Bè mảng xuôi dòng sông Mã
Giấc mơ chinh phục sông Mã từ lâu đã tồn tại trong tâm ý của hầu hết những người ưa khám phá. Thế nhưng, thực hiện giấc mơ xuôi bè cùng con sông này đâu phải là chuyện dễ dàng. Những khó khăn đó, không phải sông đặt ra thử thách khách lãng du mà xuất phát từ ý chí của người mê chinh phục mà thôi. Mùa này, nắng lên rất sớm. Những tia nắng xuyên qua kẽ lá khiến cả thị trấn sông Mã - Sơn La như căng tràn sức sống. Trước khi lên đường, đã phải chuẩn bị cho mình thật ấm bụng bằng món xôi Thái đồ. Xôi Thái chưa hẳn đã là đặc sản của núi rừng miền sơn cước này, nhưng nó là thức ăn giúp ta chắc dạ lâu hơn những món khoái khẩu thường ngày.
Lộ trình lần này thật khác, đó là những con thác đổ tung bọt trắng dẫn lối ta đi bằng những chiếc bè luồng của dân buôn bản Hát Lay. Dòng sông ký ức rõ dần trong mắt ta ở bản Pú Bầu, Bó Sinh, Chiềng Sơ... Bản làng người dân sinh sống đôi bờ sông Mã mộc mạc, đơn sơ. Trên chiếc bè cứ chầm chậm trôi theo dòng nước, khung cảnh thanh bình hiện lên trong mắt bạn, đó là hình ảnh đám trẻ con nhảy ùm xuống sông rồi bơi như rái cá và những người dân đang kéo vó, cất lưới.
Điểm dừng đầu tiên của bạn là Mường Luân nơi thượng nguồn sông Mã, mảnh đất sinh sống chủ yếu của những công dân người Việt gốc Lào cùng chung sống với các dân tộc Thái, Khơ Mú. Người dân bản tiếp bạn bằng món xôi nếp Lào, thịt lợn bản… Những món ăn giản dị nhưng để lại cho bạn ấn tượng thật sâu sắc, chẳng “cao lương mỹ vị” nào bằng.
Bên bờ sông Mã có tháp Mường Luân. Đó là kiến trúc thật đặc biệt, càng lên cao càng nhỏ lại, tháp là công sức và đôi bàn tay tài hoa của bà con người Việt gốc Lào tạc dựng nên. Những họa tiết cách điệu độc đáo hình chim bay, rồng cuốn, quả trám, cánh sen cho ta thấy rõ sự thắm tình của hai đất nước. Ngắm sông Mã từ đôi bờ đã đẹp, nhưng dòng sông trở nên tuyệt tác ở góc nhìn từ lòng sông. Nghề xuôi bè sông Mã có từ lâu đời, như một truyền thuyết về sự khéo léo của con người biết vận dụng con nước làm “cung đường vận tải” khổng lồ. Những thân luồng được nẹp chắc chắn thành bè mảng vững chắc nổi trên mặt nước. “Một chiếc thuyền” khổng lồ này được chủ nhân chuyển hóa thành “con thuyền” tạm thời ta có thể sinh hoạt và để xe trên đó. Cùng xuôi dòng sông Mã trên bè mảng là cách bạn có thể lưu dấu bước chân mình trên dòng sông kỳ bí.
Và cứ như thế, bè mảng lững lờ, lênh đênh theo dòng sông Mã về đến Thanh Hóa thì tạm chia tay con sông huyền thoại kết tình Việt - Lào sâu lặng, mênh mông.
