- Doanh nghiệp Nhà nước thua lỗ lớn: Giám sát lỏng lẻo, khó xác định trách nhiệm
- Vận tải biển chìm nghỉm, cổ phần hóa Vinalines ế ẩm
- Thương vụ ThaiBev mua lại Sabeco khiến M&A năm 2017 xác lập kỷ lục mới
Trả lời báo chí về vấn đề cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước (DNNN), ông Đặng Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho rằng phần lớn các doanh nghiệp sau khi cổ phần hóa một thời gian đều có kết quả hoạt động tốt hơn trên nhiều mặt về doanh thu, lợi nhuận, quyền lợi cho người lao động…
Quan trọng nhất là doanh nghiệp đã đổi mới được quản trị, tăng tính tự chủ, linh hoạt trong hoạt động, đặc biệt là vấn đề công khai minh bạch thông tin. Điển hình có thể kể đến Petrolimex, Vinamilk, PV Gas, Vietnam Airlines.
Tuy nhiên, ông Đặng Quyết Tiến thừa nhận vấn đề cổ phần hóa hiện vẫn còn chậm so với kế hoạch đề ra, trong đó có 3 nguyên nhân chính bao gồm: Thể chế; thị trường; tổ chức thực hiện và sự quyết tâm của người đứng đầu doanh nghiệp.
Đặc biệt, thời gian qua, việc bàn giao các doanh nghiệp sau cổ phần hóa về Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) còn chậm. Đặc biệt giai đoạn 2016 - 2017, danh mục là 62 doanh nghiệp bàn giao nhưng thực tế chỉ bàn giao được 37 doanh nghiệp. 8 tháng đầu năm nay, mới có 4 doanh nghiệp được bàn giao.
Ông Đặng Quyết Tiến
Theo đại diện Bộ Tài chính, nguyên nhân ở đây là vấn đề e ngại của người đứng đầu doanh nghiệp. “Họ sợ về tổ chức doanh nghiệp lúc đó sẽ tiến hành quản lý theo mô hình doanh nghiệp, công khai minh bạch theo cơ chế thị trường. Trong khi đó nếu ở cơ quan đại diện chủ sở hữu hiện đang làm hai nhiệm vụ vừa là cơ quan chủ sở hữu, vừa quản lý doanh nghiệp việc can thiệp sẽ không soi kỹ và còn du di về đánh giá hiệu quả gắn với trách nhiệm ban lãnh đạo doanh nghiệp” – ông Đặng Quyết Tiến nói.
Bên cạnh đó là sự quyết tâm của cơ quan đại diện chủ sở hữu. “Có thể thấy vẫn còn sự luyến tiếc về đơn vị mà mình đã quản lý dẫn đến một số cơ quan ngại bàn giao và lấy nhiều lý do khác nhau để trì hoãn” – đại diện Bộ Tài chính cho hay.
Bên cạnh đó, theo ông Tiến, khi thành lập Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, một số cơ quan còn tư tưởng đợi Ủy ban hoạt động để về đây cho tương xứng với vị trí của mình thay vì về SCIC. Tuy nhiên ông Tiến khẳng định việc này đã được Bộ Chính trị, Chính phủ công bố rõ, danh mục về Ủy ban là 19 tập đoàn, tổng công ty trong đó có SCIC.
“Các doanh nghiệp sau cổ phần hóa cần tiếp tục bàn giao về SCIC để đảm bảo thống nhất một đầu mối quản lý vốn nhà nước. Trong đó Ủy ban là cơ quan sở hữu trên SCIC, SCIC sẽ tiếp nhận các doanh nghiệp nhỏ. Cần đảm bảo sau năm 2020 - 2021 sẽ thu gọn được đầu mối quản lý DNNN theo đúng yêu cầu quản lý tách chức năng chủ sở hữu ra khỏi chức năng quản lý nhà nước”.
Để đẩy nhanh tiến độ bàn giao các doanh nghiệp sau cổ phẩn hóa về SCIC, ông Đặng Quyết Tiến cho biết, tới đây trong Hội nghị đổi mới cơ cấu lại DNNN, Bộ Tài chính sẽ kiến nghị với Thủ tướng chính phủ cho phép những Bộ, ngành như: Lao động Thương binh và Xã hội, Y tế, Văn hóa Thể thao và Du lịch có doanh nghiệp nào phải bàn giao ngay về SCIC.
Đối với các Bộ kinh tế ngành còn lại, đề nghị giảm bớt việc giao nhiệm vụ thoái vốn cho các Bộ, ngành có doanh nghiệp đã cổ phần hóa và đề nghị bàn giao về SCIC thực hiện để nhanh hơn, hiệu quả hơn, và công khai, minh bạch hơn.
Trước mắt những doanh nghiệp đã cổ phần hóa, đang trong quá trình thoái vốn trong danh mục năm 2017, năm 2018 chưa thực hiện được thì trình Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ kiên quyết bàn giao về SCIC. Những doanh nghiệp còn tồn tại về tài chính trong giai đoạn các cơ quan đại diện chủ sở hữu là Bộ ngành, Ủy ban nhân dân quản lý chưa xử lý được thì phải quyết liệt xử lý dứt điểm xong đủ điều kiện bàn giao về SCIC.
Đồng thời cần rà soát lại danh mục các doanh nghiệp cổ phần hóa trong năm 2019 - 2020 nếu thấy vấn đề mà các Bộ ngành không làm được thì kiên quyết bàn giao về SCIC như vậy mới đảm bảo hiệu quả sử dụng đồng vốn nhà nước và có đầu mối chịu trách nhiệm. Bởi nếu để các Bộ ngành quản lý thì việc chịu trách nhiệm vẫn còn “du di” bởi vừa quản lý nhà nước nên ít có thời gian quản lý vốn. Chính vì thế khi xảy ra sự đổ vỡ việc quy trách nhiệm rất khó khăn và không rõ ràng.
Trước đó, trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Đức Chi, Chủ tịch HĐTV SCIC cho biết, dù đã chủ động, thường xuyên đôn đốc, làm việc trực tiếp với các Bộ, địa phương, tuy nhiên tiến độ chuyển giao vốn nhà nước từ bộ ngành, địa phương về SCIC còn chậm. Nhiều bộ ngành, địa phương có tình trạng không muốn triển khai thực hiện bàn giao về cho SCIC.
“Về phía SCIC thì chúng tôi rất tích cực nhưng SCIC vị thế là một doanh nghiệp, làm việc với bộ ngành, địa phương đang là chủ chỗ đó thì quyền thuộc về phía bàn giao, chúng tôi không thể buộc người ta bàn giao” – ông Chi phân trần.
