- Ẩn tình sau vụ sát hại người phụ nữ giàu nhất Monaco
- Cựu nhà báo bất ngờ trở thành người phụ nữ giàu nhất Hồng Kông
Mặc dù thể hiện mình là một doanh nhân tự lập, có quan hệ rộng với giới thượng lưu hay nhân vật của công chúng, Isabel dos Santos (46 tuổi) vẫn bị nghi ngờ về nguồn gốc khối tài sản hơn 2,3 tỷ USD. Dư luận Angola cho rằng, “người phụ nữ giàu nhất châu Phi” (hay còn có biệt danh khác là “Công chúa”) có được khối tài sản riêng bằng cách lợi dụng quyền lực của gia đình để mua cổ phần các công ty lớn ở trong nước, trong khi người dân chỉ sống với mức 2 USD/ngày.
Nữ tỷ phú Isabel dos Santos (giữa hàng sau), con gái cựu Tổng thống Angola Jose Eduardo dos Santos (hàng đầu bên trái) vẫn nắm giữ cổ phần nhiều tập đoàn kinh tế hàng đầu của Angola
Nhiều tài sản “khủng” ở nước ngoài
Một tài liệu tòa án đề ngày 23-12 cho biết, có bằng chứng cho thấy bà Isabel dos Santos cùng chồng là ông Sindika Dokolo và Mario Leite da Silva - Chủ tịch công ty Banco de Fomento đã khiến nhà nước thất thoát hơn 1 tỷ USD. Theo đó, Công ty Sodiam (chuyên tiếp thị kim cương) và Công ty dầu mỏ nhà nước Sonangol đã chuyển một lượng lớn ngoại tệ cho các công ty ở nước ngoài mà người thụ hưởng là các bị cáo. Những khoản nợ này hiện không có khả năng đòi được.
Ông Dokolo đã xác nhận việc vợ chồng ông đã bị đóng băng tài sản quốc tế. Đó là các tài khoản ngân hàng của cá nhân bà dos Santos, ông Dokolo ở Angola cũng như các cổ phần mà cả 2 nắm giữ trong các công ty bao gồm Unitel, BFA và ZAP MIDIA. Gia đình dos Santos được cho là sống ở Bồ Đào Nha, Anh và có một lượng tài sản đáng kể ở nước ngoài. Tháng 8-2019, báo chí Anh tiết lộ, “người phụ nữ giàu nhất châu Phi” là chủ sở hữu bí mật một ngôi nhà trị giá 13 triệu bảng tại một trong những khu vực độc quyền nhất của London.
Tòa án cho biết, Ngân hàng Trung ương sẽ đảm bảo rằng, không có khoản tiền nào được rút khỏi tài khoản ngân hàng của 3 người bị buộc tội. Phản bác lại, bà Isabel dos Santos nói rằng, việc đóng băng tài sản mang “động cơ chính trị” và vụ kiện chống lại bà đã được giữ bí mật.
Giàu lên bất thường nhờ… quan hệ
Bà Isabel dos Santos học ngành kỹ thuật tại Đại học King London trước khi mở hộp đêm Miami Beach để kinh doanh năm 24 tuổi. Trưởng nữ của cựu Tổng thống Angola trở thành tỷ phú đô la nhờ khối tài sản tích lũy dưới dạng cổ phần trong các ngành công nghiệp quan trọng của Angola, bao gồm xi măng, ngân hàng, viễn thông và kim cương. Tuy nhiên, theo điều tra của tạp chí Forbes, phần lớn tài sản này có được bắt nguồn từ các mối quan hệ chính trị khi Isabel dos Santos được thụ hưởng các hợp đồng nhà nước béo bở do cha bà ký, hoặc nhận một số công ty muốn đầu tư vào Angola.
Sự nghiệp kinh doanh của con gái Tổng thống Angola phất lên vào đầu những năm 2000 với Unitel, một công ty viễn thông liên doanh được nhà nước góp vốn. Năm 2002, bà kết hôn với Sindika Dokolo, một nhà sưu tầm nghệ thuật 47 tuổi người Cộng hòa Dân chủ Congo. Có thể hình dung về sự phất lên của Isabel dos Santos thời kỳ hoàng kim. Trong khoảng thời gian 2 năm, Tổng thống Jose Eduardo dos Santos đã giúp con gái mình trúng thầu nhiều hợp đồng nhà nước, trong đó chỉ 4 hợp đồng lớn đã trị giá hơn 22 tỷ USD. Nhưng chỉ sau khi lên cầm quyền vài tháng, ông Joao Lourenco, người được Jose Eduardo dos Santos đề cử thay thế mình, đã hủy bỏ 4 hợp đồng lớn đó.
Darias Jonker, Giám đốc khu vực châu Phi tại Eurasia Group cho biết, việc đóng băng tài sản cho thấy Tổng thống Joao Lourenco đã có bước đi mạnh mẽ chống lại gia đình dos Santos mà không gây rủi ro cho đảng MPLA cầm quyền. Kể từ khi ông Jose Eduardo dos Santos chấm dứt 38 năm giữ chức vụ Tổng thống vào năm 2017, ông Joao Lourenco đã cố gắng xóa bỏ ảnh hưởng của người tiền nhiệm và cải cách nền kinh tế lớn thứ ba khu vực Tiểu vùng Sahara châu Phi.
Angola là đất nước có 18 triệu dân, nằm bên bờ biển phía Tây của Nam Phi và rất giàu kim cương, dầu mỏ. Trải qua cuộc nội chiến kéo dài 27 năm, đất nước này đã có bước nhảy vọt về doanh thu dầu mỏ từ 3 tỷ USD năm 2002 lên 66 tỷ USD vào năm 2008. Tuy nhiên gần đây, họ xếp ở vị trí thứ 165 trên 180 quốc gia về chỉ số nhận thức tham nhũng.
