- Phát triển tài chính tiêu dùng – đẩy lùi tín dụng đen
- Tranh cãi quanh việc siết hoạt động cho vay, đòi nợ của công ty tài chính
- Bị siết lại, một phần tín dụng bất động sản phải "náu mình" trong tín dụng tiêu dùng
Cân nhắc quy định tỷ lệ giải ngân trực tiếp
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đang lấy ý kiến rộng rãi về Dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư số 43/2016/TT-NHNN quy định về cho vay tiêu dùng của công ty tài chính.
Trong đó, một trong những thay đổi được dư luận quan tâm là việc Dự thảo Thông tư bổ sung quy định về hình thức giải ngân cho vay tiêu dùng của công ty tài chính. Theo đó, công ty tài chính chỉ giải ngân trực tiếp đối với khách hàng đã và đang vay tại công ty tài chính đó, được đánh giá có lịch sử trả nợ tốt theo quy định nội bộ của công ty tài chính và không có nợ xấu theo kết quả phân loại nhóm nợ của Trung tâm thông tin tín dụng quốc gia Việt Nam. Tổng dư nợ cho vay tiêu dùng giải ngân trực tiếp cho khách hàng vay không vượt quá 30% tổng dư nợ tín dụng tiêu dùng của công ty tài chính.
Góp ý về quy định này, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng theo suy đoán, quy định này sẽ có tác dụng trực tiếp hạn chế các khoản nợ xấu cho các tổ chức tín dụng, giúp bảo đảm thanh khoản và an toàn tài chính.
Tuy nhiên, hiện chưa rõ tình hình nợ xấu cho vay tiêu dùng của các công ty tài chính ở mức độ nào, đã có trường hợp công ty tài chính nào mất thanh khoản vì lý do cho vay tiêu dùng giải ngân trực tiếp quá mức hay chưa?
“Kể cả trong trường hợp đã có công ty tài chính mất thanh khoản vì cho vay tiêu dùng thì liệu có cần thiết phải áp dụng biện pháp này không khi nó sẽ làm tăng chi phí kinh doanh của các công ty tài chính, khiến cho việc tiếp cận tín dụng tiêu dùng trở nên đắt đỏ và khó khăn hơn” – VCCI cho biết.
VCCI cũng lưu ý, cùng là hoạt động cấp tín dụng, nhưng mục tiêu quản lý các ngân hàng khác so với mục tiêu quản lý các công ty tài chính. Đối với các ngân hàng, do huy động tiền gửi từ cá nhân, nên việc bảo đảm thanh khoản, bảo đảm an ninh tài chính – tiền tệ là mục tiêu quan trọng. Do đó, việc áp dụng các quy định để chống nợ xấu trong hoạt động cấp tín dụng là rất cần thiết.
Quy định hạn chế công ty tài chính giải ngân trực tiếp cho người vay đang gây tranh cãi
Tuy nhiên, “đối với các công ty tài chính thì mục tiêu quản lý theo chúng tôi cần hướng vào việc chống gian lận, lừa đảo, mất an ninh trật tự. Với những lý do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc về việc đưa ra chính sách hạn chế giải ngân trực tiếp, cần giải trình rõ hơn về sự cần thiết của quy định này trong bối cảnh đẩy lùi tín dụng đen, đặc biệt là vấn đề thực trạng nợ xấu và tính thanh khoản của các công ty tài chính” – văn bản góp ý của VCCI nêu quan điểm.
Trong trường hợp cơ quan soạn thảo đưa ra được các lý do và dẫn chứng cụ thể về sự cần thiết của quy định này, VCCI cho rằng cũng cần nghiên cứu thêm một số quy định mang tính chuyển tiếp, mềm mỏng hơn.
Không cung cấp rõ thông tin, công ty tài chính không được hưởng lãi suất
Ngoài ra, VCCI cũng cho rằng cần quy định rõ về trách nhiệm cung cấp thông tin của công ty tài chính.
Qua thực tế phản ánh nhiều trường hợp có mâu thuẫn giữa khách hàng vay và công ty tài chính xuất phát từ việc khách hàng vay không nắm rõ thông tin về quyền và nghĩa vụ của hai bên. Đây cũng là cơ hội để một số nhân viên của các công ty tài chính có thể lợi dụng để xâm phạm quyền lợi hợp pháp của khách hàng. Giải pháp tốt nhất để chống lại hiện tượng này là các khách hàng vay phải được cung cấp đầy đủ thông tin về quyền và nghĩa vụ của hai bên.
VCCI đề xuất NHNN cần ban hành một văn bản “Những điều cần biết trước khi vay tiêu dùng” với dung lượng ngắn gọn. Văn bản này gồm các nội dung như: tóm tắt những quyền và nghĩa vụ cơ bản của khách hàng vay tiêu dùng theo quy định của pháp luật, website của NHNN cung cấp thông tin về cho vay tiêu dùng.
Khi giao kết hợp đồng vay tiêu dùng, công ty tài chính phải cung cấp cho khách hàng hai bản sao của văn bản trên, một bản khách hàng giữ (có chữ ký của nhân viên giao dịch) và một bản công ty tài chính giữ (có chữ ký của khách hàng).
Trường hợp có tranh chấp, nếu công ty tài chính không xuất trình được bản sao “Những điều cần biết trước khi vay tiêu dùng” theo mẫu của NHNN và có chữ ký của khách hàng thì không được hưởng lãi suất của khoản vay.
