Hiện nay, tại hầu hết các địa phương thuộc huyện miền núi Sơn Hòa, Sông Hinh, Đồng Xuân (Phú Yên), nguồn nước giếng của người dân đang dần khô kiệt. Một số công trình cấp nước sinh hoạt tập trung do Nhà nước đầu tư phải giảm công suất, hoặc tạm ngưng hoạt động do thiếu, cạn nước nguồn.
Nhiều giếng nước ở xã Sơn Định đã kiệt nước
Tại xã vùng cao Sơn Định, huyện miền núi Sơn Hòa, nhiều hộ không đủ nước uống; trong khi đó, nước tắm, giặt khan hiếm, được bán với giá từ 70.000 đến 100.000 đồng/m3, đẩy người dân vào cảnh lao đao. Nhiều ngày qua, vợ chồng chị Nguyễn Thị Tiến (ở thôn Hòa Bình, xã vùng cao Sơn Định, huyện Sơn Hòa) khốn đốn, chống chọi với cái nắng như đổ lửa đầu mùa hè. Trưa hàng ngày, 5 người trong nhà phải ra sân núp bóng dưới tán cây, ngồi hóng mát và xem chừng đường ống dẫn nước từ xe bồn bơm vào hồ. “Mỗi xe nước, tôi phải mua với giá 250.000 đồng. Nếu mua lẻ, phải trả từ 70.000 đến 100.000 đồng/m3 nước. Nước đắt lại khan hiếm, nên chỉ dám dùng để nấu ăn và tắm cho con trẻ. Còn người lớn phải đi khoảng 2km đến hồ Hòa Thuận hoặc suối Hòa Bình trong xã để tắm rửa, giặt giũ.
Thiếu nước, người dân không dám tắm giặt ở nhà
Trước đây, chiếc xe ô tô tải nhỏ của anh Trần Xuân Tiến (ở xã Sơn Định) chuyên chở sắn, mía thuê, giờ chuyển hẳn sang chở, kinh doanh nước sinh hoạt. Để phục vụ “cơn khát” nước ngày càng cao của bà con trong xã, anh Tiến đầu tư tiền mua một cái bồn sắt có dung tích 4m3 bỏ lên xe ô tô tải, rồi độ một mô tơ bơm nước vào, ra để hành nghề. Hàng ngày, anh Tiến chạy xe đến giếng của người dân khác mua nước, trả tiền điện bơm đầy bồn với giá 50.000 đồng, rồi chở đi bán lại cho bà con trong xã mỗi ngày từ 3 đến 5 chuyến (từ 12 đến 20m3). Theo bà Phạm Thị Hương, chủ một giếng đào còn nước duy nhất trong xã, đến thời điểm này, hầu như các giếng nước của người dân đều cạn kiệt. Giếng nào còn, mỗi ngày đêm cũng chỉ chắt vét được vài thùng nước dùng tạm.
Nước chỉ đủ để nấu ăn và những nhu cầu thiết yếu trong gia đình
Nước uống khan hiếm, nước xây cất nhà cửa của người dân lại càng cam go hơn. Đơn cử như ngôi nhà cấp 4 mới xây được khoảng 50% khối lượng của ông Nguyễn Trọng Tín ở thôn Hòa Bình, xã Sơn Định, nhưng đã phải chi hết gần 2 triệu đồng tiền mua nước. Bí thư Đảng ủy xã Sơn Định, ông Trần Minh Tiên cho hay, Sơn Định có 5 thôn, được Nhà nước đầu tư 3 công trình nước sinh hoạt. Tuy nhiên, công trình đầu tiên được đặt tại thôn Hòa Bình (trung tâm xã) đã hư hỏng không dùng được nhiều năm nay do thiếu nước giếng đầu nguồn. Trong khi đó, công trình cấp nước tập trung thôn Hòa Nghĩa mới đưa vào sử dụng năm 2012, cung cấp nước cho khoảng 250 hộ thuộc dân ở các thôn Hòa Nghĩa, Hòa Thuận, Hòa Trinh cũng đã “đứng bánh” khoảng một tháng nay do cạn kiệt nước nguồn; công trình còn lại ở Hòa Ngải được đánh giá hiệu quả nhất, cấp nước cho khoảng 90 hộ dân, nhưng hiện cũng cũng chỉ hoạt động được 30% công suất do thiếu nước đầu nguồn.
Nhiều gia đình phải mua nước sinh hoạt với giá từ 70.000 đến 100.000đồng/m3
Theo ông Nguyễn Thanh Tân, Chủ tịch UBND xã Sơn Định, xã này có 5 thôn, hơn 500 hộ dân, hiện phần lớn đều thiếu nước sinh hoạt do các giếng đào gần như hết nước. Trong đó, riêng thôn Hòa Bình có khoảng 70/100 hộ phải mua nước để sử dụng. Từ thực tế trên, ông Tân đưa ra hai giải pháp: Thứ nhất là lấy nguồn nước tại hồ Hòa Thuận, thôn Hòa Thuận; thứ hai, xây hồ chứa nước tại những thửa ruộng trũng. Tuy nhiên, nếu đủ nước thì cũng chỉ phục vụ cho việc tắm, giặt, xây nhà… chứ không uống được vì không đảm bảo hợp vệ sinh.
Anh Trần Xuân Tiến đang bơm nước bán cho các hộ dân
Thực trạng trên đã từng xảy ra từ nhiều năm qua tại xã Sơn Định, nhưng năm nay là “căng thẳng” nhất. Theo nhiều người dân, nếu nắng nóng tiếp tục kéo dài khoảng một tháng nữa thì cho dù có tiền cũng không còn nước để mua. Để đáp ứng nước sinh hoạt cho người dân xã Sơn Định sử dụng trong mùa nắng nóng, UBND huyện Sơn Hòa (Phú Yên) đã thực hiện nhiều giải pháp, nhưng vẫn chưa mang lại hiệu quả như mong muốn. Mới đây, huyện này tiếp tục phân bổ kinh phí 1,8 tỉ đồng và tổ chức khảo sát 3 vị trí để xây dựng công trình nước cho xã Sơn Định, hy vọng sẽ mang lại hiệu quả lâu dài.
