1.350 tỷ đồng, tăng 10 tỷ đồng so với số dư quỹ tại thời điểm 4-7. Đây là số ước tính và đã được làm tròn số.
