Xử lý “khủng hoảng” tại Tập đoàn Vinashin:

Tình hình trong tầm kiểm soát

(ANTĐ) - Tâm điểm của cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 7-2010 diễn ra chiều qua, 4-8 là bản Thông báo về tình hình hoạt động và chủ trương, giải pháp để ổn định, phát triển Tập đoàn Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin) do Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc trình bày.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng: Những cá nhân sai phạm phải được xử lý nghiêm minh Trao đổi với báo chí tại phiên họp Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng nhấn mạnh quyết tâm của Chính phủ trong việc xây dựng ngành cơ khí đóng tàu. Ông nói: “Tình hình vẫn trong tầm kiểm soát, chưa trượt khỏi tay chúng ta. Tổng tài sản của Vinashin trị giá hơn 5 tỷ USD, nếu tái cơ cấu hợp lý thì sẽ giữ được ngành công nghiệp tàu thủy chứ nếu cho phá sản thì các dự án, công trình dở dang sẽ chỉ còn là sắt vụn...”. Phó Thủ tướng cũng khẳng định, các giải pháp của Chính phủ là khả thi, có cơ sở. Tuy nhiên, Vinashin giai đoạn tới sẽ phải thu hẹp đầu tư ngoài ngành, không sản xuất xi măng hay kinh doanh du lịch, làm vận tải biển nữa, chỉ tập trung vào đóng, sửa chữa tàu và công nghiệp phụ trợ. Sơ bộ tính toán, đến năm 2012, sẽ hết lỗ. Đến 2013, 2014 bắt đầu có lãi và 2015 sẽ phát triển ổn định. Chính phủ cũng xác định, phải rất sòng phẳng trong các khoản nợ của Vinashin. Tập đoàn sẽ phải bán bớt các công ty con ngoài ngành nghề chính để thu hồi vốn trả nợ. Liên quan tới xử lý trách nhiệm, Phó Thủ tướng cho biết, các đơn vị, cá nhân có sai phạm, gây hậu quả nghiêm trọng đều phải được xử lý, kỷ luật nghiêm minh. Riêng về cá nhân ông Phạm Thanh Bình, nguyên Chủ tịch HĐQT Vinashin, Phó Thủ tướng cho biết: “Người đứng đầu tập đoàn đương nhiên phải chịu trách nhiệm trực tiếp. Các cơ quan hữu trách đang kiểm tra, điều tra nhằm xem xét mức độ sai phạm tới đâu để xử lý nghiêm minh”.

Nợ tới 86.000 tỷ đồng

Theo ông Nguyễn Xuân Phúc, một trong những nội dung quan trọng tại phiên họp lần này là Chính phủ đã nghe, thảo luận về tình hình cũng như giải pháp để ổn định, phát triển Tập đoàn Vinashin. Theo Thông báo chính thức của Văn phòng Chính phủ, đến tháng 6-2010, tổng tài sản của Vinashin khoảng 104.000 tỷ đồng nhưng tổng số nợ là 86.000 tỷ đồng. Phân tích những yếu kém của tập đoàn này, Chính phủ đánh giá, vốn điều lệ thấp lại sử dụng vốn dàn trải nên tỷ lệ nợ phải trả trên vốn chủ sở hữu gần 11 lần, rơi vào tình trạng mất cân đối tài chính nghiêm trọng, đứng trước nguy cơ phá sản, sản xuất đình đốn, công nhân chuyển việc, bỏ việc gần 17.000 người, mất việc gần 5.000 người...

Theo Chính phủ, ngoài nguyên nhân do ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng kinh tế 2008, thì công tác dự báo còn nhiều bất cập nên việc lập kế hoạch phát triển sản xuất, kinh doanh và kế hoạch đầu tư không chính xác, các dự án quá nhiều, dàn trải, vượt khả năng cân đối tài chính, có dự án chưa thật cần thiết. Kết quả, hầu hết các dự án đầu tư đều triển khai dở dang, đầu tư phát triển đội tàu trong đó có những tàu mua của nước ngoài quá cũ, hoạt động kém hiệu quả, phát triển nhanh nhiều doanh nghiệp, góp vốn ra ngoài ngành sản xuất kinh doanh quá rộng, cho vay và bảo lãnh cho các công ty liên kết vay nhiều đơn vị không có hiệu quả...

Về nguyên nhân của tình trạng trên, Chính phủ nhận định, ngoài yếu tố khách quan do khủng hoảng kinh tế thế giới, những yếu kém và sai phạm nghiêm trọng của lãnh đạo Tập đoàn Vinashin là lý do trực tiếp, chủ yếu. Trong đó, năng lực quản trị, dự báo yếu kém, quản lý tài chính, đầu tư lỏng lẻo, kém hiệu quả, nhiều quyết định trái quy định pháp luật. Đã vậy, lãnh đạo tập đoàn còn báo cáo không đúng thực trạng cũng như quyết định nhiều dự án đầu tư ngoài quy hoạch, không đúng pháp luật... đã làm cho Vinashin thua lỗ, không vay được vốn, mất khả năng chi trả, không còn vốn để hoạt động.

Quyết liệt tái cơ cấu

Để tháo gỡ khó khăn tại Vinashin, Chính phủ chủ trương tái cơ cấu toàn diện với sự hỗ trợ trực tiếp, mạnh mẽ từ kinh tế Nhà nước và của các định chế tài chính tín dụng để duy trì và từng bước ổn định, phát triển Tập đoàn Vinashin với hiệu quả ngày càng cao, trả được nợ, thu hồi được vốn và làm được vai trò nòng cốt của ngành tàu biển, với mục tiêu ít thiệt hại nhất và có lợi nhất về kinh tế, chính trị, xã hội của đất nước.

Về tài chính, trước hết tập đoàn có trách nhiệm, chủ động, tích cực giải quyết các vấn đề về tài chính của mình thông qua việc thu hồi thoái vốn, cổ phần hóa, bán, chuyển giao dự án ngoài ngành chính để có nguồn tài chính phục vụ cho yêu cầu duy trì và phát triển sản xuất. Đồng thời, Nhà nước sẽ cấp đủ vốn điều lệ từ Quỹ hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp, bằng các nguồn tài chính thích hợp cho tập đoàn vay để trả nợ nước ngoài đến hạn, cơ cấu lại nợ tín dụng, hoàn thành các dự án dở dang, các con tàu đang đóng để đưa vào sử dụng, để bán và sẽ hoàn trả vốn vay từ kết quả sản xuất kinh doanh.

Thông báo của Chính phủ cũng nêu rõ, việc xử lý các sai phạm cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, điều tra xử lý nghiêm minh, đúng quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước kịp thời ổn định, chấn chỉnh nội bộ và không để ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của tập đoàn. Chính phủ sẽ thành lập Ban chỉ đạo do một Phó Thủ tướng phụ trách, với thành phần gồm có lãnh đạo các bộ, ban, ngành liên quan để tổ chức chỉ đạo có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp ổn định tình hình tại Vinashin.

Ngọc Khánh