Cảnh báo sức khỏe từ làm việc ca đêm
(ANTĐ) - Nhiều chuyên gia y khoa đồng ý rằng làm việc ban đêm (trong vòng từ 19h hôm trước đến 7h sáng hôm sau), nhìn ở góc độ sinh học không phải là điều tự nhiên đối với con người. Ngày càng có nhiều nghiên cứu chỉ ra hệ lụy về sức khỏe khi làm việc ca đêm.
Chúng ta đã tiến hóa để trở thành người hoạt động vào ban ngày và ngủ vào ban đêm. Thực tế gần như mọi tế bào trong cơ thể có một nhịp sinh học, tuân theo quy trình sinh học có chu kỳ 24 giờ. Con người cứ thế tồn tại hàng nghìn năm, cho đến khi phát minh ra… bóng đèn, từ đó con người có hoạt động riêng không cần ánh sáng mặt trời, và đó cũng chính là một điều nguy hiểm.
Một số người có thể thay đổi cơ chế ngủ-thức của họ khá dễ dàng. Một số khác lại rất khó ngủ vào ban ngày nên rất mệt mỏi khi cứ phải thức vào ban đêm. Những người này bị “rối loạn công việc ca đêm”, được phân loại như là một chứng rối loạn nhịp sinh học theo cách phân loại quốc tế.
Ngày càng có nhiều nghiên cứu cho thấy những hậu quả của làm việc ca đêm. Nó có liên quan đến tai nạn trong khi làm việc và khi tham gia giao thông, đến bệnh tâm thần và thậm chí là bệnh tim và ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (một tiểu ban của Tổ chức Y tế Thế giới) đã công bố một báo cáo trong năm 2007 trong đó phân loại làm ca đêm như một “chất có thể gây ung thư”.
Lý do là sự “đàn áp” melatonin, được mệnh danh là “hormone bóng đêm” thường đạt đến mức cao nhất trong chu kỳ ngủ đêm. Nếu bạn làm việc dưới ánh sáng đèn ban đêm, cơ thể sản xuất melatonin ít hơn, mà melatonin chính là chất chống ôxy hóa mạnh, thiếu nó thì sự kết nối giữa công việc ban đêm và bệnh ung thư tăng lên.
Câu hỏi đặt ra nếu là “cú đêm”, người ta có thể bảo vệ trước những hệ quả về mặt sức khỏe khi làm ca đêm không? Đối với người làm việc ca đêm, dưới đây là một số mẹo để giúp giảm thiểu chứng mất ngủ và mệt mỏi.
Đầu tiên, nên nhớ rằng ánh sáng là chất kích thích mạnh mẽ nhất để cảnh báo bộ não. Ánh sáng sẽ rất tốt vào ban đêm trong khi bạn đang làm việc nhưng khi đi xe về nhà vào buổi sáng, người làm ca đêm nên đeo kính đen hay che mặt để tự chuẩn bị cho giấc ngủ ở nhà.
Khi ngủ ngày, quan trọng là làm cho môi trường ngủ ban ngày giống ban đêm càng nhiều càng tốt. Tắt hết điện, điện thoại, ngắt kết nối chuông cửa, các thành viên trong gia đình nên tôn trọng giấc ngủ của người đó.
Khi cần có thể sử dụng thêm melatonin. Các nghiên cứu cho thấy melatonin có thể trợ giúp hữu ích cho những người ngủ cố gắng ngủ vào ban ngày, thường có tác dụng sau khi uống 30 phút.
Một điều cần hết sức lưu ý khác là vào ngày nghỉ, người làm việc ca đêm không nên đảo lại nhịp sinh học của mình. Hãy tạo ra một giờ ngủ trung hòa giữa làm việc ca đêm và ngày nghỉ, nghĩa là bạn có cả ngày làm những công việc mà mình thích nhưng nhớ thức khuya hơn một chút để khi quay trở lại làm việc, sự chuyển tiếp sẽ dễ dàng hơn.
Nếu người làm đêm thực sự gặp khó khăn về giấc ngủ ngày (mất ngủ hoặc ngủ li bì), nên sớm đi gặp bác sỹ để có phương pháp điều chỉnh bằng cách dùng thuốc hoặc thậm chí có thể phải thay đổi công việc.
Yến Chi
(Theo CNN)
