- Kiến trúc xanh hạ nhiệt cho đô thị
- Hà Nội hướng tới đô thị xanh
- Kiến trúc sư trẻ xây không gian xanh
Công trình “House for trees” của KTS Võ Trọng Nghĩa gây nhiều tranh cãi dù giành được vô số giải thưởng
Được vinh danh vẫn bị chê
Có một thực tế là vài năm trở lại đây, các công trình kiến trúc Việt Nam đang dần chiếm lĩnh những vị trí cao tại các giải thưởng kiến trúc thế giới. Trong đó, kiến trúc xanh hay các công trình thân thiện với môi trường đã nổi lên thành xu hướng được thế giới ưa chuộng. Từ những công trình của KTS Võ Trọng Nghĩa như nhà hàng tre Bamboo Wing, House for Trees (Nhà cho cây xanh), Stacking Green House (Nhà vườn xếp)… cho đến nhiều công trình khác liên tục được vinh danh tại các diễn đàn thế giới. Tuy nhiên, khi các công trình được “đặt” lên bục giải thưởng thì ngay lập tức gặp phải nhiều luồng ý kiến trái chiều từ dư luận trong nước.
Năm 2014, House for Trees (Nhà cho cây xanh) của KTS Võ Trọng Nghĩa đã vượt qua hàng trăm công trình khác để giành giải AR House Awards, giải thưởng do tạp chí kiến trúc uy tín Architectural Review của Anh bình chọn. Công trình gồm 5 khối nhà tách biệt hình lăng trụ, trồng cây xanh trên mái trông giống những chậu cây xanh khổng lồ, tạo nên một kiến trúc độc đáo. Tuy nhiên, bất ngờ sau đó, nhiều ý kiến cho rằng thiết kế ngôi nhà không phù hợp với thực tế ở Việt Nam, việc đưa những cây to lên mái nhà trồng khá tốn kém và có thể gây nguy hiểm khi mùa mưa bão đến.
Việc sắp xếp 5 khối nhà trên diện tích 350m2 tạo cảm giác hơi ngột ngạt, bí bách. Trước đó, năm 2012, một công trình khác của KTS Võ Trọng Nghĩa là Stacking Green House (Nhà vườn xếp) đoạt giải “Công trình của năm” ở hạng mục nhà ở do tạp chí kiến trúc uy tín ArchDaily của Mỹ bình chọn cùng nhiều giải thưởng lớn nhỏ tại các festival, các cuộc thi kiến trúc trên thế giới cũng gặp không ít những lời khen chê khi cho rằng ngôi nhà không mang nhiều dáng dấp Việt Nam cũng như đòi hỏi nhiều chi phí trong việc duy trì hệ thống tưới tiêu cho “bức màn” cây xanh trong nhà.
Các công trình ở Việt Nam vẫn mang tính cộng đồng
Thiếu những công trình mang dấu ấn thời đại
Lý giải cho việc vì sao các công trình kiến trúc xanh của Việt Nam thắng thế tại các cuộc thi mang tầm quốc tế, KTS Lê Việt Hà, Chủ tịch CLB Kiến trúc sư Hà Nội cho biết, những công trình “made in Việt Nam” là những sản phẩm rất khác so với những gì mà kiến trúc thế giới đã từng thấy, nhất là khi kiến trúc xanh đang bật lên trở thành một thứ “mốt” được quốc tế ưa chuộng. Tuy nhiên, theo KTS Lê Việt Hà, bản thân khái niệm và cách nhìn nhận về kiến trúc xanh cũng hết sức rối loạn. Việc các công trình xanh vấp phải sự hoài nghi hay thậm chí vắng mặt tại các giải thưởng kiến trúc trong nước cũng có thể lý giải là sự “bất tương đồng trong cách nhìn”, hay “không thể trao quá nhiều giải cho một người”.
KTS Trần Ngọc Chính, Chủ tịch Hội Quy hoạch và phát triển đô thị Việt Nam cho biết, hiện nay các kiến trúc sư làm nghề bắt đầu tiếp xúc với thực tiễn, đi vào kiến trúc thời đại, đó là kiến trúc xanh. Tuy nhiên, hiện nay qua thực tế rút ra từ một số sân chơi trong nước, đặc biệt là giải thưởng Ashui Awards vừa kết thúc thì kiến trúc xanh ở Việt Nam vẫn thường gắn với những công trình mang ý nghĩa cộng đồng, sử dụng vật liệu địa phương.
Cách thể hiện của các kiến trúc sư là phản ánh đặc trưng vùng miền trên cơ sở tìm ra tiếng nói chung giữa truyền thống và hiện đại, như trường hợp của KTS Hoàng Thúc Hào, người vừa được vinh danh là “Kiến trúc sư của năm” là một ví dụ. Thay vì đi vào thiết kế biệt thự, khách sạn, nhà hàng… anh chú trọng hơn đến các công trình cộng đồng, những công trình mà theo KTS Trần Ngọc Chính là “dễ nói được tiếng nói của văn hóa, tiếng nói của dân tộc”.
Mặc dù vậy, KTS Trần Ngọc Chính vẫn cho rằng, với xu thế lên ngôi mạnh mẽ của những công trình mang tính bền vững thì cái thiếu của những người làm kiến trúc Việt Nam là “chưa có được những công trình quy mô, mang dáng dấp thời đại”, thay vào đó là những công trình đơn lẻ, mang dấu ấn cá nhân.. Bởi thế, việc được tôn vinh tại các sân chơi quốc tế là việc đáng mừng, nhưng có phù hợp với tiêu chí Việt Nam không vẫn là câu chuyện khác.
