- Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ: Chậm nhất đầu 2020, Agribank phải IPO
- Áp lực và động lực cho cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước
- Định giá sai đất công: Thất thoát ngân sách - lợi ích cá nhân
Đây là thông tin được ông Đặng Quyết Tiết, Cục trưởng Cục Tài chính Doanh nghiệp (Bộ Tài chính), cho biết tại buổi họp báo chuyên đề về “Kết quả cơ cấu lại, cổ phần DNNN năm 2018, giải pháp đẩy mạnh công tác cơ cấu lại, cổ phần hóa DNNN trong giai đoạn tới”.
Mới cổ phần hóa được 23/64 doanh nghiệp
Theo đó, tính đến hết năm 2018, có 35/526 DNNN được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cơ cấu lại. Việc chậm phê duyệt phương án cơ cấu lại đã và đang ảnh hưởng đến tiến độ triển khai thực hiện và khả năng hoàn thành mục tiêu cơ cấu lại DNNN đề ra theo Quyết định số 707/QĐ-TTg ngày 25.5.2017 của Thủ tướng Chính phủ.
Trong năm 2018, đã có 23 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa với tổng giá trị doanh nghiệp là 31.706 tỷ đồng, trong đó giá trị vốn nhà nước là 16.739 tỷ đồng. Tổng vốn điều lệ theo phương án được cấp có thẩm quyền phê duyệt là 20.278 tỷ đồng, trong đó, Nhà nước nắm giữ 12.118 tỷ đồng; bán cho nhà đầu tư chiến lược 2.540 tỷ đồng; đấu giá công khai 5.429 tỷ đồng, số còn lại bán cho người lao động là 179 tỷ đồng và tổ chức công đoàn 7 tỷ đồng.
Năm 2018, đã có 28 doanh nghiệp thực hiện bán cổ phần lần đầu với giá trị cổ phần bán ra là 13.950 tỷ đồng, thu về 21.827 tỷ đồng.
Theo nhận xét của ông Đặng Quyết Tiến, tiến độ triển khai cổ phần hóa trong năm 2018 còn chậm, chưa đạt được theo kế hoạch.
“Kế hoạch là cổ phần hoá 64 doanh nghiệp, hết năm thực hiện được 23 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa. Kế hoạch năm nay là cổ phần hoá 18 doanh nghiệp, cộng với hơn 40 doanh nghiệp chưa cổ phần hoá từ năm 2018. Nếu không có biện pháp quyết liệt thì không hoàn thành được” – ông Đặng Quyết Tiến nói và cho biết, tính từ đầu năm tới nay, vẫn chưa có doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa.
Theo ông Đặng Quyết Tiến, tình trạng chậm trễ trên có nguyên nhân khách quan do doanh nghiệp phải cổ phần hóa có quy mô lớn, quản lý nhiều tài sản Nhà nước, đặc biệt là đất đai. Hay có những doanh nghiệp còn vướng mắc, phải xử lý vi phạm như Mobifone. “Phải xong vụ Mobifone mua cổ phần AVG thì mới cổ phần hóa được, không thể cổ phần hóa khi vụ việc chưa được xử lý rốt ráo.
Tuy nhiên, cũng có nhiều nguyên nhân chủ quan như quá trình xác lập hồ sơ pháp lý đất đai do UBND địa phương thực hiện còn chậm, kéo dài thời gian hơn so với quy định dẫn đến các doanh nghiệp phải điều chỉnh tiến độ cổ phần hóa. “Nếu địa phương không quyết liệt làm, đủng đỉnh thì các DN chậm là đúng. Đó là Nhà nước chủ quan”, ông Đặng Quyết Tiến nói.
Có doanh nghiệp bán không ai mua
Về vấn đề thoái vốn, ông Đặng Quyết Tiến thông tin, theo quyết định 1232/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, năm 2018 phải thoái vốn tại 181 doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế, năm 2018, việc thoái vốn mới thực hiện được tại 54 doanh nghiệp trong quyết định trên. Trong những tháng đầu năm 2019, chưa có doanh nghiệp trong danh sách thực hiện thoái vốn.
Bột giấy Phương Nam đấu giá nhiều lần nhưng không ai mua
Việc thoái vốn chậm, theo lãnh đạo Cục Tài chính doanh nghiệp, là do “có doanh nghiệp muốn bán nhưng nhưng nhà đầu tư không mua, có doanh nghiệp có dư địa bán thì lại vướng”. Đơn cử như ở Tổng Công ty giấy Việt Nam thoái vốn tại Nhà máy bột giấy Phương Nam, đã đấu giá 3-4 lần mà không có nhà đầu tư mua. Hay như Tổng Công ty Thép Việt Nam muốn thoái vốn ở dự án Gang thép Thái Nguyên giai đoạn 2, có thể bán cả doanh nghiệp, nhưng muốn bán phải xử lý vấn đề tồn tại về tranh chấp pháp lý giữa nhà thầu, chủ đầu tư.
“Vừa qua, kết luận thanh tra dự án Gang thép Thái Nguyên chỉ ra có sai phạm, giờ phải xác định rõ sai phạm mới bán được. Quan trọng phải xử lý tranh chấp giữa đơn vị thi công và chủ đầu tư. Rõ ràng là vấn đề khách quan, không xử lý trong một sớm một chiều được” – ông Đặng Quyết Tiến nói.
Điều quan trọng nhất, theo ông Tiến là phải đảm bảo thoái vốn đúng pháp luật, công khai, minh bạch. “Lỗ mà bán giá cao thì ai mua, phải cắt lỗ. Quan trọng ta phải hiểu đúng pháp luật, nghĩa là nếu anh đầu tư sai, đôn giá từ 10 đồng lên 20 đồng thì ông làm sai phải đền bù. Giá trị là 10 đồng thì ko thể nói em đầu tư 20 đồng thì em được 20, vì trong quá trình đầu tư có vấn đề sai phạm. Phải công khai, minh bạch, thị trường định giá và trả giá như thế nào thì chúng ta định giá như vậy. Ví dụ Nhà máy bột giấy Phương Nam đòi 1.000 tỷ mới bán thì khó vì dự án hoạt động đâu”.
