“Không hội nhập, tình hình sẽ tệ hơn”
(ANTĐ) - Đánh giá tác động của hội nhập kinh tế quốc tế đến Việt Nam, có ý kiến cho rằng hội nhập đã khiến nước ta bị ảnh hưởng bởi suy thoái kinh tế. Tuy nhiên, nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan lại khẳng định: “Nếu không hội nhập, tình hình kinh tế sẽ tệ hơn”. Đây là những ý kiến được đưa ra tại hội thảo: “Thành tựu và thách thức của Việt Nam sau 3 năm gia nhập WTO”, tổ chức sáng 12-1-2010.
 |
| Thiếu nhân lực trình độ cao trong quá trình hội nhập |
Nâng tầm nhận thức
Theo ông Vũ Khoan, hội nhập kinh tế quốc tế đã khiến kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam tăng đáng kể. Năm 2007, kim ngạch xuất khẩu của nước ta tăng 21,3% so với năm 2006. Đến năm 2008, tỷ lệ tăng là 29,5%. Năm 2009, do tác động của khủng hoảng kinh tế thế giới, kim ngạch xuất khẩu giảm hơn 9% so với năm trước.
Tương tự, vốn đầu tư nước ngoài (FDI) vào Việt Nam cũng tăng đáng kể trong các năm 2007-2008 và sụt giảm trong năm 2009. Tuy nhiên, mức sụt giảm xuất khẩu và thu hút đầu tư của Việt Nam vẫn thấp hơn so với nhiều nước trong khu vực. Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan khẳng định: “Nếu không hội nhập, tình hình kinh tế sẽ tệ hơn nhiều”!
Cũng theo ông Vũ Khoan, thành tựu hữu hình trên đây do WTO mang lại mới chỉ là bước đầu, nhưng kết quả lớn hơn là thành quả vô hình. Sức ép của hội nhập đã khiến Việt Nam phải cắt giảm ít nhất 30% thủ tục hành chính rườm rà, không hiệu quả; giúp các doanh nghiệp Việt Nam nhận thức rõ hơn sự “đỏng đảnh” của thể chế thị trường và kinh tế thế giới để ứng phó thành công với khủng hoảng.
Đồng thời, những ưu điểm, hạn chế, cơ hội và thách thức cũng được đặt ra để các doanh nghiệp Việt Nam có định hướng phát triển phù hợp. Bên cạnh đó, khủng hoảng cũng giúp các doanh nghiệp Việt Nam nhận ra rằng, thị trường nội địa chính là “chiếc gối đỡ” trong lúc khó khăn.
Theo GS. TSKH Nguyễn Mại - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, việc cắt giảm thủ tục hành chính, giảm bớt thời gian cấp phép đầu tư khiến các doanh nghiệp FDI ngày càng tin tưởng hơn khi đầu tư vào Việt Nam.
Các chuyên gia kinh tế dự báo, năm 2010, Việt Nam sẽ thu hút được số vốn FDI tương đương với năm 2008 (khoảng 64 tỷ USD), chênh lệch giữa vốn đăng ký và vốn thực hiện ở khoảng 110 tỷ USD, tỷ lệ giải ngân sẽ tăng lên, tạo đà cho sự phát triển kinh tế.
Khắc phục hạn chế nhân lực
Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan cho rằng: “Việt Nam đang có 3 điểm “rất yếu” là: cơ sở hạ tầng yếu kém, chất lượng lao động thấp và thể chế chưa hoàn chỉnh”. Ba yếu tố này đè nặng lên “vai” nền kinh tế Việt Nam.
Đồng tình với quan điểm này, GS. TSKH Nguyễn Mại nhận định: “Việc lôi kéo những tập đoàn lớn, công nghệ cao như: Intel, LG, Canon… vào đầu tư tại Việt Nam là thành công của thu hút FDI, nhưng đáng tiếc là nước ta lại thiếu nhân công có trình độ cao, lành nghề”. Cụ thể, Công ty Intel Việt Nam cần khoảng 3.200 lao động có kỹ năng nhưng “không tìm đâu ra”. Việt Nam vẫn trong tình trạng thừa thầy, thiếu thợ, phát triển dựa trên cơ sở thâm dụng vốn và lao động.
Theo bà Amywee - chuyên gia tư vấn cao cấp Chính phủ Singapore, kinh nghiệm của Singapore cũng như nhiều nước khác là cần phát triển dựa trên nền kinh tế tri thức, bởi phát triển dựa trên khai thác tài nguyên thiên nhiên sẵn có hay phụ thuộc vào nước ngoài đều không bền vững. Ông Oliver Massmann - Thành viên Ban quản trị Phòng Thương mại Công nghiệp châu Âu (Euro Cham) cũng cho hay, Việt Nam nên chú trọng đào tạo nhân lực, mở thêm nhiều trường dạy nghề thay vì mở thêm trường đại học đào tạo lý thuyết.
Bên cạnh đó, để khắc phục những yếu kém về cơ sở hạ tầng thì Việt Nam cần đặt mục tiêu ngắn hạn cho việc hoàn thành công trình, tránh tình trạng đặt mục tiêu dài hạn rồi không hoàn thành, không biết truy cứu trách nhiệm cho ai.
Năm 2010 là dấu mốc quan trọng, là năm kết thúc chiến lược kinh tế- xã hội thứ hai (2001-2010), kể từ khi đổi mới và bắt đầu thực hiện chiến lược đưa nước ta thành nước công nghiệp vào năm 2020 nên việc nhận biết và khắc phục yếu kém có vai trò quan trọng. “Nếu tái cấu trúc nền kinh tế cho phù hợp với thế giới và không thay đổi kịp thời các yếu kém thì Việt Nam sẽ không được ngồi trên “đoàn tàu” phát triển chung của kinh tế toàn cầu. Việt Nam sẽ bị hất ra khỏi đường ray và đứng nhìn các nước vượt qua”- Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan nhấn mạnh.
Vân Hằng
