- Lộ diện hàng loạt dự án bất động sản nợ trăm tỷ tiền đất
- Lợi dụng sự thông thoáng chính sách, hàng chục nghìn doanh nghiệp nợ thuế, "mất hút"
- Người chết, mất tích... nợ thuế lên tới gần 28.000 tỷ đồng
Trong dự thảo tờ trình đề nghị xây dựng Luật Quản lý thuế sửa đổi, Bộ Tài chính đã đề xuất thay đổi một số quy định để xóa nợ thuế cho nhưng khoản nợ không có đối tượng thu hồi như nợ thuế của người chết, mất tích, doanh nghiệp phá sản...
Đề xuất xóa nợ thuế cho người chết, mất tích
Theo số liệu của Tổng cục Thuế, tính tới hết tháng 7-2017, trong số gần 75.000 tỷ đồng nợ thuế thì có tới gần 28.000 tỷ đồng không không có khả năng thu hồi, chiếm hơn 37% tổng số nợ thuế. Trong số đó, tiền thuế nợ gốc là hơn 17.000 tỷ đồng, số còn lại là tiền phạt, tiền chậm nộp. Đây là khoản nợ thuế không còn đối tượng để đòi như nợ của người chết, mất tích, của các doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động…
Theo Bộ Tài chính, hiện chúng ta chưa có cơ sở pháp luật để xử lý số nợ thuế này, dẫn đến khoản nợ “ảo” liên tục gia tăng. Doanh nghiệp giải thể, người đã chết nhưng nợ thuế vẫn phình to ra do tiền phạt chậm nộp.
Cụ thể, theo Bộ Tài chính, trong Luật Quản lý thu, một số quy định không có tính thực tế đã khiến các khoản nợ thuế không có khả năng thu hồi nhưng cũng không thể xóa bỏ.
Chẳng hạn, một trong những trường hợp được xóa nợ tiền thuế, tiền phạt được quy định là: Cá nhân được pháp luật coi là đã chết, mất tích, mất năng lực hành vi dân sự “mà không có tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt còn nợ”. Tuy nhiên, thực tế triển khai xóa nợ với các đối tượng trên lại không có cơ quan Nhà nước nào chịu trách nhiệm về việc xác nhận cá nhân chết còn tài sản hay không.
“Mặt khác, khi cá nhân còn nợ thuế đã chết, nếu còn tài sản thì tài sản này còn thuộc quyền sử dụng của gia đình họ, cơ quan thuế không thể thực hiện kê biên, bán đấu giá tài sản sử dụng chung của gia đình họ để thu hồi tiền thuế nợ được, nếu thực hiện sẽ gây phản cảm trong dư luận xã hội” – Bộ Tài chính cho biết.
Nhiều khoản nợ thuế không thể thu hồi nhưng lại không thể xóa do vướng quy định
Do vậy, để tạo sự đồng thuận trong dư luận xã hội, Bộ Tài chính đề xuất xóa cụm từ “mà không có tài sản để nộp tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt” trong luật.
Xóa các khoản nợ không còn đối tượng để thu
Một quy định khác, theo Bộ Tài chính là không phù hợp thực tế, đó là quy định: Các khoản nợ thuế đã quá hạn 10 năm và cơ quan quản lý thuế “đã áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế” thì được xóa nợ thuế.
Bộ Tài chính cho biết, đến thời điểm hiện tại chưa có trường hợp nào đủ điều kiện được xóa nợ thuế theo quy định. Có những khoản nợ thuế trên 10 năm nhưng không thể xóa được do không đáp ứng được điều kiện đã “áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế”. Nguyên nhân do doanh nghiệp đã được Sở Kế hoạch và Đầu tư cho phép giải thể và bị thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh trước khi cơ quan thuế thực hiện các biện pháp cưỡng chế.
Bên cạnh đó, quy định thời hạn 10 năm mới được xoá nợ thuế áp dụng đối với các trường hợp này theo đánh giá là quá dài. Kinh nghiệm các nước thường áp dụng trong khoảng thời gian từ 2 đến 7 năm.
Bởi vậy, Bộ Tài chính đề xuất bỏ cụm từ “áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế”. Thay vào đó, đối tượng được xóa nợ là các khoản nợ quá 5 năm kể từ hết thời hạn nộp thuế mà cơ quan quản lý thuế đã áp dụng biện pháp cưỡng chế cuối cùng theo quy định.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng bổ sung quy định: Trong hai năm tiếp theo kể từ ngày thực hiện xóa nợ, người sáng lập doanh nghiệp, người đại diện theo pháp luật không được thành lập doanh nghiệp mới, trừ trường hợp người nộp thuế thực hiện nộp đủ số tiền thuế theo quyết định xóa nợ vào ngân sách Nhà nước.
Bộ Tài chính cũng đề xuất xóa các khoản nợ “không có đối tượng để thu”. Theo đó, Bộ Tài chính cho rằng, từ 1-7-2007 đến 31-12-2012, nền kinh tế trong nước liên tục gặp nhiều khó khăn, thách thức, áp lực lạm phát và bất ổn kinh tế vĩ mô lớn, sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn khiến nhiều người nộp thuế kinh doanh thua lỗ.
Khi gặp khó khăn, kinh doanh thua lỗ hoặc bị điều tra, nhiều người nộp thuế đã không thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục tạm ngừng kinh doanh, ngừng kinh doanh, giải thể.
Trong khi đó, số nợ thuế đã phát sinh từ trước thời điểm ngừng kinh doanh (mặc dù đã áp dụng biện pháp cưỡng chế nhưng chưa thu hồi được) liên tục tăng thêm do phát sinh tiền chậm nộp thuế trong khi người nộp thuế không có khả năng trả nợ do đã ngừng kinh doanh, giải thể.
Vì vậy, để giảm số nợ ảo thực tế không thể thu hồi, dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi đề nghị bổ sung quy định: Các khoản nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt không còn đối tượng để thu và đã quá 5 năm kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế thì thuộc trường hợp được xóa nợ.
