Khi mở tờ khai tại cử khẩu các doanh nghiệp đã khai rõ các mặt hàng
theo hướng dẫn của cán bộ Hải quan (Ảnh minh họa)
“Trăm dâu đổ đầu... doanh nghiệp”
Cách đây không lâu, Báo ANTĐ đã đăng loạt bài về vụ Công ty TNHH XD&TM Siêu Hà (Công ty Siêu Hà) khởi kiện Chi cục Hải quan Gia Lâm về việc truy thu thuế sản phẩm nhập khẩu loại thiết bị tời ngang, tời dọc dùng cho cửa, cổng chạy điện bằng nút bấm và điều khiển từ xa không đúng theo quy định. Điều đáng nói, khi mở tờ khai nhập khẩu sản phẩm này, công ty được cán bộ Hải quan hướng dẫn kê khai nhưng hơn 4 năm sau, công ty nhận được “lệnh” truy thu thuế vì mặt hàng này được áp dụng theo một văn bản khác do Tổng cục Hải quan ban hành. Cực chẳng đã, Công ty Siêu Hà đã đưa vụ việc ra tòa và sau đó đã thắng kiện.
Điều tương tự cũng xảy ra sau khi Tổng cục Hải quan mở cuộc thanh tra tại một số cửa khẩu Hải quan rồi sau đó ra văn bản yêu cầu truy thu thuế đối với hơn 30 DN chuyên nhập khẩu mặt hàng vận thăng lồng (một loại thiết bị dùng để chuyên chở người, máy móc theo chiều thẳng đứng, thường được sử dụng trong việc xây dựng công trình cao tầng). Động thái này của cơ quan Hải quan đã gặp sự phản đối, khiếu nại, thậm chí một số DN còn khởi kiện.
Đơn cử, từ năm 2008 đến 2010, Công ty Cổ phần Kỹ thuật và máy Xây dựng (MXD); Công ty cổ phần Máy công nghiệp Đông Sơn (Công ty Đông Sơn) và nhiều công ty khác đã nhập khẩu hàng trăm thiết bị vận thăng lồng từ nước ngoài về Việt Nam qua Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị (CCHQ Hữu Nghị thuộc Cục Hải quan Lạng Sơn). Trong quá trình làm thủ tục, CCHQ Hữu Nghị, CCHQ Bắc Hà Nội đã kiểm tra hồ sơ, hàng hóa và hướng dẫn cho DN áp mã mặt hàng là HS 84281090 và khai báo thuế theo quy định, được hưởng chính sách thuế nhập khẩu ưu đãi 0%. Sau khi nhập khẩu về nước, toàn bộ số thiết bị trên đã được bán hết cho các DN và nhiều chiếc đã hết khấu hao. Tuy nhiên, tháng 2-2012, các DN nhập khẩu vận thăng lồng nhận được văn bản truy thu thuế của cơ quan Hải quan. Trước sự vô lý này, nhiều DN đã khiếu nại lên các chi cục Hải quan, Tổng cục Hải quan, Bộ Tài chính…
Trả lời khiếu nại các DN, cơ quan Hải quan đã đưa ra Công văn số 285/TCHQ-TTr ngày 19-1-2012 và Công văn số 456 của Tổng cục Hải quan để làm căn cứ truy thu thuế từ 0% lên 10%. Theo các công văn này, mặt hàng tời nâng kiểu thùng, vận thăng lồng được phân loại vào nhóm mã HS 8428. Công văn này hướng dẫn “mặt hàng để được áp vào mã HS 84281090 phải là loại “tời nâng kiểu thùng (có tên gọi khác là trục tải thùng kíp) ở dạng các thùng chứa hoặc hòm xe có thể tích lớn, đáy mở tự động, thường dùng vận chuyển than trong hầm lò, chất đốt hoặc quặng cho lò cao, lò nung vôi... Nếu không đáp ứng được các yêu cầu trên thì tùy theo hàng hóa thực tế nhập khẩu để áp vào mã số phù hợp 84281021, 84281029, 84281010”. Dựa vào hướng dẫn trên, các chi cục Hải quan đã đưa vận thăng lồng vào nhóm mã 84281021 và yêu cầu các DN phải truy thu 10% thuế nhập khẩu.
“Nhắm mắt” ký bừa
Tại các buổi làm việc với các cơ quan Hải quan, các DN đã bày tỏ sự không đồng tình với cách làm này của cơ quan Hải quan. Bởi trong suốt những năm qua, các chi cục Hải quan, Hải quan cửa khẩu cũng áp mã như thế và đã cho thông quan hàng nghìn sản phẩm vận thăng lồng. Sản phẩm này Việt Nam chưa sản xuất được và cần thiết để phục vụ sản xuất nên được hưởng chính sách thuế nhập khẩu ưu đãi 0%. Đặc biệt, khi làm thủ tục nhập khẩu, mở tờ khai tại các cửa khẩu, các DN đã khai rất rõ mặt hàng này theo hướng dẫn của cán bộ Hải quan và đều được chấp nhận cho thông quan...
Trao đổi với phóng viên Báo ANTĐ, ông Nguyễn Công Trưởng - Cục trưởng Cục Hải quan Lạng Sơn cho biết: Việc một số DN bị truy thu thuế nhập khẩu sản phẩm vận thăng lồng là sau khi Tổng cục Hải quan tiến hành thanh tra. Chúng tôi là đơn vị cấp dưới chỉ biết thực hiện chỉ đạo bên trên.
Còn trả lời câu hỏi căn cứ vào quy định nào để CCHQ Hữu Nghị truy thu thuế đối với sản phẩm vận thăng lồng? Ông Phan Cảnh Thành - Phó chi cục trưởng CCHQ Hữu Nghị cho rằng, việc truy thu thuế đối với các DN nhập khẩu sản phẩm vận thăng lồng là căn cứ vào chỉ đạo của Tổng cục Hải quan theo Văn bản 456/TCHQ-TTr ngày 7-2-2012, do ông Lê Thành Đức - Phó vụ trưởng Vụ Thanh tra (Tổng cục Hải quan) ký. Tuy nhiên, theo văn bản này thì những căn cứ đưa ra để truy thu thuế sản phẩm vận thăng lồng rất chung chung. Và khi phóng viên hỏi lại, việc làm thủ tục nhập khẩu, mở tờ khai thì DN đã được cán bộ Hải quan hướng dẫn làm như vậy, tại sao lại cho rằng lỗi này là do DN thì ông Thành ậm ừ.
Có thể thấy, giữa bối cảnh kinh tế khó khăn chung, cơ quan Hải quan không nên “đè... nghiến” DN ra để truy thu thuế một cách vô lý. Và cũng cần nhắc lại, lỗi ở đây có sự tắc trách của cán bộ Hải quan.
