Nội bộ “tố” nhau
Đại diện bị đơn (đứng) và đại diện nguyên đơn (ngoài cùng, bên trái) tại phiên tòa
TAND TP Hà Nội vừa tiến hành phiên xét xử vụ kiện dân sự, ông Nguyễn Ngọc Hiếu - Phó Chủ tịch HĐQT Công ty CP Cơ kim khí Hà Nội (gọi tắt là Công ty Kim khí) kiện “sếp” của mình là ông Nguyễn Văn Mạ - Chủ tịch HĐQT Công ty Kim khí. Dù kiện nhau nhưng cả hai nhân vật này đều ủy quyền cho người thứ ba tham gia tố tụng.
Theo khởi kiện và trình bày của nguyên đơn tại tòa, năm 2005, Công ty Kim khí tiến hành đại hội đồng cổ đông. Ông Mạ với tư cách đại diện phần vốn Nhà nước được bầu làm Chủ tịch HĐQT, kiêm Giám đốc công ty. Ông Cung Tiến Hưng (đại diện người lao động) được bầu làm ủy viên HĐQT và giữ chức Phó Giám đốc.
Còn ông Hiếu đại diện Công ty CIRI (đơn vị góp vốn) được bầu làm Phó Chủ tịch HĐQT. Trong quá trình quản lý, điều hành doanh nghiệp, ông Mạ đã làm thâm hụt vốn và gây nhiều thiệt hại cho cổ đông. Cụ thể, từ lần đại hội đồng cổ đông năm 2005 đến nay, Công ty Kim khí không tổ chức đại hội thường niên và định kỳ theo Luật Doanh nghiệp cho dù đối tác góp vốn cũng như ban kiểm soát doanh nghiệp nhiều lần đề nghị.
Việc độc đoán, chuyên quyền của ông Mạ còn thể hiện ở chỗ cố tình che giấu các thông tin của doanh nghiệp trước các cổ đông; cô lập và vô hiệu hóa đại diện Công ty CIRI bằng cách không mời tham gia họp HĐQT, không bàn bạc bất kỳ vấn đề gì liên quan đến Công ty Kim khí. Nguyên đơn khẳng định, mục đích của Chủ tịch HĐQT Công ty Kim khí nhằm chiếm đoạt tài sản của các cổ đông. Điều này thể hiện ở chỗ trong các năm 2010 và 2011, ông Mạ đã dùng tài sản của Công ty Kim khí để thành lập 3 công ty con mà không hề thông qua HĐQT. Và cả 3 công ty con này đều được ông Mạ giao ông Hưng làm người đại diện.
Từ các lý do trên, ông Nguyễn Ngọc Hiếu đề nghị tòa án tuyên hủy các quyết định của HĐQT Công ty Kim khí, đặc biệt là các quyết định thành lập 3 công ty con và quyết định chuyển giao tài sản từ công ty mẹ sang các công ty con.
Thua thiệt thuộc về công nhân
Trong 2 ngày (27 và 28-6) “choảng” nhau tại tòa, đại diện bị đơn bác bỏ hoàn toàn nội dung khởi kiện của nguyên đơn với lý do HĐQT Công ty Kim khí đã tiến hành quản lý, điều hành doanh nghiệp hợp lệ, không trái pháp luật và cũng không có tư lợi cá nhân. Hơn thế, bị đơn còn tố ngược nguyên đơn khi cho rằng đại diện Công ty CIRI có mưu đồ phá hoại doanh nghiệp và thực tế đã làm cho sản xuất đình đốn.
Giải thích về việc không triệu tập cổ đông góp vốn trong các cuộc họp quyết định thành lập 3 công ty con, bị đơn khẳng định ông Hiếu đều được mời tham dự tất cả các cuộc họp quan trọng của HĐQT, nhưng đã không tham gia. Chứng minh về tính hợp lệ và hợp pháp trong các quyết định của HĐQT, bị đơn dẫn ra các giấy mời ông Hiếu tham gia họp và chỉ rõ đã giao tới tận nhà riêng ông này. Tuy nhiên, khi tòa truy vặn có ai ký đã nhận giấy mời họp không thì bị đơn chỉ nhỏ nhẹ: “Đưa cho người giúp việc và không ký nhận”. Đại diện bị đơn nhấn mạnh vì ông Hiếu vắng mặt nên HĐQT buộc phải tiến hành họp và đưa ra quyết sách của mình. Điều này hoàn toàn phù hợp với điều lệ công ty, chỉ cần 2/3 thành viên HĐQT dự họp và biểu quyết là đủ. Vậy nhưng lập luận này đã bị HĐXX bác bỏ, bởi Luật Doanh nghiệp năm 2005 quy định, cuộc họp của HĐQT chỉ hợp lệ và hợp pháp khi có ít nhất 3/4 số thành viên tham gia và trên 50% số thành viên dự họp biểu quyết. Với bộ máy lãnh đạo của Công ty Kim khí chỉ có 3 thành viên trong HĐQT thì việc ông Mạ và ông Hưng tự ý “đẻ” ra 3 công ty con là không có căn cứ.
Đối với quyết định chuyển giao tài sản từ Công ty Kim khí sang các công ty con, tòa cho rằng cũng trái pháp luật. Vốn hình thành của công ty con phải dựa trên lợi nhuận từ công ty mẹ hoặc huy động, hoàn toàn không được phép chuyển giao tài sản, cơ sở vật chất từ công ty mẹ sang. Lý giải việc không tiến hành đại hội đồng cổ đông thường niên và định kỳ, bị đơn thành thật, ngoài việc bị đại diện Công ty CIRI “ngáng chân”, doanh nghiệp này cũng chẳng làm ăn được gì, không có lợi nhuận. Vì thế từ khi cổ phần hóa đến nay cổ đông của công ty không hề được chia cổ tức... Sau khi nghị án kéo dài, chiều 3-7, TAND TP Hà Nội đã quyết định chấp nhận đơn khởi kiện của ông Nguyễn Ngọc Hiếu, đồng thời tuyên hủy các quyết định thành lập các công ty con cũng như quyết định chuyển giao tài sản của HĐQT Công ty Kim khí. Ngoài ra, HĐXX còn tuyên buộc HĐQT Công ty Kim khí phải tạo điều kiện thuận lợi để các cổ đông góp vốn và ban kiểm soát thực hiện quyền giám sát doanh nghiệp của họ.
Trước đó, bên lề phiên tòa đại diện Công ty Kim khí còn cho biết, do sự mất đoàn kết trong nội bộ lãnh đạo nên sản xuất của doanh nghiệp ngày càng trì trệ, hơn 100 công nhân không có việc làm thường xuyên, thu nhập thấp và bấp bênh, nhiều người buộc phải bỏ việc. Như vậy có thể thấy thua thiệt nhất qua vụ “choảng” nhau này chính là những người lao động chân chính.
