"Kịch bản" nào sẽ xảy ra với dịch bệnh virus Corona?

Cả cộng đồng quốc tế đang “chạy đua” với thời gian để giải mã và tìm ra phương thuốc đặc trị virus Corona 

Những thông tin mới nhất về dịch bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (2019-nCoV) gây ra mang lại những cảm xúc trái chiều. Dịch bệnh nguy hiểm này tiếp tục diễn biến phức tạp khi trong ngày 9-2 đã ghi nhận thêm 3.062 ca nhiễm mới và nhất là có tới 97 ca tử vong, con số người tử vong nhiều nhất trong vòng 24 giờ kể từ khi dịch khởi phát tại tỉnh Hồ Bắc - tâm điểm bùng phát dịch 2019-nCoV của Trung Quốc cũng như cả thế giới từ hồi tháng 12-2019; nâng tổng số ca nhiễm trên toàn thế giới tính đến chiều 10-2 là 40.553 trường hợp mắc và 910 người tử vong, trong đó tại Trung Quốc là 40.171 ca mắc và 908 người tử vong. 

Tuy nhiên, tín hiệu tích cực là số ca nhiễm nCoV mới tại các địa phương khác của Trung Quốc ngoài “tâm dịch” Hồ Bắc đã liên tục giảm trong 6 ngày vừa qua. Theo công bố ngày 10-2 của Ủy ban Y tế quốc gia Trung Quốc, số ca nhiễm nCoV mới tại các tỉnh, thành trên cả nước Trung Quốc, không tính tỉnh Hồ Bắc là 444 trường hợp, giảm so với số ca nhiễm mới ngày 8-2 (có 509 ca), ngày 7-2 (558 ca), ngày 6-2 (696 ca), ngày 5-2 (707 ca), ngày 4-2 (731 ca) và ngày 3-2 (890 ca).

Tuy còn sớm để đưa ra nhận định rằng dịch nCoV đã bước đầu được “khoanh vùng” trong “điểm nóng” Hồ Bắc, nhất là thành phố Vũ Hán là thủ phủ của tỉnh này. Thế nhưng, với những tín hiệu tích cực đầu tiên khi các “tâm dịch” nCoV ở Trung Quốc cũng như nhiều nơi trên thế giới đã cơ bản được xác định và khoanh vùng xử lý, giới chuyên gia cũng bắt đầu đưa ra những nhận định ban đầu về các khả năng diễn biến tiếp theo của dịch bệnh vào thời điểm hơn 2 tháng kể từ ngày phát hiện ca bệnh đầu tiên tại thành phố Vũ Hán hồi đầu tháng 12-2019.

Hiện có 2 “kịch bản” được giới chuyên môn đề cập tới nhiều nhất là dịch 2019-nCoV sớm được khống chế và có thể xảy ra đại dịch. Đến nay, sau hơn 2 tháng kể từ ca bệnh đầu tiên được chính thức ghi nhận tại “tâm dịch” Vũ Hán, dịch 2019-nCoV đã lây lan toàn bộ 31 tỉnh, thành của Trung Quốc và 26 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới với hơn 40.000 trường hợp mắc bệnh và 910 người tử vong, con số tử vong vượt đại dịch SARS (hội chứng viêm đường hô hấp cấp) năm 2003.

Dù số ca mắc và tử vong đều đã vượt xa so với đại dịch SARS từng hoành hành nhiều nơi trên thế giới cách đây 7 năm, thế nhưng có những dấu hiệu để giới chuyên môn tin rằng dịch nCoV có khả năng sớm được khống chế. Điều lạc quan nhất chính là dịch 2019-nCoV hiện chủ yếu bùng phát tại Trung Quốc và có thể ngăn chặn ở quy mô toàn cầu khi có tới 99% trường hợp nhiễm bệnh cũng như gần 98% ca tử vong hiện mới ghi nhận ở Trung Quốc đại lục.

“Kịch bản” tích cực nhất và cũng là những gì xảy ra với dịch SARS hồi năm 2003 là dịch 2019-nCoV được khống chế. Nếu không có quốc gia và vùng lãnh thổ nào trên thế giới để dịch bùng phát, lây lan mạnh trong khi Trung Quốc thực hiện công tác dập dịch bài bản cũng như tìm ra các loại thuốc đặc trị virus Corona chủng mới, nguy cơ lây lan của dịch nCoV sẽ giảm dần và dịch bệnh sẽ được khống chế hoàn toàn. Đó cũng là triển vọng tươi sáng mà Tổ chức Y tế thế giới (WHO) kỳ vọng.

Trong một cuộc họp báo mới đây, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã kêu gọi cộng đồng quốc tế cùng hiệp lực tái thực hiện phương pháp từng giúp thế giới giúp đẩy lùi Ebola - dịch bệnh đã cướp đi sinh mạng của 7.708 người trên toàn cầu - dập dịch từ nguồn và giữ cho bệnh không lan rộng ở các quốc gia khác. 

“Kịch bản” không mong muốn nhất là trường hợp dịch 2019-nCoV lan đến nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, khi đó nó sẽ trở thành đại dịch. Đây được xem là kịch bản tồi tệ bởi dịch bệnh sẽ khiến nhiều người bị nhiễm hơn và có thể gây tử vong nhiều hơn. Đại dịch cũng sẽ buộc Chính phủ các quốc gia áp đặt lệnh hạn chế du lịch và giao thương một cách mạnh mẽ hơn, ảnh hưởng nặng nề đến nền kinh tế toàn cầu. 

“Kịnh bản” thứ ba cũng có khả năng xảy ra là virus Corona trở thành virus thông thường. Đây là điều từng xảy ra trước đây vào năm 2009 khi một chủng mới của virus cúm H1N1 mới đã gây dịch bệnh rộng khắp thế giới song sau đó nó đã trở thành một phần trong cuộc sống bình thường của chúng ta khi mùa cúm đến. Ông Amesh Adalja, chuyên gia tại Trung tâm An ninh Y tế Johns Hopkins (Mỹ), cho biết, hiện có 4 chủng virus Corona thường lây nhiễm, gây cảm lạnh thông thường hoặc viêm phổi ở người và có khả năng 2019-nCoV sẽ trở thành chủng thứ 5 và có thể đến và đi theo mùa.

“Kịch bản” nào sẽ xảy ra với dịch bệnh 2019-nCoV hiện nay? Hiện không một ai có thể đưa ra nhận định chắc chắn về một khả năng nào. Điều quan trọng nhất mà giới chuyên gia cùng thống nhất với nhau rằng phải đẩy mạnh hơn nữa các nỗ lực dập dịch, từ các quốc gia và vùng lãnh thổ cho tới cả cộng đồng quốc tế. Đồng thời, phải luôn chuẩn bị sẵn sàng cho mọi tình huống có thể xảy ra với dịch bệnh.