Kỳ vọng "sự trở lại" của xăng sinh học E5

ANTD.VN - Việc chấm dứt sử dụng xăng RON 92 được xem là cơ hội lớn để xăng sinh học E5 được tiêu thụ rộng rãi trên thị trường. 

Xăng E5 sẽ thay thế xăng RON 92 từ ngày 1-1-2018

Theo thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng tại cuộc họp về việc thực hiện Đề án phát triển nhiên liệu sinh học và lộ trình áp dụng tỉ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống, xăng RON 92 sẽ chỉ được tồn tại đến hết ngày 31-12. Sau thời điểm này, xăng sinh học E5 sẽ được bán trên toàn quốc thay thế hoàn toàn cho xăng RON 92.

Nhiều lợi ích 

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, phương án “giải cứu” 3 dự án nhiên liệu sinh học thua lỗ gồm: Nhà máy Nhiên liệu sinh học ethanol Dung Quất, ethanol Bình Phước và ethanol Phú Thọ là tìm đối tác đầu tư để sớm đưa sản phẩm ra thị trường. Như vậy, lộ trình triển khai xăng E5 đồng loạt trên cả nước từ 1-1-2018 được xem như lời giải cho bài toán đầu ra sản phẩm của các nhà máy sản xuất ethanol nêu trên. Đồng thời, nỗi lo thiếu nguyên liệu phối trộn xăng E5 cũng được giải quyết. 

Đánh giá dưới góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Tiu, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty Cổ phần Xăng dầu Tự Lực 1 (Hà Nội) cho rằng: “Việc “khai tử” xăng RON 92 sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho xăng E5. Đây đúng là cơ hội hiếm có cho 3 dự án ethanol không hiệu quả được “hồi sinh”. Không chỉ hàng nghìn tỷ đồng đã đầu tư vào các dự án trên có cơ hội phát huy hiệu quả, mà ngay cả người dân ở các vùng trồng sắn nguyên liệu cũng mừng vì bán được sản phẩm”.

“Nếu xăng E5 có chất lượng đảm bảo, được triển khai thành công trên cả nước thì quá tốt, vì sử dụng loại xăng này vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa mang lại hiệu quả kinh tế, trong đó bao gồm cả việc các nhà máy nghìn tỷ đồng được vận hành trở lại, tài sản là phương tiện của người sử dụng được an toàn, không hỏng hóc và giá bán rẻ hơn so với xăng RON 92 trước đây”.

PGS.TS Đặng Đình Đào, (Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển, trường ĐH Kinh tế quốc dân)

Đồng quan điểm này, PGS.TS Đặng Đình Đào, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế và Phát triển, trường ĐH Kinh tế quốc dân cho hay: “Nếu xăng E5 có chất lượng đảm bảo, được triển khai thành công trên cả nước thì quá tốt, vì sử dụng loại xăng này vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa mang lại hiệu quả kinh tế, trong đó bao gồm cả việc các nhà máy nghìn tỷ đồng được vận hành trở lại, tài sản là phương tiện của người sử dụng được an toàn, không hỏng hóc và giá bán rẻ hơn so với xăng RON 92 trước đây”.

Cũng theo vị chuyên gia này thì việc áp đặt thời điểm khai điểm “khai tử” xăng RON 92 sẽ tạo nhiều cơ hội để triển khai thành công xăng E5, bởi khi ấy người dùng sẽ buộc phải lựa chọn, hoặc xăng E5, hoặc xăng RON 95. Trên thế giới, nhiều nước đã bán đại trà xăng E5, nhưng thực tiễn tại Việt Nam đặt ra yêu cầu xăng E5 phải đảm bảo chất lượng, giá phải cạnh tranh thì mới chiếm được cảm tình của người tiêu dùng. Tuy nhiên, PGS. TS Đặng Đình Đào vẫn bày tỏ lo ngại tiến độ đưa các nhà máy ethanol hoạt động trở lại sẽ chậm hơn thời điểm ngày 1-1-2018. 

Theo tính toán của một doanh nghiệp xăng dầu đầu mối, hiện xăng E5 chỉ bán được một lượng rất thấp, khoảng 2.000m3/tháng, trong khi xăng RON 92 là dao động từ 40.000-50.000 m3/tháng. Do đó, khi xăng RON 92 không còn lưu hành, cơ hội sẽ chia đều cho cả xăng RON 95 và E5. Đại diện doanh nghiệp này cũng tin tưởng là giải pháp đồng bộ để cứu các nhà máy ethanol kém hiệu quả và lộ trình triển khai xăng E5 là khá hợp lý, doanh nghiệp không còn quá lo thiếu nguồn cung E5.

Giá xăng E5 sẽ thấp hơn nữa?

