Hàng chục nghìn container phế liệu vô chủ ăn vạ cảng biển: Bộ Tài chính đề xuất phương án xử lý

ANTD.VN - Bộ Tài chính vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ các giải pháp nhằm kịp thời ngăn chặn nguy cơ ô nhiễm môi trường và tháo gỡ tình trạng ùn ứ hàng hóa tại cảng biển.

Đánh giá của Bộ Tài chính cho thấy thực trạng nhập khẩu phế liệu thời gian qua tiềm ẩn nhiều nguy cơ rủi ro về môi trường, dễ cất giấu hàng cấm.

Nguy cơ này xuất phát từ việc năm 2018, Trung Quốc thực hiện chính sách cấm nhập khẩu rác thải, phế liệu từ nhựa, nilon… Từ đó, Việt Nam và các quốc gia Đông Nam Á có nguy cơ trở thành công trường chế biến các loại rác thải, phế liệu để cung cấp cho Trung Quốc.

Những năm gần đây, nhu cầu nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu trong các ngành sản xuất nhựa, giấy, thép có xu hướng gia tăng mạnh; điều này cũng đi kèm với nguy cơ các đối tượng lợi dụng gian lận.

Tính từ năm 2017 đến nay, toàn ngành Hải quan đã phát hiện hàng trăm vụ vi phạm liên quan đến hoạt động nhập khẩu phế liệu với nhiều phương thức, thủ đoạn đa dạng. Hành vi chủ yếu là làm giả hồ sơ, con dấu; nhập khẩu phế liệu không đáp ứng tiêu chuẩn điều kiện nhập khẩu, cất giấu hàng cấm nhập khẩu, hàng có giá trị, thuế suất cao… trong các lô hàng phế liệu.

Trước thực trạng đó, Bộ Tài chính đã đề xuất Thủ tướng Chính phủ nhiều giải pháp nhằm kịp thời ngăn chặn nguy cơ ô nhiễm môi trường cũng như tháo gỡ tình trạng ùn ứ tại cảng biển.

Hàng chục nghìn container phế liệu đang tồn động tại các cảng biển Việt Nam

Cụ thể, cơ quan này kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường rà soát các hồ sơ xin cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất và thông báo cơ quan Hải quan danh sách doanh nghiệp đủ điều kiện. Đồng thời Bộ Tài nguyên và Môi trường cần sửa đổi một số văn bản liên quan đến cấp Giấy xác nhận đủ điều kiện bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu…

Bên cạnh đó, Bộ Tài chính đề xuất Chính phủ giao Bộ Giao thông vận tải phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn doanh nghiệp kinh doanh cảng trong việc kiểm tra Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường.

Bộ Công Thương được đề xuất nghiên cứu, công bố danh mục chi tiết hàng hóa đã qua sử dụng cấm nhập khẩu theo hướng hạn chế tối đa việc nhập khẩu các loại hàng hóa đã qua sử dụng.

Cũng nhằm ngăn chặn tình trạng nhập khẩu “rác thải” vào Việt Nam, trong tháng 6, Tổng cục Hải quan đã ban hành 2 văn bản chỉ đạo các đơn vị hải quan địa phương siết chặt quản lý phế liệu nhập khẩu.

Động thái này của các cơ quan quản lý trong bối cảnh hàng chục nghìn container vô chủ đang tồn đọng tại các cảng biển Việt Nam, trong đó đa phần là phế liệu. Theo báo cáo của Cục Hàng hải Việt Nam (Bộ Giao thông Vận tải), đến ngày 31/5/2018, số container hàng hóa chậm luân chuyển có nguy cơ tồn đọng tại các cảng biển Việt Nam là 27.944, trong đó khu vực cảng biển Hải Phòng có 6.753 container; khu vực cảng biển TP.HCM có 14.658 container; khu vực cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu có 6.533 container…

Ngày 5/6/2018, Văn phòng Chính phủ đã có công văn 5290/VPCP-KTTH  thông báo thực trạng Trung Quốc cấm, ngăn chặn nhập phế liệu vào nước này dẫn tới nguy cơ phế liệu sẽ nhập ồ ạt về Việt Nam.

Văn bản truyền đạt chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ: Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Công Thương, Giao thông vận tải căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương rà soát, siết chặt hoạt động nhập khẩu phế liệu vào Việt Nam; đồng thời tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động mua bán, chế biến phế liệu, đảm bảo an toàn môi trường.