Chuyện lạ: "Né" giải thưởng
3 giải thưởng nghệ thuật diễn ra trong thời gian ngắn, được những người làm chuyên môn, công chúng chú ý và tốn không ít giấy mực của giới truyền thông gồm: Cánh diều vàng (17-3); HTV Awards 2012 (14-4); Giải Âm nhạc Cống hiến (22-4). Những đề cử cho từng hạng mục đã được xướng tên, đi kèm với nó là những bàn tán, tranh luận diễn ra ồn ào quá mức làm cho người nhận giải cũng cảm thấy mất mặt. Giải thưởng Cánh diều vàng năm nay, ngay sau đêm trao giải, đồng loạt trên hầu hết những mặt báo là những bài báo “mổ xẻ” nhưng dường như vẫn chưa có hồi kết. Giải thì vẫn cứ trao, nhưng lại không nhận được sự đồng tình của những người làm nghệ thuật. Từ đó dẫn đến việc “ngán” giải thưởng. Thậm chí một đạo diễn có phim tham gia cánh diều vàng đã phải nói rằng: “Trao giải thế thì đừng trao còn hơn”.
Những phát ngôn không ngần ngại, né tránh của những vị đạo diễn trực tiếp tham gia giải thưởng nêu trên không hẳn là phi lý mà nó để lại phía sau nhiều suy nghĩ (?!) Đến nay Cánh diều vàng được nêu lên như một giải thưởng có nhiều “vấn đề” nhất, năm nào cũng có “sạn” và sự “luộm thuộm” dẫn đến nhiều tiếng thở dài của dư luận lẫn giới chuyên môn.
Rời điện ảnh quay sang địa hạt âm nhạc, còn gần 1 tháng nữa (22-4) Giải thưởng Âm nhạc Cống hiến mới diễn ra nhưng mức độ phủ dày thông tin đã bắt đầu. Người ta bất ngờ nhiều hơn khi trong hạng mục “Ca sỹ của năm” thiếu vắng nữ ca sỹ Hồ Ngọc Hà và Mỹ Tâm trong khi cô đã cho ra nhiều sản phẩm âm nhạc chất lượng trong suốt 1 năm qua lại “trượt” khỏi danh sách. Liveshow “Thiên thai” tạo được tiếng vang của nam ca sỹ Đức Tuấn cũng không có mặt trong danh sách đề cử “Chương trình của năm”. Trong khi đó, gần như im hơi lặng tiếng cả năm qua, hoạt động đáng chú ý duy nhất là góp giọng chung với ca sỹ Tuấn Ngọc và Hòa Trần trong chương trình “Không gian âm nhạc”, cô ca sỹ Nguyên Thảo lại có tên trong đề cử “Ca sỹ của năm” cùng với các gương mặt Tùng Dương, Hồ Quỳnh Hương, Thu Minh, Hồng Nhung. Nhiều người nói Tùng Dương xứng đáng bởi trong năm qua anh đã có những hoạt động nghệ thuật nổi bật, ghi dấu ấn mạnh mẽ bằng liveshow “Những chuyến đi” khiến nam ca sỹ này còn góp mặt ở đề cử “Chương trình của năm”. Trường hợp ca sỹ Thu Minh và diva Hồng Nhung đều xuất hiện trong cả 2 đề cử “Ca sỹ của năm”, “Album của năm” ngẫu nhiên tạo nên sự so sánh ngầm nhất định. Hồng Nhung ngoài việc cho ra mắt album “Vòng tròn”, tên tuổi nữ diva này cũng bỗng dưng… im bặt.
Giải thưởng HTV Awards 2012 sắp diễn ra, tuy những cái tên nổi bật là Đức Tuấn, Hồ Ngọc Hà và Mỹ Tâm “trượt” Giải Âm nhạc Cống hiến nhưng lại nằm trong Top 5 giải HTV Awards cùng với các tên tuổi như Đàm Vĩnh Hưng, Đan Trường. Có tên đấy nhưng năm nay, Đan Trường một lần nữa tự xin rút. Từ năm 2009 đến nay tên tuổi nam ca sỹ này chưa lần nào vắng bóng trong danh sách đề cử. Và lần nào được đề cử anh cũng xin rút với lý do đã nhận giải thưởng này nhiều lần trong quá khứ, dành “đất” cho các ca sỹ trẻ phát triển. Một câu hỏi được đặt ra, Đan Trường xin rút nhiều lần mà năm nào vẫn có tên (?) Có nhiều lời giải đáp nhưng thông tin cho rằng BTC vẫn muốn giữ tên của Đan Trường do anh có số lượng fan ủng hộ quá lớn, giúp chương trình hấp dẫn hơn do có nhiều tin nhắn bình chọn...
Giải thưởng ơi!
Hiện nay chúng ta có quá nhiều giải thưởng trong lĩnh vực văn hóa - nghệ thuật được trao trong một năm. Nhưng không ít trong đó lại chưa rõ ràng về tiêu chí đề cử khiến khán giả dễ dàng đoán trước được người chiến thắng. Chính sự thiếu thuyết phục ở những giải thưởng được trao mới dẫn đến chuyện giới chuyên môn từ lâu đã coi những giải thưởng chỉ đơn thuần là sân chơi, vô thưởng vô phạt, có cũng được mà không đạt cũng chẳng. Giải thưởng là để ghi nhận những nỗ lực lao động nghệ thuật của các nghệ sỹ nhưng nếu vẫn còn giữ cơ chế ban - cho - cơ cấu giải thưởng thì các nghệ sĩ từ chối là phải. Những câu chuyện về giải thưởng được giải quyết bằng những toan tính phi nghệ thuật đã làm hỏng giá trị của chính nó; khiến khán giải quay lưng, nghệ sỹ thì không còn đủ niềm tin để tham gia.
Đã đến lúc các nhà quản lý nghệ thuật, giới chuyên môn và chính các nghệ sỹ cần có sự quan tâm thật sự đến các giải thưởng. Việc nhiều, “loãng”, “loạn” và “bão hòa” đề cử, giải thưởng đã diễn ra trong một thời gian dài, mà không còn sự cạnh tranh lành mạnh bằng các giá trị lao động nghệ thuật thật sự, không rõ ràng trong đề cử, thành phần ban giám khảo lẫn kết quả được vinh danh đã tạo thành câu chuyên cười nghệ sỹ “né” giải thưởng diễn ra. Sân chơi nào cũng cần có luật, giờ có lẽ chỉ còn sân chơi… nghệ thuật tồn tại theo kiểu ai thích thì tham gia, không thì rút, thích ai thì đề cử và giá trị của giải thưởng đơn thuần chỉ là món đồ trang sức được trưng bày trong tủ kính trong nhà nghệ sỹ.
