Chênh lệch giàu - nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp,
nhất là khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên
Giảm nghèo chưa thực sự vững chắc
Với tổng nguồn vốn để thực hiện mục tiêu giảm nghèo khoảng 34,7 nghìn tỷ đồng, năm 2014, Nhà nước đã ưu tiên tập trung nguồn lực cao nhất từ ngân sách cho các huyện nghèo, xã nghèo và người nghèo nhằm đạt được mục tiêu đề ra. Tuy nhiên, kết quả giảm nghèo nói chung chưa thực sự vững chắc, tỷ lệ tái nghèo hàng năm còn cao, chênh lệch giàu - nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp, nhất là khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên. Nhiều nơi tỷ lệ nghèo vẫn còn trên 50%, cá biệt còn trên 60-70%, số hộ nghèo là dân tộc thiểu số chiếm gần 50% tổng số hộ nghèo trong cả nước.
Tại Hà Nội, theo chuẩn nghèo, cận nghèo của thành phố giai đoạn 2011 - 2015, tính đến tháng 1-2015, toàn thành phố có 34.409 hộ nghèo, với 147.589 nhân khẩu, chiếm tỷ lệ 1,91% tổng số hộ dân cư. Trong đó, khu vực thành thị có 5.881 hộ nghèo (0,73%); khu vực nông thôn (xã) có 28.528 hộ nghèo (2,89%). Nếu tính theo chuẩn nghèo của cả nước, Hà Nội hiện có 11.075 hộ nghèo, chiếm 0,62% tổng số hộ dân, đặc biệt không còn hộ chính sách có công thuộc diện nghèo.
Theo Bộ LĐ-TB&XH, phương hướng và mục tiêu giảm nghèo giai đoạn 2006-2020 là đẩy nhanh tốc độ giảm nghèo, hạn chế tái nghèo. Cụ thể, giảm tỷ lệ hộ nghèo cả nước bình quân từ 1-1,5%/năm theo chuẩn nghèo giai đoạn 2016-2020, trong đó tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn các huyện, xã nghèo giảm bình quân từ 3-4%/năm. Đồng thời, tăng khả năng tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản cho người nghèo, cận nghèo như: dịch vụ y tế, giáo dục, điều kiện sống cơ bản, thông tin, bảo hiểm...
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao, biểu dương nỗ lực, quyết tâm của các bộ, ngành, địa phương cũng như kết quả giảm nghèo đã đạt được, từ đó đóng góp vào thành tựu phát triển kinh tế - xã hội chung của đất nước. “Trong mọi hoàn cảnh, Đảng, Nhà nước luôn quan tâm đến việc đảm bảo tiến bộ công bằng xã hội, xóa đói giảm nghèo, chăm lo đời sống nhân dân” - Thủ tướng khẳng định đồng thời yêu cầu cần phải nghiêm túc khắc phục những tồn tại, hạn chế, yếu kém của công tác này để làm tốt hơn trong thời gian tới.
Nơi nào có quyết tâm nơi đấy có chuyển biến
“Thoát nghèo, vào hộ cận nghèo, nếu chúng ta không tiếp tục có chính sách hỗ trợ, đồng bào lại quay trở lại nghèo. Đây là điều chúng ta hết sức trăn trở” - Thủ tướng dẫn ra ví dụ về một trong những hạn chế trong chính sách đối với công tác giảm nghèo cần phải khắc phục.
Đặc biệt, Thủ tướng hết sức lưu ý một số hạn chế là có nơi, có lúc nhận thức của cấp ủy, chính quyền, cán bộ về công tác này chưa đúng mức, trách nhiệm chưa cao, thiếu quyết tâm trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện, kiểm tra, đôn đốc. “Thực tế nơi nào cấp ủy, chính quyền quyết tâm, chỉ đạo là có chuyển biến, có kết quả. Đây là vấn đề mà chúng ta phải nghiêm túc nhìn nhận, khắc phục” - Thủ tướng yêu cầu.
Thủ tướng yêu cầu công tác giảm nghèo triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra, trong đó tập trung vào 4 nhóm giải pháp quan trọng. Thứ nhất, Thủ tướng yêu cầu năm 2015 và những năm tiếp theo, cả nước tập trung chỉ đạo thực hiện nhằm mục tiêu giảm 1-1,5% hộ nghèo, số hộ nghèo trong các huyện nghèo giảm 3-4%, xuống dưới 30%. Thủ tướng yêu cầu: “Phải coi công tác giảm nghèo là nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Coi đây là một tiêu chí hoàn thành nhiệm vụ của cấp ủy, chính quyền”. Thứ hai, tập trung rà soát chính sách để loại bỏ những chính sách lạc hậu, không còn phù hợp và bổ sung những chính sách mới, phù hợp. Về tiếp cận các dịch vụ cơ bản, Thủ tướng yêu cầu trong chương trình giảm nghèo giai đoạn 2016-2020, sẽ thực hiện hỗ trợ các dịch vụ xã hội cơ bản như nhà ở, nước sạch, bảo hiểm y tế, giáo dục, tiếp cận thông tin, đầu tư hạ tầng.
Thứ ba, Thủ tướng yêu cầu huy động các nguồn lực cho công tác giảm nghèo và thực hiện lồng ghép, sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Chính sách xã hội tăng thêm dư nợ tín dụng người nghèo so với chỉ tiêu 10% hiện nay để tăng mức hỗ trợ và mở rộng đối tượng hộ nghèo được hỗ trợ tín dụng chính sách; đảm bảo mục tiêu thoát nghèo bền vững.
Thứ tư, Thủ tướng yêu cầu Ban Chỉ đạo Trung ương về giảm nghèo bền vững giai đoạn 2011-2020 chuẩn bị tiến hành tổng kết, đánh giá chương trình giảm nghèo giai đoạn 2011-2015 và xây dựng Chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020 với những tiêu chuẩn, tiêu chí cao hơn, gắn với việc xây dựng, ban hành và thực hiện chuẩn nghèo mới.
