Bán rau quả thu về 2,5 tỷ USD

ANTD.VN - Ít được quan tâm đầu tư, cũng chưa được xem là nhóm mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực, nhưng năm 2016, xuất khẩu rau quả dự kiến mang về tới 2,5 tỷ USD. Theo các chuyên gia, nếu được đầu tư và tận dụng hết cơ hội, xuất khẩu rau quả của Việt Nam còn có bước tăng trưởng mạnh.

Xuất khẩu rau quả Việt Nam trong tương lai có thể đạt 5 tỷ USD

Liên tiếp tăng trưởng

Theo Bộ NN&PTNT, đến hết tháng 10-2016, xuất khẩu rau quả đạt xấp xỉ 2 tỷ USD, tăng trên 30% so với cùng kỳ năm 2015. Thị trường nhập khẩu mặt hàng này chủ yếu vẫn là Trung Quốc, chiếm trên 70% thị phần. Như vậy, trong 4 năm liên tiếp trở lại đây, kim ngạch xuất khẩu rau quả có những bước tăng trưởng ấn tượng, năm 2013 mới chỉ đạt 900 triệu USD, năm 2014 đạt 1,47 tỷ USD, năm 2015 đạt 1,85 tỷ USD.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhận định, tiềm năng thúc đẩy xuất khẩu mặt hàng này còn khá lớn. Dự kiến, cả năm xuất khẩu rau quả có thể cán mốc 2,5-2,6 tỷ USD. 

Đáng chú ý, trong khi kim ngạch xuất khẩu rau quả liên tục gia tăng thì mặt hàng nông sản xuất khẩu quan trọng bậc nhất của Việt Nam là gạo lại đang sụt giảm đáng lo ngại. 10 tháng đầu năm, xuất khẩu gạo chỉ đạt mức 4,2 triệu tấn và xấp xỉ 1,9 tỷ USD, giảm trên 21% về khối lượng và giảm 16,9% về giá trị so với cùng kỳ năm 2015.

Ông Đào Thế Anh, Phó Viện trưởng Viện Cây lương thực và cây thực phẩm (Bộ NN&PTNT) cho rằng, việc xuất khẩu rau quả vượt gạo là điều đáng mừng và cũng gây ngạc nhiên.

Nguyên nhân quan trọng là bởi cùng với sự hội nhập sâu của nền kinh tế Việt Nam vào nền kinh tế thế giới, năm nay, nhiều thị trường xuất khẩu rau quả được khơi thông với các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm “dễ thở” hơn. Điển hình phải kể tới việc sau gần 10 năm đàm phán, giữa tháng 9 vừa qua, Australia đã chính thức cấp phép nhập khẩu xoài của Việt Nam.

Còn theo Ban chỉ đạo thị trường nông nghiệp (Bộ NN&PTNT), tháng 9-2016 cũng là dấu mốc đáng nhớ của ngành rau quả Việt Nam khi 10 tấn nhãn muộn ở Hoài Đức, Quốc Oai (Hà Nội) được xuất khẩu sang Malaysia, mở đường cho hành trình chinh phục các thị trường khác.

Ngoài ra, thời gian qua, chuối cũng là một trong những mặt hàng thúc đẩy xuất khẩu khá tốt. Năm nay, do một số nước như Philippines, Lào, Myanmar, Trung Quốc… khan hiếm chuối, trong khi nhu cầu tiêu thụ chuối ở Hàn Quốc, Nhật Bản, Mỹ, EU… tăng nên giá chuối được đẩy lên khá cao. 

Giấc mơ 5 tỷ USD

Ông Đào Thế Anh phân tích, trong tương quan so sánh, xuất khẩu rau quả còn nhiều tiềm năng mở rộng, trong khi gạo sẽ ngày càng đối mặt với những khó khăn. “Với thị trường rộng mở, nếu nỗ lực giải quyết thấu đáo các điểm yếu còn tồn tại, xuất khẩu rau quả trong tương lai hoàn toàn có thể nâng lên mức 5 tỷ USD/năm chứ không chỉ dừng ở con số 2,5 tỷ USD”, ông Đào Thế Anh nhìn nhận.

Tuy vậy, để đạt được điều này, những việc cần làm không phải là ít. Nếu so sánh tương quan với mặt hàng gạo chủ lực, được đầu tư bài bản trong hàng chục năm qua, có những chính sách ưu tiên từ người trồng lúa đến doanh nghiệp thu mua, xuất khẩu thì rau quả gần như là “đứa con bị bỏ rơi”.  

Trong khi Thái Lan đã đầu tư bài bản hệ thống bảo quản thì Việt Nam còn rất thiếu các hệ thống bảo quản rau quả phục vụ xuất khẩu như kho lạnh, xe tải lạnh...  Nhận thấy tiềm năng từ thị trường Việt Nam, thời gian qua, đã có nhiều doanh nghiệp Nhật Bản sang đầu tư các hệ thống chuỗi dịch vụ vận tải tại khu vực Bình Dương, nhưng chủ yếu để phục vụ xuất khẩu nông sản sang Nhật Bản.

“Bộ NN&PTNT phải chủ động hơn; sớm bắt tay vào làm thông qua việc xây dựng những chính sách để thu hút các doanh nghiệp trong và ngoài nước cùng tham gia đầu tư, đặc biệt là đầu tư bằng hình thức hợp tác công tư”, ông Đào Thế Anh bày tỏ.

Theo chuyên gia nông nghiệp Nguyễn Quốc Vọng, dù còn nhiều việc phải làm, nhưng việc ngành rau quả có thể trở thành ngành hàng chủ lực rõ ràng là tín hiệu lạc quan đối với xuất khẩu nông sản. Ngành nông nghiệp sẽ phải rà soát lại các quy hoạch định hướng, cân đối nhu cầu thị trường, những thị trường đã mở được thì phải duy trì và mở rộng thêm thị phần, đồng thời cấp thêm các mã hàng đạt chuẩn xuất khẩu để nâng cao sản lượng trong những năm tới.