Luật hóa các quy định tại Nghị quyết 42 để đẩy mạnh xử lý nợ xấu ngân hàng

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các bộ, ngành xem xét, nghiên cứu và dự định sẽ luật hóa các quy định tại Nghị định 42, đưa vào Luật các Tổ chức tín dụng để tạo hành lang pháp lý đồng bộ trong vấn đề xử lý nợ xấu.

Nợ xấu tăng trên 2% do Covid-19

Phó Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra Giám sát ngân hàng (NHNN) Trần Đăng Phi cho biết, sau khi có Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng, nợ xấu được xử lý từ 15/8/2017 đến 31/5/2020 đạt trung bình khoảng 7.150 tỷ đồng/tháng, cao hơn 3.630 tỷ đồng/tháng so với kết quả xử lý nợ xấu trung bình tháng từ năm 2012 - 2017 của hệ thống các tổ chức tín dụng trước khi Nghị quyết 42 có hiệu lực.

Trong đó, tỷ trọng nợ xấu đã xử lý bằng hình thức khách hàng trả nợ/tổng nợ xấu nội bảng theo Nghị quyết 42 tại thời điểm 31/12/2019 và 31/5/2020 tương ứng khoảng 40,5% và 40,1%, cao hơn nhiều tỷ trọng nợ xấu được xử lý do khách hàng trả nợ/tổng nợ xấu nội bảng đã xử lý trung bình năm từ 2012-2017 (22,8%).

Điều này góp phần đưa tỷ lệ nợ xấu nội bảng toàn ngành đã giảm từ 2,46% vào năm 2016 xuống 1,89% trong 2 năm 2018-2019.

Tuy nhiên, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, tỷ lệ này đã tăng lên mức 2,04% vào ngày 30/6/2020.

Đáng nói, hoạt động mua nợ của Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) đã góp phần quan trọng trong việc duy trì tỷ lệ nợ xấu của hệ thống ở mức dưới 3% trong suốt giai đoạn từ 2015 đến nay.

Việc xử lý nợ xấu đã được đẩy nhanh hơn sau Nghị quyết 42

Việc xử lý nợ xấu đã được đẩy nhanh hơn sau Nghị quyết 42

Theo ông Đỗ Giang Nam , Phó Giám đốc VAMC, kết quả mua nợ tại VAMC: Lũy kế mua nợ bằng trái phiếu đạc biệt đến tháng 8-2020 đạt hơn 329.000 tỉ đồng. Trong đó, mua nợ bằng trái phiếu đặc biệt sau khi Nghị quyết số 42 có hiệu lực đạt 67.612 tỉ đồng; Mua nợ theo giá trị thị trường từ 2017 đến 2020 đạt 8.341 tỉ đồng.

Về thu hồi nợ, từ khi Nghị quyết số 42 có hiệu lực đến 31/8/2020, thu hồi nợ của VAMC ước đạt 94.370 tỉ đồng, gấp 1,5 lần tổng thu hồi nợ giai đoạn trước đó (từ 2013 đến 14/8/2017).

Trong đó, thu hồi từ biện pháp bán nợ tăng gấp hơn 4 lần so với giai đoạn trước đó; thu hồi nợ từ biện pháp xử lý tài sản bảo đảm tăng gấp 1,5 lần… Ý thức trả nợ của khách hàng tăng cao rõ rệt, việc thu hồi nợ thông qua các biện pháp khác như tố tụng cũng tác động tích cực đến kết quả thu hồi xử lý nợ.

Cũng từ 2017 đến 31/8/2020, VAMC đã thực hiện đấu giá thành công nhiều khoản nợ và tài sản bảo đảm với tổng số tiền trúng đấu giá 1.371 tỉ đồng.

Sẽ sớm luật hóa Nghị quyết 42

Theo ông Đỗ Giang Nam, công tác thu hồi nợ xấu đã có sự khác biệt cơ bản trước và sau Nghị quyết 42, đặc biệt là sự thay đổi trong ý thức của khách hàng về việc trả nợ. Nghị quyết 42 cho phép VAMC và các tổ chức tín dụng thực hiện các biện pháp xử lý nợ xấu mạnh trong vấn đề thu hồi nợ và thu hồi tài sản bảo đảm. Trước đây có nhiều khách hàng chây ỳ, chống đối trong việc trả nợ thì nay có Nghị quyết 42 giúp khách hàng ý thức được nghĩa vụ trả nợ, có vay có trả.

Nghị quyết 42 còn cho phép VAMC và các TCTD có nhiều biện pháp hơn trong việc xử lý nợ, đặc biệt là cho phép bán nợ cho các tổ chức và cá nhân, hình thành thành thị trường mua bán nợ.

Tuy nhiên, vẫn còn một số khó khăn trong triển khai xử lý nợ xấu theo Nghị quyết 42, trong đó có nguyên nhân do các quy định khác nhau giữa Nghị quyết số 42 và văn bản pháp luật khác về xử lý nợ xấu và tài sản bảo đảm. Ngoài ra là còn vấn đề liên quan đến quy định về việc ưu tiên thanh toán nghĩa vụ nợ trước nghĩa vụ thuế của bên bảo đảm vẫn đang chờ văn bản hướng dẫn.

Một khó khăn khác là hành lang pháp lý cho phát triển thị trường mua bán nợ còn nhiều bất cập, chưa khuyến khích nhà đầu tư tham gia thị trường. Chưa có quy định cụ thể về tiêu chuẩn thẩm định giá khoản nợ làm cơ sở cho các tổ chức thẩm định giá thực hiện. Sự phối hợp của các đơn vị liên quan trong việc xử lý nợ xấu đôi khi còn chưa đồng bộ và thống nhất.

Đặc biệt, theo các chuyên gia, Nghị quyết số 42 chỉ mang tính chất thời điểm, có hiệu lực 5 năm. Do đó, cần có văn bản pháp luật thay thế khi Nghị quyết 42 hết hiệu lực để tạo hành lang pháp lý đồng bộ và thống nhất trên cơ sở kế thừa những quy định tại nghị quyết này có tác động tích cực đến quá trình xử lý nợ; Đồng thời xem xét sửa đổi một số Luật chuyên ngành liên quan: Luật Đất đai, Bộ Luật dân sự… để đồng bộ với các quy định tại Nghị quyết 42.

Về vấn đề này, Phó Chánh thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng cho biết, hiện Chính phủ đã giao Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các bộ, ngành xem xét, nghiên cứu và dự định sẽ luật hóa các quy định nói trên, đưa vào Luật các Tổ chức tín dụng.

“Nếu điều này trở thành sự thật, các ngân hàng có phát sinh nợ, các đơn vị, tổ chức, cá nhân có khoản nợ với ngân hàng đều sẽ thuận lợi hơn trong quá trình xử lý khoản nợ, giúp tiết kiệm thời gian giải quyết khoản nợ rất nhiều so với trước đây” – ông Trần Đăng Phi cho biết.