Cùng thời điểm này, Thanh tra Chính phủ đang khẩn trương hoàn thiện Đề án “Thực thi Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng - thực trạng và giải pháp”, nhằm đẩy mạnh việc thực thi các quy định của Công ước tại Việt Nam.
Theo Tổng thanh tra Chính phủ, sau gần hai năm triển khai kế hoạch thực hiện Công ước, nước ta đã thực thi nhiều giải pháp, sáng kiến về phòng, chống tham nhũng. Tuy nhiên, đến nay nhiều văn bản pháp quy nhằm cụ thể hóa quy định của Công ước Liên hợp quốc chưa được hoàn thiện, gây khó khăn, bất cập trong tổ chức thực hiện. Việc cấp thiết hiện nay là phải sửa đổi, bổ sung các quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2005 phù hợp với một số quy định của Công ước.
Tổng thanh tra Chính phủ thừa nhận, Việt Nam còn chậm trong việc triển khai các hoạt động, chưa đáp ứng tiến độ, yêu cầu đề ra, đặc biệt là xác định nội dung, lộ trình thực hiện các quy định của Công ước. Vì vậy bản Đề án tập trung vào 5 nội dung chính: các biện pháp phòng ngừa tham nhũng; hình sự hóa các hành vi tham nhũng và thực thi pháp luật; thu hồi tài sản bị thất thoát do tham nhũng…
Có thể coi đây là một bước quan trọng “nội địa hóa” các quy định về phòng, chống tham nhũng trong Công ước Liên hợp quốc. Song hành với việc hoàn thiện Đề án trên, cuối tháng 3 này, dự thảo Nghị định của Chính phủ về minh bạch tài sản, thu nhập thay thế hai nghị định năm 2007 và 2011 sẽ được Thanh tra Chính phủ trình lên Chính phủ. Qua 5 năm thực hiện việc kê khai tài sản, thu nhập, mới có hơn 1 triệu lượt người có nghĩa vụ kê khai đã thực hiện kê khai. Các quy định pháp luật về kê khai của cán bộ công chức, viên chức đã từng bước được hoàn thiện. Song, đến nay, theo đánh giá của Phó Tổng thanh tra Chính phủ, việc kê khai vẫn mang tính hình thức nên tác dụng phòng, chống tham nhũng còn hạn chế, hiệu quả thấp. Các quy định về minh bạch tài sản, thu nhập chưa đi vào cuộc sống, đặc biệt là việc xác minh tài sản, thu nhập nhằm làm rõ tính trung thực rất ít thực hiện, kết quả kê khai chưa được công khai rộng rãi.
Nghị định mới chính là nhằm nâng cao hiệu quả của việc minh bạch tài sản, thu nhập. Với 36 điều sửa đổi Nghị định sẽ làm rõ hơn, minh bạch hơn về giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai; nghĩa vụ của người kê khai, nghĩa vụ giải trình tài sản tăng thêm; thẩm quyền, thủ tục yêu cầu, tiến hành xác minh tài sản, thu nhập… Điều cực kỳ quan trọng của việc kê khai tài sản, thu nhập chính là phải công khai bản kê khai. Kê khai chưa công khai thì hiệu quả phòng, chống tham nhũng chẳng mang lại được bao nhiêu, nếu không muốn nói chỉ là hình thức, chiếu lệ cho xong.
