- Tổng thống Putin: Nga sẵn sàng đáp trả bất cứ hành động nào vi phạm hiệp ước INF của Mỹ
- Trung Quốc sẽ có biện pháp, nếu Mỹ đưa tên lửa tầm trung tới châu Á-Thái Bình Dương
- Nguy cơ tái hiện chạy đua vũ khí hạt nhân giữa Mỹ và Nga
Bộ Quốc phòng Mỹ vừa thông báo về cuộc thử nghiệm tên lửa hành trình phóng từ mặt đất với tầm bắn hơn 500km (310 dặm) diễn ra hôm 18-8 trên đảo San Nicolas, thuộc bang California.
Tên lửa rời bệ phóng Mark 41 hôm 18-8 (Ảnh: Bộ Quốc phòng Mỹ)
Theo hình ảnh và video về cuộc thử nghiệm, tên lửa được phóng đi được cho là Tomahawk – một tên lửa hành trình của Mỹ thường được phóng từ tàu chiến mặt nước và tàu ngầm. Sau đó, thông tin này đã được xác nhận chính thức trong một tuyên bố của người phát ngôn Lầu Năm Góc, Trung tá Robert Carver.
Việc thử nghiệm Hệ thống phóng thẳng đứng Mark 41 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vì đó là những bệ phóng được đặt tại các vị trí phòng thủ tên lửa chủ chốt của Quân đội Mỹ ở Ba Lan và Romania. Nga cũng từng viện dẫn về sự tồn tại của các vị trí này là mối đe dọa và vi phạm Hiệp ước Lực lượng hạt nhân tầm trung (INF) của Mỹ, do các bệ phóng có thể bắn cả tên lửa phòng thủ Tomahawks và SM-3.
Theo INF, vũ khí có tầm bắn từ 500km đến 5000km đều bị cấm, đây là một cơ chế kiểm soát vũ khí quan trọng nhằm giảm căng thẳng hạt nhân trong Chiến tranh Lạnh được ký vào năm 1987.
Trước đó hồi tháng 2, Mỹ tuyên bố sẽ rút khỏi Hiệp ước INF, đồng thời cáo buộc Nga sở hữu hệ thống tên lửa không tuân thủ hiệp ước. Đáp lại, Matxcova lập tức bác bỏ cáo buộc và yêu cầu kiểm tra hệ thống nhưng không ai “đảm nhận” cuộc điều tra này.
Chính quyền Tổng thống Donald Trump trước đó đã báo hiệu rằng họ quyết định rút khỏi INF vào tháng 10-2018, trong khi hiệp ước sắp hết hạn vào ngày 1-8-2019. Cố vấn An ninh quốc gia John Bolton mô tả hiệp ước giống như “một di tích của Hồi giáo thời Chiến tranh Lạnh” trong một chuyến thăm Matxcova.
“Có một thực tế mới mang đầy tính chiến lược ngoài kia”, ông John Bolton nói với phóng viên vào thời điểm đó và gọi INF là một hiệp ước song phương của người Viking trong một thế giới tên lửa đạn đạo đa cực, chỉ áp dụng cho Mỹ và Nga ở châu Âu và không có động thái nào ràng buộc hành động của Trung Quốc, Iran và Triều Tiên.
INF là hiệp ước kiểm soát vũ khí thời Chiến tranh Lạnh lớn thứ hai mà Mỹ là nước đầu tiên phá vỡ, sau sự sụp đổ của Hiệp ước Chống tên lửa đạn đạo (ABM) năm 2001. Hiện, hiệp ước kiểm soát vũ khí duy nhất còn lại là New START – Hiệp ước cắt giảm vũ khí hạt nhân giữa Nga và Mỹ, cũng sắp hết hạn vào tháng 2-2021.
