- "Luật sư tố giác thân chủ khác nào cha đạo tố giác con chiên vừa xưng tội!"
- ĐBQH Nguyễn Thị Thủy lên tiếng sau tranh luận nảy lửa chuyện "luật sư tố giác thân chủ"
Luật sư cũng có nghĩa vụ như bất cứ công dân nào khác
Điều 19 Khoản 3 Dự thảo BLHS (sửa đổi) quy định một số trường hợp người bào chữa không phải chịu trách nhiệm hình sự (TNHS) về hành vi không tố giác hành vi phạm tội của thân chủ. Lý do quy định như vậy là bởi đặc trưng của người làm nghề bào chữa là không được tiết lộ thông tin bí mật trong quá trình bào chữa.
Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng, người bào chữa trước hết phải làm tròn bổn phận của một công dân, nên nếu trong quá trình bào chữa mà không tố giác hành vi phạm tội của thân chủ thì vẫn phải chịu TNHS.
Một số luật sư cho rằng quy định như vậy là trái với quy tắc đạo đức nghề nghiệp. Song nếu đề cập đến khía cạnh đạo đức, thì cũng phải xét đến các mối quan hệ khác của người phạm tội. Tại BLHS năm 1999 và cả BLHS năm 2015 đều ghi rõ, người thân thích bao gồm ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của người phạm tội cũng phải chịu trách nhiệm hình sự nếu không tố giác những tội phạm xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.
Điều này cho thấy pháp luật cũng đã xét đến các yếu tố đạo đức khi quy định người thân thích của người phạm tội không phải chịu TNHS nếu không tố giác tội phạm trong nhiều trường hợp.
Đối với luật sư, đặc trưng nghề nghiệp của nghề bào chữa là không được tiết lộ thông tin trong quá trình bào chữa. Để có thể bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp cho bị can, bị cáo, tạo hành lang pháp lý cho người bào chữa thực hiện nhiệm vụ của mình, khoản 3 Điều 19 BLHS năm 2015 quy định: “Người bào chữa không phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 1 Ðiều này trong trường hợp không tố giác tội phạm do chính người mà mình bào chữa đã thực hiện hoặc đã tham gia thực hiện”.
Nhưng nếu loại bỏ hoàn toàn TNHS về hành vi không tố giác tội phạm của người bào chữa thì lại không thực hiện được trách nhiệm công dân của người bào chữa trong đấu tranh phòng chống tội phạm. Do đó tôi cho rằng quy định “…trừ trường hợp không tố giác các tội xâm phạm an ninh quốc gia hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác” như trong BLHS năm 2015 là phù hợp.
