Đề xuất tăng thuế bảo vệ môi trường lên kịch khung

ANTD.VN - Thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với mặt hàng xăng có thể sẽ tăng từ 3.000 đồng hiện tại lên 4.000 đồng/lít vào tháng 7/2018.

Bộ Tài chính vừa đưa ra lấy ý kiến về dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ quốc hội về Biểu thuế bảo vệ môi trường. Trong đó, điểm đáng chú ý là Bộ Tài chính đề nghị tăng thuế BVMT với xăng từ 3.000 đồng/lít lên mức kịch khung cho phép là 4.000 đồng/lít.

Dầu diesel tăng từ 1.500 đồng/lít lên kịch trần 2.000 đồng/lít… Dầu mazut, dầu nhờn tăng từ 900 đồng/lít lên 2.000 đồng/lít; mỡ nhờn tăng từ 900 đồng/kg lên 2.000 đồng/kg...

Ứng phó với lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu

Lý giải cho đề xuất này, Bộ Tài chính cho rằng hiện Việt Nam phải thực hiện lộ trình cắt giảm mức thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt đối với các mặt hàng xăng dầu theo cam kết tại các Hiệp định tự do thương mại.  Do đó, số thu từ hoạt động nhập khẩu xăng dầu liên tục giảm qua các năm.

Cụ thể, số thu năm 2016 từ ASEAN là 5,8 nghìn tỷ đồng, giảm 57% so với năm 2015 (13,5 nghìn tỷ đồng); từ Trung Quốc là 898 tỷ đồng, giảm 76% so với năm 2015 (3.712 tỷ đồng). Năm 2017, số thu từ hoạt động nhập khẩu xăng dầu từ các thị trường này tiếp tục giảm, trong đó từ ASEAN giảm 97% so với năm 2016...

Cùng với đó, giá dầu thô trên thị trường thế giới có xu hướng giảm sẽ làm giảm đáng kể nguồn thu NSNN trong ngắn hạn. Bộ Tài chính cho rằng, để phù hợp với lộ trình cắt giảm thuế nhập khẩu theo các cam kết quốc tế; ứng phó với tình hình giá dầu thế giới biến động khó lường nhiều nước đã nghiên cứu điều chỉnh chính sách thuế theo hướng tăng và mở rộng đối tượng để đảm bảo nguồn thu cho NSNN.

Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng khẳng định hiện nay, giá bán lẻ xăng dầu ở Việt Nam cơ bản đang thấp hơn so với các nước có chung đường biên giới nói riêng và nhiều nước khác trong khu vực ASEAN và Châu Á nói chung.

Theo bảng xếp hạng của trang web Global Petrol Prices vào ngày 27/11/2017, giá bán lẻ xăng của Việt Nam đứng thứ vị trí 45 từ thấp đến cao trong tổng số 167 quốc gia (thấp hơn 122 nước) với mức giá là 18.580 đồng/lít, thấp hơn so với 3 nước có chung đường biên giới với Việt Nam (thấp hơn Lào là 5.304 đồng/lít, Campuchia là 2.988 đồng/lít, Trung Quốc là 1.650 đồng/lít)...

Mức thuế BVMT 4.000 đồng/lít là mức thuế kịch khung với mặt hàng xăng theo quy định hiện hành

Bộ Tài chính cũng cho rằng: Xăng, dầu là sản phẩm có chứa nhiều chất gây ô nhiễm môi trường như chì, lưu huỳnh, benzen, hydrocacbon thơm, hydrocacbon nặng và một số phụ gia...

Do đó, bộ này cho rằng cần thiết điều chỉnh nâng mức thuế BVMT đối với xăng dầu nhằm nâng cao hơn nữa trách nhiệm và nhận thức của tổ chức, cá nhân đối với môi trường, khuyến khích sản xuất, sử dụng sản phẩm thay thế, thân thiện với môi trường (như xăng dầu sinh học).

Tăng thuế, giá xăng sẽ tăng bao nhiêu?

Trong bản Báo cáo đánh giá tác động, Bộ Tài chính cho biết, theo Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 3/9/2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu thì thuế BVMT là một trong các yếu tố cơ bản cấu thành giá cơ sở (là căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước điều hành giá bán lẻ xăng dầu).

Theo đó, với phương án điều chỉnh mức thuế BVMT đối với xăng dầu chỉ tăng 1.000 đồng/lít đối với xăng, nếu giá dầu thô không biến động nhiều, các yếu tố khác cấu thành giá cơ sở xăng dầu không thay đổi thì đối với xăng, tỷ lệ tăng thuế BVMT trong giá bán khoảng 4,9%; đối với dầu diesel khoảng 3,2%; đối với dầu mazut khoảng 8,9%; đối với dầu nhờn khoảng 0,6% và đối với mỡ nhờn khoảng 2,3% .

Tuy nhiên, do xăng dầu là sản phẩm chứa các chất hóa học gây ảnh hưởng xấu đến môi trường trên diện rộng ngay cả khi không sử dụng nên việc điều chỉnh tăng mức thuế BVMT đối với xăng dầu sẽ khuyến khích sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả; chuyển dần sang sản xuất, sử dụng sản phẩm, nhiên liệu thân thiện với môi trường, qua đó giảm bớt các tác động tiêu cực đến môi trường.

Cụ thể, Bộ Tài chính tính toán, với mức thuế BVMT hiện hành đối với xăng gốc hóa thạch là 3.000 đồng/lít thì mức thuế BVMT đối với xăng E5 thấp hơn mức thuế BVMT đối với xăng gốc hóa thạch là 150 đồng/lít. Với mức thuế BVMT đối với xăng gốc hóa thạch dự kiến là 4.000 đồng/lít thì mức thuế BVMT đối với xăng E5 thấp hơn mức thuế BVMT đối với xăng gốc hóa thạch là 200 đồng/lít. Từ đó, giá xăng E5 sẽ thấp hơn giá xăng gốc hóa thạch.

Theo đó, việc tăng mức thuế BVMT đối với xăng gốc hóa thạch như trên sẽ tạo thêm chênh lệch giữa giá xăng E5 và xăng gốc hóa thạch, từ đó góp phần khuyến khích sản xuất và sử dụng xăng sinh học, hạn chế sử dụng nhiên liệu hóa thạch gây ô nhiễm môi trường.

Ngoài ra, việc tăng thuế BVMT đối với xăng dầu như trên sẽ đảm bảo giá bán lẻ xăng dầu của Việt Nam tương đồng với giá bán xăng dầu của các nước trong khu vực, góp phần hạn chế buôn lậu xăng dầu.

Trước đó, trong năm 2017, Bộ Tài chính cũng đã lấy ý kiến dự luật thuế Bảo vệ môi trường (sửa đổi), trong đó có nội dung nâng khung thuế BVMT với xăng dầu lên tối đa 8.000 đồng/lít. Đề xuất này của Bộ Tài chính gặp phải sự phản đối gay gắt từ phía dư luận và các chuyên gia kinh tế.