- Kiến nghị công nhận nhà trọ cho thuê dài hạn cũng là nhà ở xã hội
- Hà Nội có thêm dự án nhà ở xã hội rộng hơn 21.000m2 ở Đông Anh
- Hà Nội công bố ba dự án nhà ở xã hội mở bán trong năm 2025
Ma trận thông tin bán ‘suất ngoại giao’ nhà ở xã hội
Trên đây là phản ánh của chị Phan Minh Lan ở phường Xuân La, quận Tây Hồ, Hà Nội tới đường dây nóng An ninh Thủ đô. Chị Lan còn cho biết thêm, ngay sau khi một số dự án khu nhà ở xã hội tại khu đô thị mới Hạ Đình, quận Thanh Xuân, xã Uy Nỗ, huyện Đông Anh… được khởi công, chị đã lên mạng tìm hiểu thông tin về các dự án này để xem mình có thuộc diện được mua hay không.
Sau khi tham gia vào các hội nhóm tìm nhà ở xã hội, chị Lan mới thấy ‘cơn khát’ nhà ở xã hội vẫn rất lớn. Không chỉ có chị mà còn có hàng nghìn gia đình khác có nhu cầu thuê hoặc nhà. Nắm được điều này, trên các mạng xã hội như Facebook, Zalo, Tiktok… nhiều người đã tự nhận là đại diện của chủ đầu tư, nhà phân phối, đại lý hoặc sàn giao dịch đăng tải thông tin về việc phát hành và tiếp nhận hồ sơ đăng ký mua nhà tại các dự án nhà ở xã hội.
![]() |
Các dự án nhà ở xã hội luôn thu hút sự quan tâm của nhiều người dân (ảnh minh họa) |
Ngoài việc liên tục cập nhật thông tin về tiến độ thi công xây dựng, các trang web, mạng xã hội cũng tự đưa ra bản vẽ phối cảnh, sơ đồ vị trí, thiết kế từng căn hộ với diện tích khác nhau, mức giá khác nhau để chào mời khách hàng ký hợp đồng đặt cọc. Thậm chí có cá nhân còn chia sẻ thông tin đã “săn” được suất ngoại giao để mua căn hộ.
‘Các thông tin được đăng tải liên tục đã gây nhiễu loạn thị trường, khiến những người có nhu cầu mua nhà như chúng tôi rất sốt ruột và hoang mang, nếu nộp tiền mua hồ sơ thì sợ bị lừa, còn nếu không nộp lại lo chậm chân, không còn suất mua nhà’ - chị Lan thở dài.
Không chỉ các dự án đã được khởi công, nhiều dự án mới vừa được chấp thuận chủ trương đầu tư, phê duyệt kế hoạch sử dụng đất, chủ đầu tư còn chưa hoàn thành các thủ tục pháp lý cũng thu hút sự quan tâm của các đối tượng ‘săn tìm’ nhà ở xã hội.
Thực tế thời gian qua, vì nhẹ dạ, cả tin, không ít người đã ‘sập bẫy’ những kẻ lừa đảo môi giới mua nhà ở xã hội. Dù các đối tượng này luôn hứa hẹn, như đinh đóng cột rằng nếu không giao dịch thành công sẽ trả lại một phần hoặc toàn bộ tiền đặt cọc song thiệt hại cuối cùng luôn thuộc về người mua nhà. Không chỉ có vậy, họ còn tự đánh mất cơ hội tiếp cận sản phẩm thực tế nếu có đủ tiêu chí, điều kiện theo quy định.
Nguy cơ tiền mất, nhà chẳng thấy đâu
Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty Luật TNHH SB Law cho rằng, nhà ở xã hội là một loại hình bất động sản đặc thù, được Nhà nước hỗ trợ nhằm giúp đỡ những người có thu nhập thấp có cơ hội sở hữu nhà ở với mức giá ưu đãi.
Tuy nhiên, lợi dụng nhu cầu lớn và sự thiếu hiểu biết về pháp lý của người dân, nhiều đối tượng đã thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản bằng những thủ đoạn tinh vi.
Một trong những chiêu trò phổ biến nhất của các đối tượng lừa đảo là hứa hẹn suất nội bộ, suất ngoại giao. Song theo quy định, mọi giao dịch nhà ở xã hội đều phải trải qua quy trình xét duyệt chặt chẽ từ chủ đầu tư và cơ quan quản lý nhà nước. Không có bất kỳ cá nhân hay tổ chức nào có thể 'chạy suất' hợp pháp.
Bên cạnh đó, nhiều môi giới sử dụng hình thức ký hợp đồng tư vấn pháp lý hoặc hợp đồng hỗ trợ hồ sơ để lách luật. Họ yêu cầu người mua đặt cọc giữ chỗ hoặc trả phí tư vấn với lời hứa đảm bảo suất mua nhà hoặc bốc thăm trúng quyền mua. Tuy nhiên, sau khi nhận tiền, các đối tượng này có thể chậm trễ trong việc thực hiện cam kết, thậm chí mất liên lạc, khiến khách hàng tiền mất tật mang.
Ngoài ra, một số trường hợp khác, môi giới cam kết giao nhà nhanh chóng mà không cần xét duyệt. Trong khi đó, quy trình xét duyệt hồ sơ mua nhà ở xã hội thường kéo dài từ 30 - 60 ngày và phải tuân theo các tiêu chí cụ thể về thu nhập, tình trạng nhà ở và hộ khẩu thường trú. Không chỉ vậy, một số dự án nhà ở xã hội chưa được cấp phép nhưng vẫn được rao bán rầm rộ. Khi dự án không được triển khai hoặc bị đình trệ, khách hàng có nguy cơ mất trắng số tiền đã nộp.
Để tránh bị lừa đảo khi mua nhà ở xã hội, người dân cần xác minh tính pháp lý của dự án, nên làm việc trực tiếp với chủ đầu tư, không thông qua trung gian mập mờ và chỉ ký hợp đồng có công chứng rõ ràng. Tuyệt đối không chuyển tiền khi chưa có hợp đồng hợp pháp, đặc biệt nếu môi giới yêu cầu đặt cọc mà không có giấy tờ đảm bảo.
Trong trường hợp không may bị lừa đảo, người dân cần nhanh chóng thu thập đầy đủ bằng chứng, bao gồm hợp đồng, biên lai chuyển tiền, tin nhắn và email trao đổi với môi giới để làm cơ sở khiếu nại hoặc tố cáo. Tiếp đó, người mua có thể gửi đơn khiếu nại lên chủ đầu tư, sàn giao dịch bất động sản hoặc Sở Xây dựng địa phương để yêu cầu giải quyết. Nếu có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản, cần tố giác ngay đến cơ quan công an.