Chuyên gia kinh tế: Có tình trạng làm "động tác giả" khi tiến hành cổ phần hóa

ANTD.VN - PGS. TS Trần Đình Thiên- chuyên gia kinh tế cho rằng, có tình trạng làm “động tác giả” trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước, nên doanh nghiệp chỉ bán 1% cổ phần, cũng được coi là cổ phần hóa xong.

Cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước còn nhiều ý kiến trái chiều

Ngày 23-9, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức hội thảo công bố kết quả nghiên cứu: "Kinh tế nhà nước và cơ cấu lại DNNN: Đánh giá kết quả thực hiện giai đoạn 2011-2020 và đề xuất phương hướng giải pháp cho giai đoạn 2021-2030".

Ông Phạm Đức Trung- Trưởng ban Ban Nghiên cứu cải cách và phát triển doanh nghiệp (CIEM) cho biết, đến năm 2010, quá trình sắp xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả doanh nghiệp Nhà nước đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Dự kiến từ năm 2011-2020 sẽ chuyển đổi sở hữu của 750 doanh nghiệp Nhà nước thông qua cổ phần hóa. Riêng giai đoạn từ 2016 đến tháng 6-2019, cơ quan chức năng đã chuyển 185 nghìn tỷ đồng, đạt 74% kế hoạch.

Tuy nhiên, đại diện CIEM đánh giá, doanh nghiệp Nhà nước cũng bộc lộ không ít bất cập, như: Hiệu quả đầu tư vốn nhà nước thấp hơn so với các thành phần kinh tế khác, các chỉ tiêu về thu ngân sách, tạo việc làm... ngày càng giảm; Vai trò dẫn dắt, điều tiết hoặc định hướng của doanh nghiệp Nhà nước chưa được thể hiện rõ, sức lan tỏa chưa cao; Chỉ số quay vòng vốn của doanh nghiệp thấp...

"Khái niệm cổ phần hóa mong manh đến mức doanh nghiệp chỉ bán 1% cổ phần, cũng được coi là cổ phần hóa xong. Đó là động tác giả! Cho nên tại sao chúng ta cổ phần hóa nhanh nhưng chuyển đổi sở hữu chỉ 5- 7%"?- ông Trần Đình Thiên nói.

Theo PGS. TS Trần Đình Thiên, cổ phần hóa tại Việt Nam diễn ra nhanh nhưng chuyển đổi sở hữu chỉ 5- 7%. Hơn 10 năm tái cơ cấu, doanh nghiệp Nhà nước không thay đổi được căn bản.

“Một doanh nghiệp hậu cổ phần hóa có kết quả tốt lên, được khen nhưng cái đó không đánh giá được vấn đề cổ phần hóa đúng trọng tâm vì không đánh giá theo các tiêu chí”- vị chuyên gia kinh tế nêu quan điểm.

TS. Nguyễn Đình Cung- chuyên gia Kinh tế, Giám đốc Chương trình AUS4REFORM cho rằng, nhiệm vụ cơ cấu lại doanh nghiệp Nhà nước theo kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016-2020 cần tiếp tục đẩy mạnh theo hướng: DNNN tập trung vào những lĩnh vực then chốt, thiết yếu; những địa bàn quan trọng và quốc phòng, an ninh; những lĩnh vực mà doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác không đầu tư;

Đẩy mạnh cổ phần hóa, bán vốn tại những doanh nghiệp mà Nhà nước không cần nắm hoặc không cần giữ cổ phần chi phối, kể cả những doanh nghiệp đang kinh doanh có hiệu quả.

Bên cạnh đó, cần tách bạch nhiệm vụ sản xuất kinh doanh và nhiệm vụ chính trị, hoàn thiện thể chế để việc cổ phần hóa doanh nghiệp mang lại hiệu quả thực chất.