Vì sao cơ quan thuế từ chối tính thuế với nhiều hồ sơ chuyển nhượng nhà đã ở nhưng chưa có "sổ đỏ"?

ANTD.VN - Nhiều người dân phản ánh việc bị cơ quan thuế từ chối tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với việc mua bán, chuyển nhượng căn hộ đã bàn giao, đưa vào sử dụng nhưng chưa được cấp “sổ đỏ”, dẫn đến không thể giao dịch thành công.

Không bán được nhà vì cơ quan thuế không tính thuế

Ngày 23/8/2019, Cục Thuế Hà Nội đã có công văn xin ý kiến của Tổng cục Thuế về việc hướng dẫn cách tính thuế TNCN đối với việc mua, bán, chuyển nhượng đối căn hộ, nhà đã bàn giao nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận sở hữu nhà, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các tài sản khác gắn liền với đất.

Theo Cục thuế Hà Nội, trước đó Cục thuế huyện Thanh Trì đã có công văn gửi Cục thuế Hà Nội hỏi về vướng mắc việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ kê khai nộp thuế chuyển nhượng, mua bán căn hộ tại dự án công trình có chức năng hỗn hợp Đại Thanh tại xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, do Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên làm chủ đầu tư.

Cụ thể, Chi cục thuế huyện Thanh Trì nhận được tờ khai thuế TNCN của một cá nhân kèm văn bản chuyển nhượng hợp đồng mua bán căn hộ chung cư dự án này.

Tuy nhiên, căn hộ này chưa được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và các tài sản gắn liền với đất nhưng đã đi vào sử dụng được nhiều năm.

Theo quy định tại tiết c, Điểm 3, Điều 16, Thông tư số 156/2013/TT-BTC ngày 6/11/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn nơi nộp hồ sơ khai thuế, nếu chuyển nhượng nhà hình thành trong tương lai thì người nộp thuế thực hiện kê khai nộp thuế TNCN và nộp trực tiếp tại Chi cục thuế địa phương nơi có nhà ở hình thành trong tương lai; trường hợp chuyển nhượng nhà, đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì người nộp thuế phải nộp hồ sơ kê khai thuế TNCN, lệ phí trước bạ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai quận, huyện.

Tuy nhiên, căn hộ trên đã được bàn giao, sử dụng nhiều năm nhưng chưa được cấp “sổ đỏ” dẫn đến vướng mắc trong việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ khai thuế khi chuyển nhượng bất động sản.

Chỉ vướng mắc ở những dự án “có vấn đề”

Được biết, không chỉ Chi cục thuế Thanh Trì mà tại nhiều Chi cục thuế khác trên địa bàn Hà Nội và một số tỉnh thành phố khác cũng gặp vướng mắc tương tự.

Việc mua bán nhà ở dự án Đại Thanh đang gặp vướng mắc do cơ quan thuế không giải quyết hồ sơ khai nộp thuế

Trong khi đó, tại Điều 123, Luật nhà ở năm 2014 quy định về việc chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở hình thành trong tương lai như sau: “Trường hợp bên mua nhà ở thương mại của chủ đầu tư nếu thuộc diện chưa nộp hồ sơ đề nghị cơ quan Nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đối với nhà ở đó và có nhu cầu thì được chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở; bên nhận chuyển nhượng hợp đồng có trách nhiệm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ theo hợp đồng mua bán nhà ở đã ký với chủ đầu tư”.

Điều 10, Nghị định 76/2015/NĐ-CP ngày 10/09/2015 của Chính phủ quy định chi tiết thi thành một số điều của Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 quy định về điều kiện chuyển nhượng hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai cũng quy định: “Bên mua, bên thuê mua chưa nhận bàn giao nhà ở hoặc đã nhận bàn giao nhà ở có quyền chuyển nhượng hợp đồng mua bán, thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai cho tổ chức, cá nhân khác khi hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất cho bên mua, bên thuê mua chưa nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền”.

Điều này có nghĩa, với các nhà ở đã được chủ đầu tư bàn giao cho người mua nhưng chưa có “sổ đỏ” thì vẫn được phép chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở và các bên có nghĩa vụ thực hiện các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.

Trả lời phóng viên về vấn đề này, bà Tạ Thị Phương Lan, Phó Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân - Tổng cục Thuế xác nhận có việc cơ quan thuế không không tiếp nhận và giải quyết hồ sơ khai thuế đối với một số trường hợp như nêu trên, tuy nhiên những vướng mắc chỉ xảy ra đối với những dự án “có vấn đề”.

Lấy ví dụ về dự án của Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên, bà Lan cho biết, dự án này đang gặp những vấn đề về pháp lý. “Nếu cơ quan thuế tiếp nhận hồ sơ và xác nhận nộp thuế TNCN đối với việc mua bán, chuyển nhượng thì chẳng khác nào đã hợp thức hóa hồ sơ của những dự án này và nhiều khi lại gây ảnh hưởng đến người mua. Chẳng hạn sau này, các cơ quan chức năng có những quyết định khác liên quan đến những vấn đề pháp lý của dự án thì người mua nhà sẽ bị thiệt và khi đó cơ quan thuế sẽ liên đới vào những vấn đề không đúng” – đại diện Tổng cục Thuế nói.

Bà Tạ Thị Phương Lan cũng cho biết Tổng cục Thuế cũng đã có chỉ đạo đến Cục Thuế các địa phương để phổ biến đến các Chi cục Thuế.

Theo đó, tất cả những dự án nhà ở hình thành trong tương lai mà không gặp các vấn đề pháp lý thì cơ quan thuế sẽ tiếp nhận và giải quyết hồ sơ kê khai nộp thuế bình thường, kể cả với những nhà ở đã đưa vào sử dụng nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận sở hữu nhà, đất.