Hiện nay, giá bán lẻ xăng RON 92 và xăng E5 đang chênh lệch hơn 200 đồng/lít. Có những thời điểm, mức chênh này lớn hơn tùy thuộc vào biến động của giá nguyên liệu đầu vào. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng mức chênh lệch này chưa đủ để khuyến khích người tiêu dùng sử dụng xăng E5, nhất là khi mối hoài nghi về chất lượng loại xăng này vẫn còn lớn. 

Theo Luật Thuế bảo vệ môi trường, thuế này chỉ thu đối với xăng nguồn gốc hóa thạch và không thu thuế đối với ethanol (E100). Còn đối với xăng, dầu sinh học có tỷ lệ phối trộn ethanol 4-5% (xăng E5, dầu B5) và tỷ lệ phối trộn 10% (xăng E10, dầu B10) thì chỉ thu thuế bảo vệ môi trường theo tỷ lệ xăng, dầu gốc hóa thạch, nghĩa là mức thuế sẽ là 95% hoặc 90%.

Nhưng để khuyến khích sử dụng xăng E5, cơ quan soạn thảo sửa đổi Luật Thuế bảo vệ môi trường mới đây đã đề nghị bổ sung quy định mức thuế bảo vệ môi trường theo 2 phương án. Phương án 1, đối với sản phẩm phối trộn tỉ lệ 5%, mức thuế bằng 80% mức thuế cụ thể của xăng gốc hóa thạch và dầu diesel tương ứng. Đối với sản phẩm phối trộn ở mức 10%, mức thuế bằng 70% mức thuế cụ thể của xăng gốc hóa thạch và dầu diesel tương ứng, nghĩa là thuế bảo vệ môi trường của xăng sinh học sẽ giảm xuống so với hiện hành.

Khi đó, mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng gốc hóa thạch là 3.000 đồng/lít thì đối với xăng E5, mức thuế này là 2.400 đồng/lít, giảm 600 đồng/lít so với xăng hóa thạch. Mức thuế bảo vệ môi trường đối với xăng E10 là 2.100 đồng/lít, giảm 900 đồng/lít so với xăng gốc hóa thạch.

Còn phương án 2 sẽ có ưu đãi thấp hơn phương án 1, mức thuế bảo vệ môi trường sẽ lần lượt giảm 300 đồng/lít và 600 đồng/lít đối với xăng E5 và E10. Bộ Tài chính chọn phương án 1 để thực sự tạo ra khoảng cách giá giữa xăng E5 và xăng RON truyền thống.

Tính toán cho thấy, theo phương án 1, giá xăng E5 sẽ thấp hơn xăng RON 92 khoảng 1.000 đồng/lít, và thấp hơn xăng RON 95 khoảng 1.700 đồng/lít. Mức chênh lệch này được cho là sẽ “tiếp sức” cho xăng E5 trong hành trình đến với đông đảo người tiêu dùng.

Xăng E5 không gây cháy nổ động cơ

Theo các chuyên gia, xăng E5 được pha chế từ 95% xăng A92 và 5% Ethanol khan (99,5%), thành phần 5% Ethanol có trong xăng sinh học thực chất là cồn công nghiệp. Các nguyên liệu để pha chế xăng E5 đều được giám định chất lượng bởi các trung tâm tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng trước khi nhập kho và đạt tiêu chuẩn Việt Nam.

Do Ethanol có trị số Octane (RON) cao tới 108 - 109 nên khi pha vào xăng sẽ làm tăng trị số Octane (tăng khả năng chống kích nổ của nhiên liệu). Thêm vào đó, xăng E5 có hàm lượng ôxy cao hơn xăng thông dụng, giúp quá trình cháy trong động cơ diễn ra triệt để hơn, tăng công suất, giảm tiêu hao nhiên liệu, đồng thời giảm thiểu phát thải các chất độc hại trong khí thải động cơ (CO và HC) và khả năng tăng tốc của xe cũng tốt hơn.

Quá trình sử dụng E5 rất thuận tiện, không cần phải điều chỉnh động cơ khi chuyển đổi giữa nhiên liệu E5 và xăng thông thường.

Cần đầu tư thêm các trạm phối trộn xăng E5

Đại diện một doanh nghiệp xăng dầu cho biết, chi phí đầu tư cho một trạm phối khoảng 10-20 tỷ đồng. Số tiền này vượt quá khả năng của không ít doanh nghiệp. Chưa kể, để hoàn thành một trạm phối trộn phải mất 8-9 tháng nhập khẩu thiết bị, lắp đặt, vận hành thử…

Hiện nay, cả nước có khoảng 17 trạm phối trộn xăng E5, chủ yếu ở phía Nam. Để đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng E5 trên cả nước cần có 26 trạm phối trộn. Do đó, cần có biện pháp để doanh nghiệp đầu tư các trạm này.