Máy bay tuần tra P-8A của hải quân Hoa Kỳ
Máy bay do thám của Mỹ đã xuất hiện gần quần Hoàng Sa, Việt Nam (hiện bị Trung Quốc chiếm đóng trái phép) hai lần, lần đầu là vào ngày 30-6 và lần thứ 2 là vào ngày 2-7.
Trước đó, ngày 29-6, một chiếc máy bay của Mỹ, dường như là loại P-8A của hải quân Hoa Kỳ, bay xung quanh khu vực giàn khoan dầu Hải Dương 981 (hạ đặt trái phép trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam).
Sau đó, một chiếc máy bay điện tử Y-8T của Trung Quốc được trang bị hệ thống truyền thông, chỉ huy, kiểm soát và tình báo được phái đến không phận trên biển Đông để đối đầu với chiếc máy bay của Mỹ.
Theo một số chuyên gia nhận định rằng nếu Trung Quốc và Hoa Kỳ xảy ra xung đột vũ trang trên biển thì nền kinh tế Trung Quốc sẽ bị hủy hoại nghiêm trọng. Mỹ có thể sẽ khởi động chiến lược nước ngoài của mình, tức là sẽ đè bẹp tuyến đường thủy vận chuyển lớn ở tây Thái Bình Dương, Ấn Độ Dương và biển Đông. Chiến lược này sẽ làm tê liệt nền kinh tế Trung Quốc trước khi cuộc đối đầu quân sự thực sự bắt đầu.
