Kết tinh 20 năm để có "Biển và chim bói cá"
(ANTĐ) - "Biển và chim bói cá" là kết tinh vốn sống của nhà văn Bùi Ngọc Tấn trong suốt 20 năm chứng kiến những chìm nổi, ngang trái của cuộc sống và con người trong một đơn vị quốc doanh đánh cá lừng danh và cũng lắm truân chuyên.
 |
Khắc họa nhân vật chủ yếu trên phương diện cuộc sống riêng tư, Bùi Ngọc Tấn, qua đó tái hiện thành công diện mạo tinh thần của một thế hệ, một thời đại, với những bi kịch của lòng tốt, sự chân thiện chất phác, những khát vọng đẹp đẽ trước hiện thực tàn nhẫn và lạnh lùng, vượt xa khỏi sự hình dung về những quy phạm luân lý và ranh giới tình người.
Không có nhân vật trung tâm, cuốn sách bao gồm vài chục mảnh đời của vài chục con người bé nhỏ: từ những thuyền trưởng, thủy thủ, lênh đênh trên biển hàng tháng trời đánh cá, cho đến anh thi đua, chị phục vụ, bà công đoàn, ông chánh, phó giám đốc trên bờ. Họ đã góp phần làm nên cái tập thể lắm eo sèo, lắm những chuyện cười ra nước mắt, và quan trọng hơn là lắm sự tha hóa nhân cách, lắm góc khuất trong quan hệ người- người.
Bên cạnh mạch truyện được trần thuật khách quan, Biển và chim bói cá còn tồn tại một mạch truyện song song, đó là những dòng nhật ký về chuyến đi biển đầu tiên của cậu bé Ngô Xuân Phong, chuyến đi là phần thưởng của người cha thuyền trưởng, vì cậu đỗ vào cấp 3.
Cái nhìn ngây thơ, lý tưởng hóa và tràn đầy yêu thương của cậu dành cho thế giới của cha, cũng là thế giới của người lớn mà cậu là kẻ kế tục, dần dần rạn vỡ bởi những gì chính tai nghe mắt thấy về sự dung tục, lạnh lùng của đời sống. Cậu bé ngộ ra cái sáo rỗng chiếu lệ của những giá trị đạo đức mà từ trước tới giờ cậu vốn nằm lòng.
Thế hệ sau sẽ tìm cho mình một giá trị đạo đức như thế nào nếu căn cứ vào cái hiện thực mà thế hệ này tạo ra và truyền lại ? Đó là câu hỏi lớn mà nhà văn đặt ra khi nỗ lực làm một người thư ký trung thành của thời đại mình.
Gia Bách
