- Vay tiền trực tuyến P2P: Nhanh nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro vì chưa có hành lang pháp lý
- Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: 53% doanh nghiệp không có lợi nhuận, có phải do vốn mỏng
Tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam, chuyên đề Thị trường vốn – tài chính sáng nay, 21/8, ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc phát triển, Trường Đại học Fulbright Việt Nam cho biết, hiện nay mới chỉ các doanh nghiệp quy mô lớn, quy mô trung bình mới tiếp cận được nguồn vốn chính thức trên thị trường.
Trong khi đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn gặp nhiều khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn và buộc phải sử dụng đến nguồn “tín dụng đen”.
Phân tích kỹ hơn, ông Nguyễn Kim Hùng - Giám đốc Công ty CP tái cấu trúc doanh nghiệp Việt cho biết trung bình vốn thực các doanh nghiệp vừa và nhỏ chỉ chiếm khoảng 20-30%. Vay ngân hàng là rất khó vì bản thân doanh nghiệp còn thiếu minh bạch. Do đó, họ phải tìm đến vốn từ bạn bè, người thân hoặc tiếp cận nguồn vốn phi chính thức khác còn gọi là “tín dụng đen”.
“Tín dụng đen hiện rất dễ tiếp cận, chỉ cần tìm kiếm cụm từ “cho vay vốn” trên internet sẽ ra khoảng 20 triệu kết quả. Có những doanh nghiệp vừa và nhỏ mà tới 60% tổng vốn sản xuất kinh doanh là vốn từ tín dụng đen” – ông Hùng nói.
Cũng theo ông Hùng, chi phí sử dụng vốn phi chính thức có lãi suất rất cao. Đây là thị trường khá nhạy cảm để đề cập nhưng lại đang hiện diện rõ ràng, công khai.
Vì vậy, ông Hùng đề xuất Chính phủ cần tạo ra khung pháp lý để giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ có thể tiếp cận nguồn vốn này một cách hợp lệ bởi chi phí sử dụng vốn lên đến trên 10% nhưng chưa được hoạch định vào chi phí hợp lệ.
Lý giải nguyên nhân tín dụng đen nở rộ, ông Hà Huy Tuấn - Phó Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia cho rằng: Nguyên nhân thứ nhất là do nhu cầu của người dân. Vay theo hình thức này khá nhanh gọn, không vướng điều kiện chặt chẽ như của ngân hàng.
Thứ hai, có tình trạng dùng nguồn vay từ tín dụng đen trả nợ ngân hàng. Ba nữa là trong thời gian vừa qua, sự phát triển công nghệ thông tin khiến cho cách tiếp cận trực tiếp giữa bên có nhu cầu vay và cho vay càng trở nên thuận tiện. Thứ tư là vấn đề khơi thông nguồn vốn, nhiều người không muốn gửi ngân hàng mà cho vay bên ngoài để có lãi suất cao hơn.
Do đó, theo ông Tuấn, tín dụng đen không hẳn là xấu, vì nó xuất phát từ nhu cầu thực tế. Vấn đề là phải tìm giải pháp quản lý nó.
Các chuyên gia cho rằng doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn khó tiếp cận thị trường vốn
Đồng quan điểm, ông Warrick Cleine - Chủ tịch kiêm CEO Công ty Kiểm toán KPMG tại Việt Nam và Campuchia cũng cho rằng tín dụng đen không hoàn toàn là xấu vì nó góp phần tạo điều kiện cho người vay tiền. Do đó, nhà nước cần có biện pháp quản lý thị trường này hiệu quả.
Ngoài ra, theo vị chuyên gia này, các ngân hàng cần có thủ tục gọn nhẹ để người dân tiếp cận khoản vay một cách hiệu quả.
Còn chuyên gia Ngân hàng Thế giới - ông A. Alatabani thì gợi ý giải pháp giúp doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận nguồn vốn dễ dàng hơn, thông qua các kênh tín dụng khác như: các gói sản phẩm thuê mua tài sản, hoặc các công cụ khác như Fintech.
Đồng ý cho rằng Fintech sẽ là một giải pháp giúp doanh nghiệp tiếp cận vốn dễ dàng hơn, hạn chế tín dụng đen, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, cơ quản quản lý sẽ sớm hoàn thiện khuôn khổ pháp lý để thúc đẩy Fintech phát triển tại Việt Nam. Hiện Ngân hàng Nhà nước cũng đã thành lập Ban chỉ đạo Fintech.
Tuy nhiên, Phó Thống đốc cũng cho biết cả nước đang có hơn 40 công ty Fintech nhưng 60% trong số này hoạt động chủ yếu ở lĩnh vực thanh toán, còn các phân khúc khác như cho vay, ngân hàng số còn hạn chế.
