Thông điệp của hội chứng vàng da
(ANTĐ) - Da được coi là một trong những bộ phận quan trọng nhất của cơ thể, có nhiệm vụ bao bọc, che chở cơ thể khỏi sự tác động và ảnh hưởng không có lợi từ môi trường bên ngoài. Ngoài ra, da nhiều khi còn biết phản ánh tình trạng sức khỏe của cơ thể…
 |
| Nội soi tắc nghẽn đường dẫn mật - nguyên nhân gây vàng da (ảnh minh họa) |
Vàng da bệnh lý
Da có màu vàng có thể là màu cố hữu của chủng tộc con người hoặc cũng có thể do tác động khách quan như ăn nhiều các loại thức ăn có sắc tố vàng. Vậy thì khi nào vàng da là dấu hiệu của bệnh tật trong cơ thể? Vàng da sẽ là dấu hiệu của những căn bệnh về gan và mật nếu đi kèm thêm một số những dấu hiệu khác như nước tiểu sẫm màu giống nước vôi, niêm mạc mắt, lưỡi, miệng cũng có màu vàng.
Đối với những dấu hiệu mà ai cũng có thể tự nhận biết như trên thì khi phát hiện ra cần đến ngay các cơ sở y tế để làm xét nghiệm nhằm xác định nguyên nhân nào gây vàng da.
Vàng da là biểu hiện của tình trạng tăng sắc tố mật (bilirubin) trong máu. Do đó nếu bạn mắc phải hội chứng vàng da nghĩa là tuyến gan, mật của bạn chắc chắn có vấn đề. Thường thì có 2 nguyên nhân gây vàng da chính, đó là do tắc nghẽn đường dẫn mật hoặc do tổn thương tế bào gan. ở trường hợp thứ nhất, nếu bạn bị vàng da do tắc nghẽn đường dẫn mật thì có thể đã mắc phải những căn bệnh như: Ung thư đầu tụy, u đường mật ngoài gan, ung thư đường mật trong gan, sỏi đường mật… với những biểu hiện đặc trưng có thể nhận biết.
Những dấu hiệu cụ thể
+ Ung thư đầu tụy: Thường xảy ra ở nam giới trên 60 tuổi. Những người có tiền sử viêm tụy mạn tính hoặc đái tháo đường thì càng có nguy cơ mắc bệnh này cao. Những biểu hiện chính là thể trạng suy giảm, da có màu vàng đậm.
+ U đường mật ngoài gan: Người bệnh có dấu hiệu tắc mật tăng dần, những cơn đau quặn ở gan và đi kèm là những cơn sốt.
+ Ung thư đường mật trong gan: Triệu chứng vàng da diễn ra rất chậm và phải để ý cùng với quan sát thời gian dài thì mới nhận ra. Căn bệnh này thường kết hợp với một bất thường bẩm sinh trong đường mật như viêm xơ đường mật nguyên phát…
+ Sỏi đường mật: Khởi đầu bệnh điển hình là những cơn đau, sốt, da chuyển màu vàng. Khi đi khám thấy gan phồng to, túi mật cũng to và đau.
Ngoài ra còn có một số những nguyên nhân khác cũng có thể làm tắc đường dẫn mật như ung thư túi mật, ung thư gan, lao gan, sán lá gan… Trường hợp thứ hai, nếu tế bào gan bị tổn thương thì cũng làm tăng nồng độ sắc tố mật trong máu qua đó gây vàng da. Do đó tất cả những nguyên nhân gây tổn thương tế bào gan thì đều có thể xem là nguyên nhân gây vàng da, chẳng hạn như:
+ Viêm gan cấp do virus: Bệnh tiến triển qua hai giai đoạn: Giai đoạn trước vàng da với biểu hiện giống cúm, giai đoạn vàng da với các biểu hiện vàng da rõ, phân biệt được màu, gan và lách to ra nhưng không đau.
+ Viêm gan cấp do dùng thuốc: Có tiền sử dùng một số loại thuốc như paracetamol, rifamicin… có kèm các biểu hiện như ngứa, sốt.
+ Một số nguyên nhân khác như xơ gan mật tiền phát, ứ mật tái phát lành tính…
Có rất nhiều nguyên nhân gây vàng da, nhưng những nguyên nhân hay gặp nhất theo thứ tự là viêm gan do virus, sỏi mật, xơ gan, u đầu tụy, u đường mật… Đồng nghĩa với việc phải điều trị theo nguyên nhân gây bệnh, do đó cần tuyệt đối thực hiện theo sự chỉ dẫn của các bác sĩ chuyên khoa.
BS Nguyễn Thiết
