Lên tiếng trước Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (LHQ) ngày 14-10, Đặc phái viên của Tổng Thư ký LHQ về Somalia, ông Nicholas Kay đã cảnh báo về nạn đói đang đe dọa nghiêm trọng tới hàng triệu người dân Somalia. Theo đó, có tới hơn 3 triệu người dân quốc gia vùng Sừng châu Phi này đang cần trợ giúp khẩn cấp, trong đó có 1 triệu người không có lương thực và đối mặt với nguy cơ chết đói.
Đặc phái viên Nicholas Kay lo ngại cho biết, số người cần trợ cấp cũng như số người có nguy cơ chết đói ở Somalia đã tăng 20% so với cách đây 6 tháng, bất chấp thực tế là số hộ gia đình được trợ giúp lương thực thời gian qua tăng gấp đôi mỗi tháng và đã có 300 tấn lương thực được phân phát. Trong khi đó, Điều phối viên nhân đạo của LHQ tại Vùng Sừng châu Phi Philippe Lazzarini cũng cho biết, hiện có hơn 1 triệu người Somalia cần hỗ trợ khẩn cấp, trong đó có 250.000 trẻ em.
Tình hình nhân đạo cấp bách hiện nay tại Somalia làm trỗi dậy nỗi ám ảnh về nạn đói khủng khiếp cách đây không lâu tại quốc gia châu Phi này. Theo báo cáo công bố hồi tháng 5-2013, Tổ chức Nông Lương LHQ (FAO) ước tính có gần 260.000 người dân Somalia chết đói trong khoảng thời gian 1 năm rưỡi từ tháng 10-2010 đến tháng 4-2012, trong đó có khoảng 133.000 trẻ em dưới 5 tuổi.
Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới nạn đói tồi tệ nhất trong 25 năm qua tại Somalia là đợt siêu hạn hán năm 2011 - trận hạn hán nghiêm trọng nhất trong lịch sử, khiến gia súc chết hàng loạt, thu hoạch lương thực giảm sút kỷ lục dẫn đến giá lương thực tăng vọt. Bên cạnh đó, còn có nguyên nhân Somalia không có một chính phủ hoạt động chính thức trong 20 năm qua cũng như bị tàn phá bởi sự giao tranh giữa các lực lượng phiến quân… dẫn tới việc cứu trợ quốc tế gặp nhiều khó khăn, trở ngại.
Nay thì thảm kịch tồi tệ có thể lặp lại khi LHQ cho biết có gần 1/2 số dân Somalia (trên 3 triệu người) đang bị thiếu hụt lương thực nghiêm trọng, trong đó có khoảng 2,8 triệu người ở miền Nam. Tình hình ở Nam Somalia nghiêm trọng đến mức mỗi ngày có hàng nghìn người đói khát phải vượt biên sang các nước láng giềng là Ethiopia và Kenya để xin cứu trợ lương thực. Trong số này có tới hơn 1/3 trẻ em bị suy dinh dưỡng trầm trọng.
LHQ ước tính hiện có gần 400 nghìn người tị nạn Somalia đang sống vạ vật trong các trại tị nạn như ở phía Bắc Kenya. Hàng chục nghìn người khác thì đổ xô về Thủ đô Mogadishu để cầu cứu viện trợ nhân đạo của các tổ chức quốc tế như Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) của LHQ... Trong chuyến thị sát tới Mogadishu, Giám đốc điều hành của WFP tại Somalia Josette Sheeran đã phải thốt lên: “Có quá nhiều người đang và sắp chết đói trên đường phố. Nơi đây như thể đang trải qua một cuộc chiến tranh tàn khốc”.
Hiện các tổ chức LHQ như WFP, FAO… đang kêu gọi mở các hành lang nhân đạo khẩn cấp, đưa lương thực cứu trợ nhân đạo tới hàng triệu người dân Somalia đang bị nạn đói đe dọa song vướng trở ngại lớn là các cuộc giao tranh với phiến quân, trong đó đặc biệt là al-Shebab - lực lượng có liên hệ với mạng lưới khủng bố quốc tế Al Qaeda.
